Af en toe krijg ik de indruk dat onder columnx-ers het percentage psychologen en psychiaters hoger is dan het gemiddelde onder de Nederlandse bevolking. Zo laten sommige columnisten de lezers meegenieten van hun diepe inzichten in de zieleroerselen van de medemens. Maar degenen die op columns reageren gaan vaak nog een stapje verder. Zij laten juist de schrijvers van columns virtueel plaatsnemen op de divan en analyseren haarscherp welke persoonlijke tekortkoming of trauma de columnist tot zijn column gebracht heeft. Een columnist kan zich populair maken door precies te schrijven wat de lezer lezen wil. Dat is bovendien een garantie dat hij niet in psychoanalyse hoeft. Niets is tenslotte normaler dan met de stroom meegaan. Een column echter is in zijn zuiverste vorm bij uitstek geschikt om de lezer eens te confronteren met een verrassende blik op de wereld inclusief zichzelf. Maar lezers willen vaak niet verrast worden want van een verrassende blik raakt een lezer al gauw een beetje in de war. Die lezer haalt dan al zijn psychologische inzichten uit de koude grond en gaat op zoek naar verklaringen van zijn verwarring buiten zichzelf. En dan blijft er maar een oplossing over: Het is juist de schrijver die in de war is of zelfs niet deugt. Opvallend is het daarbij wel dat de lezer zich, alvorens tot de psychoanalyse van de columnist over te gaan, vaak uitdrukt in termen als: “Ik snap niet dat ……” of “Ik kan (de gedachtengang van de columnist) niet plaatsen…..” of “Ik weet niet goed wat ik met (deze column) aan moet”. Deze terminologie lijkt er op te wijzen dat zo’n lezer hier zijn eigen tekortkomingen blootlegt. Het is zijn begrip dat tekort schiet. Dit is echter niet de conclusie die de lezer met een psychologie-hobby trekt uit zijn navorsingen. Hij gaat helemaal voorbij aan zijn eigen psyche en begint gelijk aan die van een ander. Of om de Bijbel te parafraseren: De splinter in het oog van de ander lijkt groter dan de balk in het eigen oog.
Nu even terzake. Het zijn uiteraard reacties op een recente column mijnerzijds die me tot bovenstaande observaties gebracht hebben. De column met de provocerende titel “Wat gaat er om in het hoofd van een vrouw?” bracht enkele amateurpsychologen tot reflectie over mijn leven, mijn denken, mijn relatie tot vrouwen, zelfs over de aard van de tv-programma’s die ik maak. Ik ben niet zo gemakkelijk te verontrusten. Ik bevind me namelijk in goed gezelschap. Zo was ik onlangs in de gelegenheid een bekende Nederlandse schrijver te interviewen die met dit zelfde verschijnsel te kampen heeft. Mensen hebben een zeer ongezonde belangstelling in het privéleven van vooral bekende Nederlanders. Dus ook bekende schrijvers. In plaats van zich te goed te doen aan het schrijftalent en de inzichten van de schrijver, wil de lezer weten of de schrijver datgene waar hij over schrijft ook echt heeft meegemaakt. En hem maar vast bij voorbaat te veroordelen als dit de goedkeuring van de lezers niet kan wegdragen. De bekende schrijver had zelf nog een voorbeeld uit de wereldliteratuur. Ook wereldberoemde schrijvers trof namelijk hetzelfde lot. Dat overigens van alle tijden is. De boodschapper heeft altijd al de schuld gekregen. Wie kent niet het verhaal uit de Griekse oudheid van de boodschapper die ter dood gebracht werd vanwege het slechte nieuws dat hij bracht. Tegenwoordig word je niet meer gedood. Je wordt levend aan de amateur psychiaters gevoerd.
7 reacties
Kobus · 28 maart 2003 op 13:37
Dit vind ik nu WEL een goede column, Maurits.
Hoewel ik het met je gedachten niet helemaal eens ben. Als programmamaker weet je uit welke hoek de wind waait wanneer je voor een bepaalde omroep een programma maakt. Als je een boek leest behoor je eigenlijk iets van de achtergronden van de schrijver te weten. Info is altijd gekleurd. En ik neem aan dat je bij het maken van programma’s rekening houdt met het imago en identiteit van degene voor wie het programma bedoeld is.
Het enige wat ik heb bedoeld te zeggen over een aantal van je vorige columns is dat ik bij jou moeite heb om die link te leggen. Heeft niks met zielenknijperij te maken. Ben trouwens wel benieuwd bij welke programma’s je betrokken bent.
Misschien zijn het wel mijn favorieten ! Zou leuke aanvulling zijn in je profiel.
gast · 28 maart 2003 op 14:12
Maurits,
Ik heb volgende week nog een gaatje vrij, voor een gratis consult.
Groetjes,
Dr. Godspeed 😀
Godspeed · 28 maart 2003 op 14:14
Oeps vergeten in te loggen.
Clueless · 28 maart 2003 op 14:48
Hoi Maurits,
Leuke column. Interessante stellingname, alhoewel hier en daar wat uit zijn verband gerukt. Ik denk dat elke columnist die wel eens een controversieel standpunt inneemt, dit in meer of mindere mate heeft meegemaakt. Toch moet een columnist er voor waken om geen God-complex te ontwikkelen (da’s meer in de richting van de psychiatrie). Columnisten verkondigen namelijk niet de waarheid, maar slechts hun interpretatie daarvan of een mening. Columns zijn vaak een persoonlijke weergave van hoe iemand in het leven staat en hoe meer je er schrijft, hoe meer zich een patroon ontwikkelt en het beeld van de columnist zich uitkristalliseert in de hoofden van de lezers. En tsja, als jij dan voor het overgrote deel schrijft over vrouwen, naakt, slanke benen, sexy kleding en dito gedachten, dan kun je verwachten dat men hier uiteindelijk een conclusie of amateur analyse aan vast hangt. En heel waarschijnlijk is het dan niet dat deze analyses neigen richting kwalificaties als diepgang, inzicht en fijngevoeligheid….
(Zie overigens voor meer info mijn reactie op jouw vorige column.)
Groeten,
Clueless
gast · 28 maart 2003 op 20:03
rare vergelijking, columnist en pshygie dingens.
je moet alleen niet vergeten dat iedereen mag schrijven, of je het doet om gelezen te worden of omdat je je mening kwijt wil. Natuurlijk is er ook nog een derde groep waar ik mezelf in wil plaatsen en dat is de groep van mensen die schrijven omdat ze willen schrijven en of mensen nou iets leren of geamuseerd worden door de columns maakt niet uit. Die kritiek en opmerkingen hoef je helemaal niet negatief op te vangen. je hebt er altijd wat aan.
Yannick
Kees Schilder · 29 maart 2003 op 12:57
Ik vind ergens wel dat je gelijk hebt,Mauritz.Maar het vreemde is dat het zich alleen bij jouw coulmns zo prominent manifesteert.
Ben jij het daar mee eens? En wat zou daar de diepere onderliggende onbewuste reden voor zijn denk je zelf?
liefs
Paco Jung painter
Maurits · 29 maart 2003 op 23:37
Beste Kobus, Wees eens niet zo serieus, schrijf een leuke column waarin je op een speelse manier ingaat op mijn stelling.
Clueless, Inderdaad, ik verkondig niet DE WAARHEID. Maar het is niet de bedoeling dat lezers die door het lezen van mijn columns enigszins uit hun evenwicht raken, hun probleem op de columnist projecteren. Stel je liever voor dat die column door een totaal toevalsproces tot stand gekomen zou zijn. Dat je niemand er voor verantwoordelijk kan houden. Kortom, lees hem eens helemaal neutraal.
Beste Keez, het lijkt er wel op dat iedereen het deze keer met me eens is (hoewel er steeds een ‘maar’ op volgt) Inderdaad heeft het er de schijn van dat het door mij beschreven verschijnsel zich voornamelijk bij mijn columns voordoet. Er zal vast wel een reden voor zijn die in mijn columns, dus in mijn persoonlijkheidsstructuur gegrondvest is. En ik zeg dan: “Nou en, Big deal” Wat doet het er toe wie het schrijft en of diegene man of vrouw, blank of zwart, Bush of Saddam, of Maurits is. Lees gewoon wat er staat, denk er van wat je wilt, en vergeet even wie het schrijft. Maar omdat jij het bent zal ik er iets over zeggen. Ja, ik vind het leuk om mensen hun zekerheden op de proef te stellen. Als mensen met hun opvattingen stevig in hun schoenen staan, kunnen ze daar wel tegen. Maar ik merk dat dit niet bij iedereen het geval is. En dan doet het me deugd dat ik ze in ieder geval een seconde aan het twijfelen gebracht heb.