Asootjes

“door gevaarlijke gekken omringd” schreef W.F. Hermans ooit. Mij rest nog iets van de illusie dat de gemiddelde medemens waarmee ik dit land en deze wereld moet delen in principe een redelijk denkend wezen is. Maar het valt soms niet mee die illusie in stand te houden. Vooral verschillen van mening, zelfs al gaat het om kleinigheden, doen vaak een vergeefs beroep op de redelijkheid van de gemiddelde medemens. Terwijl de opgave uit te maken wie er gelijk heeft in principe niet meer is dan een simpele kwestie van afwegen van argumenten. Maar veel mensen hebben voorkeur voor een andere manier om te bepalen wie er gelijk heeft. Als je een verschil van mening hebt met iemand dan ben je per definitie zelf de partij die gelijk heeft zodat de tegenpartij dus ongelijk heeft. Als de tegenpartij daarmee, al dan niet op grond van argumenten, niet kan instemmen dan is het vroeg genoeg om toch maar een argument te gebruiken. De grote bek!

Met name op de weg is er zelden iemand die ongelijk heeft en dat ook toegeeft. Een middelvinger wordt sneller opgestoken dan “sorry” gezegd. Als een groepje wandelaars 3 rijen dik op het fietspad wandelt en een fietser wil er langs dan maken ze dikwijls geen haast om opzij te gaan. Ze vinden dat die fietser maar rustig aan moet doen. Dat doen zij namelijk ook. Automobilisten die moeten stoppen voor een kruising gaan wel eens dwars over een voetgangersoversteekplaats stilstaan zodat voetgangers er omheen moeten lopen. Maar ze hebben natuurlijk een excuus. Dat ze haast hebben bijvoorbeeld, het is 5 voor 6 en de winkels gaan om 6 uur dicht. Voor fietsers blijkt het nogal eens een lastige opgave te zijn om rechts te houden. Pas als andere weggebruikers die naar links afgedwaalde fietsers rechts gaan inhalen, worden ze wakker. Op hoge toon wijzen ze er op dat inhalen alleen links mag. Knoeiende weggebruikers proberen aan te spreken op hun gezond verstand is dapper maar meestal zinloos. Of ze niet op het voetpad kunnen wandelen, of ze niet wat eerder in de auto hadden kunnen stappen om naar de winkel te gaan, of het misschien een goed idee is om zelf rechts te houden op de fiets? “Waar bemoei je je mee? We lopen waar we willen, als we zin hebben gaan we om 1 voor 6 naar de winkel, als ik links wil fietsen dan fiets ik links”

Het grootste probleem met veel medemensen is dat ze het empathisch vermogen missen om in te zien dat wat goed genoeg is voor hun niet automatisch goed genoeg is voor een ander. En omdat ze dat niet snappen gaan ze zich een beetje asociaal gedragen. Ze hebben het zelf vaak niet in de gaten. Sterker nog, ze vinden juist dat het de anderen zijn die zich aso gedragen. Die anderen maken het hun namelijk moeilijk om precies te doen waar ze zin in hebben. Nu heeft iedereen wel eens zijn dag niet en op zo’n dag kan een beetje asogedrag de beste overkomen. Dus ook u en mij. Hoe weet je nu zeker dat je niet zelf een beetje aso bent? Een belangrijk verschil met echte asootjes zit hem er in dat u en ik ons achteraf schamen. Maar het belangrijkste verschil is dat een echte aso zich nooit afvraagt of hij aso is, hij weet gewoon zeker dat hij het niet is. Hoe kan iemand die altijd gelijk heeft nou aso zijn? Soms ben ik wel eens jaloers. Asociaal gedrag maakt het leven een stuk eenvoudiger.