Politiek het Bos ingestuurd

Met veel bombarie luidde de LPF een tijdje voor de vorige verkiezingen de “Nieuwe Politiek” in. Men wilde af van de ‘stijve, regenteske mentaliteit van het Haagse’, af van ‘dat eeuwige Haagse gewauwel’. Er moest weer open gediscussieerd worden om de inhoud en er zou meer naar de bevolking geluisterd worden. Stijf was het de afgelopen maanden zeker niet. Gewauwel was er des te meer. Inhoud des te minder. Heeft het failliet van de Nieuwe Politiek zich reeds aangekondigd, of heeft zij nooit zoveel voorgesteld?

Volgens mij verkeert de politiek momenteel in een identiteitscrisis. Te weinig mensen weten nog waar het nou eigenlijk over gaat. De bevolking, de media en zelfs sommige politici raken vaak kant nog wal met hun doen (en laten).

Laten we beginnen bij de grootst veronderstelde macht in het land, het volk. Je hoort steeds meer mensen klagen. Eerst dóór Pim Fortuyn, nu óver zijn volgelingen. Maar niet alleen daarover. Ook over andere hypes zoals de NS (een blijvertje), of over waarden en normen. Maar hoeveel mensen die afgeven op de NS weten eigenlijk dat de meeste problemen worden veroorzaakt, doordat de overheid nalaat veel achterstallig onderhoud aan het spoor te verrichten? En iedereen schreeuwt waarden en normen, maar wie kent zijn eigen? En wie mag dan bepalen welke dè waarden en normen zijn? Als je dan toch steen en been klaagt mag je toch veronderstellen dat men weet waar men het over heeft. Toen bij het programma Lijst Nul aan een diverse groep mensen werd gevraagd wat de minister-president nou eigenlijk doet, wist niemand veel verder te komen dan “de baas zijn”…

De hypes worden door de media flink aangezwengeld. Zeker rond de verkiezingen zag je haast niets anders dan politiek op tv en in de kranten. De lijsttrekkers boden tegen elkaar op en door elkaar heen om de zwevende kiezer. Vooral de lijsttrekkers bepaalden het beeld en dan met name die van de volgens Maurice de Hondt ‘grote partijen’. Zelfs zo erg dat de Volkskrant laatst in een artikel steevast berichtte over de partij van Wouter Bos, in plaats van de PvdA. Gaat het nog wel om de woorden en argumenten (idealen durf ik al niet meer te vragen), of is het knappe kopie net zo belangrijk, dan wel niet belangrijker?

De invloed van de dagelijkse peilingen mag men er dan nog eens bij optellen. Constant de PvdA in de peilingen laten zien groeien zet mensen ertoe aan om ook op die partij te stemmen; men doet graag mee met de vooraf voorspelde winnaar en niet met de verliezer. Kijk maar naar D’66, die in de media onevenredig weinig aandacht kregen en ook zoveel stemmen.

En dan de politici zelf, die zouden toch moeten proberen het fundament van de politiek te beschermen? Oh nee, lekker proberen mee te liften op goede peilingen en hot issues. Voor veel van die issues werden vroeger nog belangengroeperingen opgericht (ook wel single-issuebewegingen genoemd). Tegenwoordig richt men daar een politieke partij voor op. Zie Partij voor de Dieren.

Verder was het ronduit misselijkmakend hoe de PvdA haar briljante campagne heeft uitgespeeld. Ze snapten het belang van de hot issues en bombardeerden zichzelf tot één. Eerst met media-snoepje Wouter Bos zelf, die vervolgens ervoor zorgde dat het aandragen van Job Cohen als premierkandidaat, iets waar normaal gesproken één nieuwsitem aan zou zijn besteed, één grote hype werd. Gewoon door z’n mond te houden.
Veel van die ‘nieuwe politici’ weten vaak niet eens waar ze het over hebben. Emile Ratelband met zijn kansloze Lijst Ratelband.nl spant voor mij tot nog toe de kroon met zijn opmerking dat het maar eens afgelopen moest zijn met al dat eeuwige gepraat en die compromissen en dat er maar eens besluiten genomen dienden te worden. Even vergeten (of nooit geweten?) dat je in Nederland als politieke partij altijd een minderheid bent en dus altijd compromissen moet sluiten? Is het überhaupt nou zo moeilijk om na het zien van al die lijsttrekkersdebatten dat het moeilijk is om tot één besluit te komen? Iedereen heeft overal wel een mening over, en allemaal een andere, dus 150 Tweede Kamerleden ook.

‘Haags gewauwel’ is in mijn ogen juist meestal nuttig en het toonbeeld van democratie. Het optreden van vele politici, burgers en media laat daarentegen te wensen over. Mooi zoals Dolf Jansen op de verkiezingsavond betoogde hoe men Gerrit Zalm een beetje zat begon te worden, omdat hij als een leraar altijd maar gelijk bleef hebben. En dat terwijl Wouter Bos heeft gewonnen door z’n mond te houden en zichzelf telkenmale tegen te spreken. Het resultaat? Marginale winst voor Gerrit, terwijl Wouter zijn concurrenten met bijna een zetelverdubbeling het Bos in stuurde. Tsjakka!