Het was donderdagavond negen uur. Op Nederland 3 begon het populairwetenschappelijke programma “Pavlov”. Een programma dat doorgaans al mijn aandacht trekt, maar deze aflevering deed daar nog een schepje bovenop. Peter Buwalda was te gast. De wetenschappelijke vraag die werd gesteld was: hoe functioneren de hersenen van een succesvol schrijver. Meneer Buwalda werd onderworpen aan een aantal neuropsychologische tests, waarbij mij opviel dat zijn irritatiegrens snel bereikt werd. De uitslagen waren belabberd. Een topschrijver, want zo mocht hij zich volgens dit programma noemen, werd bijna tien keer zo snel afgeleid als een gemiddeld studentje.
Ik las onlangs een interview met Peter Buwalda, waarin hij tips gaf aan beginnende schrijvers. Een belangrijke raadgeving was: zoek rust. Vind een plekje waar je afgesloten bent van de buitenwereld en schrijf hier op vaste tijden aan dat meesterwerk wat je voor ogen hebt. Niet alleen Peter, maar ook andere schrijfcoaches prefereren afsluiting van de bewoonde wereld. Ik vraag mij na de uitslag van het onderzoek af of dit daadwerkelijk een vereiste is om een roman te schrijven.
Zou het niet zo kunnen zijn dat Peter Buwalda een matige tot ernstige aandachtsstoornis heeft, waardoor het structureren van de omgeving zijn enige manier is om tot schrijven te komen. Zou een cognitief gezond persoon misschien hetzelfde meesterwerk kunnen schrijven zonder zich af te zonderen van de wereld.
Terwijl ik op de bank lag te twijfelen of afzondering voor productiviteit zou kunnen zorgen schoot mij iets anders te binnen. Is het sneller afgeleid zijn dan een gemiddeld persoon niet een perfecte eigenschap voor een schrijver? Ziet iemand die sneller afgeleid is niet juist de details, waar een normaal persoon altijd overheen kijkt? Je goed kunnen concentreren op een specifiek punt betekent dat al het prachtige daaromheen nooit waargenomen wordt.
Het populairwetenschappelijke programma was geëindigd zonder duidelijke conclusie, waardoor ik genoodzaakt was mijn eigen conclusies te trekken. Peter was snel afgeleid, maar door zich af te zonderen kon hij een goed boek schrijven. Een schrijver dient een snelle afleidbaarheid te hebben in de buitenwereld. Na een bepaalde hoeveelheid impulsen dient hij zich af te zonderen en van al deze impulsen een prachtig roman te kneden. De juiste balans tussen afleidbaarheid en afzondering is wat een schrijver een meesterlijk roman doet schrijven.
13 reacties
Gerardinho · 6 november 2012 op 11:36
Geen speld tussen te krijgen. Ik sluit me bij je beweringen helemaal aan.
sylvia1 · 6 november 2012 op 12:43
Boeiend onderwerp dit. Ik heb de aflevering ook met grote interesse gekeken, en vond het juist niet onduidelijk. Er werd geopperd dat creativiteit vaak gepaard gaat met gevoeligheid. En gevoelige mensen zijn ook snel afgeleid (dit cognitief ongezond noemen gaat me echt een paar bruggen te ver). Wat ik ook mis in je column is een andere belangrijke constatering in Pavlov; uit de tests met Peter bleek namelijk een grote portie doorzettingsvermogen, zelfs ten koste van zijn eigen gezondheid. En zijn gesprek met Thomas Rosenboom: “wanneer ik op een dag om 10 uur naar de tandarts moet, is die dag voor mij al verpest, dan kan ik niet meer schrijven.” Een mooi inkijkje in een schrijversleven biedt ook Tonio, van A.F.Th. van der Heijden. Veel overeenkomsten: afzondering om te kunnen schrijven, gekoppeld aan een een opvallend vermogen om details waar te nemen.
Meralixe · 6 november 2012 op 13:19
Ik heb als Vlaming het programma niet gezien maar mijn vooroordeel dan maar, is dat er bij dergelijke onderwerpen nog al uit de nek gekletst wordt. Als men al wat succes heeft verbeterd het er niet op.
Eens hoorde ik Freek De Jonge bezig. Als hij zelf nog wist waarover hij het nog had dan ben ik zeer blij voor hem. Naar mijn mening liep hij compleet naast zijn schoenen met zijn theorieën over een onderwerp dat ik nu wel al vergeten ben. :eh:
Maar he… U hebt het ‘probleem wel mooi meegegeven hoor, dat dan weer wel. :pint:
BlogBoy · 6 november 2012 op 13:41
Of zou het kunnen dat je sneller word afgeleid als je je regelatig afsluit van de bewoonde wereld??
Chris · 6 november 2012 op 13:54
Interessante bespiegelingen. Ik heb het programma weliswaar niet gezien en ook ken ik de persoon Buwalda niet echt, maar ik heb begrepen dat hij een tamelijk boek (Bonita Avenue) heeft geschreven en dat dit als een meesterwerk wordt beschouwd. Met name omdat hij een eigen wereld heeft weten te creeren.
Ik betrek het graag op mij zelf omdat ik het ook leuk vind om te schrijven en dit jaar ook ben begonnen aan een roman. Voor mij is dit volledig anders dan het schrijven van korte stukjes of beschouwingen. Allereerst zit er een stukje research bij. In mijn geval bijvoorbeeld het ervaren van het leven in een metropool in het buitenland (niet te veel weggeven nu). Als ik begin te schrijven stap ik in een andere wereld, ben ik ineens mijn hoofdpersonage, die een ander geslacht, leeftijd en woonplaats/geboorteland heeft dan ik.
Ook mijn woordgebruik is volledig anders dan zoals in mijn kortere stukken. Ondergeschikt aan het verhaal. Of ik mijn verhaal ooit af zal schrijven weet ik trouwens niet. Dat hangt er bijvoorbeeld van af of ik de motivatie blijf houden. Ik vind het wel een boeiende proces, dat schrijven. Ik beschouw het als een reis naar binnen. Die reis, dat proces, vind ik persoonlijk belangrijker dan het resultaat.
NB Wat bij mij ook een rol speelt is dat ik niet echt een lezer ben, althans niet van fictie. Ik ben dus wat meer boeken gaan lezen om te kijken hoe “echte” schrijvers dat nu doen, een boek opbouwen en zo. Als iemand wat leestips heeft hou ik mij graag aanbevolen…..
Leuke column, trouwens.
Libelle · 6 november 2012 op 13:56
De meeste bekende schrijvers zonderen zich af als ze schrijven. Dat was het eerste wat ik van ze nabootste; een plek zoeken waar je de stofzuiger niet hoort.
Meralixe · 6 november 2012 op 15:55
Als ik begin te schrijven stap ik in een andere wereld, ben ik ineens mijn hoofdpersonage, die een ander geslacht, leeftijd en woonplaats/geboorteland heeft dan ik.
Ik beschouw het als een reis naar binnen.
Dat bedoelde ik!!! :hammer:
Sagita · 6 november 2012 op 23:09
In de buitenwereld kan je waarnemen en aantekeningen maken, maar om een roman te schrijven en op reis naar je binnenwereld, moet je je echt afzonderen, anders bereik je nooit je onderstroom. Een vorm van bewustzijn waarin de woorden bijna buiten je eigen denken om gaan stromen.
groet Sa!
Chris · 7 november 2012 op 10:38
Ik kan jou reply niet precies plaatsen. Was hij vriendelijk bedoeld, als of je iets herkent? Of juist als een steek onder water? En als dat zo is, waarom eigenlijk, maakt mijn reactie iets in je los? Of heb je er nog een andere bedoeling mee? Ik ben benieuwd.
Meralixe · 7 november 2012 op 18:18
Neem het maar aan als een steek onder water.
Ik denk van mezelf dat ik een realistisch mens ben. Op T.V. komt men daar niet ver mee. Denk maar aan de manier waarop er over de schilderkunst of de smaak van een fles wijn kan gezeurd worden. Wie zich niet aanpast aan dergelijke zwans hoort er al snel niet meer bij.
In uw commentaar erkende ik de zelfde pogingen om er bij te horen terwijl dat helemaal niet nodig is. Voetjes op de grond, dat is veel veiliger!!i
trawant · 8 november 2012 op 10:44
Mooi gezegd Sagita..!
Chris · 8 november 2012 op 11:29
OK, duidelijk. Bedankt voor je eerlijke toelichting en je welgemeend advies.
Chris · 9 november 2012 op 10:13
Ik ben door jouw response geinspireerd voor een nieuw blogje. Over Overtuigingen. iig binnenkort te lezen op mijn fb page.