Polygaam of in de war?

Iemand die ik goed ken is tegenwoordig vaak een beetje in de war. Hij leeft sinds kort met 2 vrouwen samen. Denkt hij. De ene is gewoon zijn echtgenote waarmee hij altijd al samen was, de andere is er in een onbewaakt ogenblik bij ingetrokken. Maar hij woont niet met 2 vrouwen samen, hij woont nog steeds met 1 vrouw samen, zijn eigen vrouw. Denk ik. En de mensen die hem goed kennen denken dat ook. Wij zijn in de meerderheid dus wij hebben gelijk. Denken wij. Hij ziet de werkelijkheid niet zoals wij hem zien. Maar hij denkt dat wij niet goed begrijpen wat er aan de hand is. Wij proberen hem aan het verstand te brengen dat die tweede vrouw niet bestaat. Maar hij weet beter, ze heeft toch zelf tegen hem gezegd dat zij even een middagdutje is gaan doen. Of boodschappen. Ik heb die vrouw zelfs wel eens ontmoet en ik ben niet de enige. Ik heb haar gesproken en ik ken haar naam. Hoewel het steeds een andere is, soms de naam van zijn zuster, soms de naam van zijn dochter, soms de naam van zijn moeder die al jaren dood is. Die tweede vrouw is namelijk gewoon zijn eigen vrouw. Wij, de anderen, zien dat, hij niet. Dat die andere vrouw op zijn vrouw lijkt heeft hij wel in de gaten. Soms heeft hij het zelfs over een dubbelganger. Als die andere vrouw er is, is zijn eigen vrouw niet thuis. Ze is weggegaan en nog niet teruggekomen. Die andere vrouw is teruggekomen. Als er iemand belt en naar zijn vrouw vraagt zegt hij dat ze niet thuis is. “Maar ik ben het toch” zegt ze, die vrouw waarvan hij denkt dat het die andere vrouw is. Hij begrijpt niet waar ze het over heeft.

Zijn wereldbeeld moet hem heel wat raadsels opleveren en daar worstelt hij soms zichtbaar mee. Als die tweede vrouw bijvoorbeeld bij hem in bed wil slapen. Hij is tenslotte opgevoed met het idee dat je alleen met je eigen vrouw slaapt. Maar hij is ruimdenkend genoeg om het toe te laten. Op momenten dat die andere vrouw dezelfde naam heeft als zijn zuster die ver weg woont vraagt hij zich af hoe dat zit. Wie zit er met die namen te rotzooien? Niet hij, dat weet hij zeker. Toch houdt zijn wereldbeeld stand ondanks alle raadsels. Het zou toch gewoon kunnen dat wanneer zijn vrouw weggaat om boodschappen te doen die andere vrouw terugkomt met de inkopen? Dat zijn eigen vrouw dan veel langer wegblijft dan hij verwacht is wel vreemd maar niet onmogelijk. Misschien staat er een lange rij bij de kassa.

Dementie levert merkwaardige verschillen van inzicht op tussen degene die ‘dement’ is en degenen die ‘normaal’ zijn. Maar hoe weet je nou wie dement is en wie normaal? Ook mensen die zogenaamd goed bij hun hoofd zijn verschillen onder elkaar van inzicht over dingen die ze allebei op dezelfde manier waarnemen. De een is geneigd overal complotten te zien. De ander voelt zich voortdurend door iedereen belazerd. Een derde ziet alles als toeval. Wie dement is staat meestal alleen met zijn interpretatie van de werkelijkheid. Maar is dat een criterium voor dementie? Hele bevolkingsgroepen gedragen zich volledig absurd. Als je de enige bent die dat in de gaten heeft ben je dan dement? Maar stel dat je zelf dement wordt, hoe constateer je dat dan? Misschien niet. Misschien ben ik wel aan het dementeren. Of u.