Vier jaar geleden begonnen de eerste gewelddadigheden in Darfur. Sindsdien zijn er 200 duizend tot een half miljoen mensen omgekomen door geweld, honger en ziekte. Meer dan 2,5 miljoen mensen zijn op de vlucht, van huis en haard verdreven. En tot op de dag van vandaag worden er meer dan 4 miljoen mensen nog bedreigd door honger, ziekte en geweld. Het conflict in Darfur is één van de grootste tragedies van deze tijd, zo niet de grootste. Terwijl het nieuws hoofdzakelijk wordt gedomineerd door alles wat er verderop in het Midden-Oosten gebeurt, wordt er in Darfur dagelijks gemoord en verkracht door verschillende rebellengroepen waarbij een hoofdrol is weggelegd voor de Arabische Janjaweed-milities. Deze milities bestaan uit gearabiseerde islamitische stammen met Arabisch als voertaal, zij beschouwen zichzelf als Arabier. Hun slachtoffers maken zij onder de Afrikaanse stammen, eveneens islamitisch, die ongeveer twee derde van de 6,5 miljoen koppen tellende bevolking van Darfur vormen. Zij worden hierbij gesteund door de centrale regering van Sudan hoewel die dat ontkent.
De Afrikaanse stammen worden al veel langer in economisch en politiek opzicht onderdrukt. De centrale regering van Sudan is sinds een militaire coup in 1989 in handen van de Arabische islamisten van het Nationaal Islamitisch Front die onder andere geïnspireerd wordt door een notie van Arabische raciale superioriteit. Het geweld brak vier jaar geleden uit doordat twee politieke groeperingen onder de Afrikaanse stammen in Darfur in verzet kwamen tegen de onderdrukking door de centrale regering. Die besloot daarop de Janjaweed-milities te bewapenen en te ondersteunen om een einde te maken aan de rebellie. De milities werden gerekruteerd uit de Arabische stammen, de slachtoffers werden niet alleen de rebellen maar vooral de bevolking van Darfur. De strategie van de Janjaweed maakt duidelijk dat etnische zuivering van Darfur het doel is. Mannen, vrouwen en kinderen worden gedood, vrouwen worden verkracht, gebouwen, dorpen en gewassen worden platgebrand en vernietigd. Arabische dorpen laten zij met rust. De Janjaweed hebben hun moord- en plundertochten inmiddels voortgezet naar buurland Tsjaad en de vluchtelingenkampen die zich daar bevinden.
In Darfur vindt genocide plaats. De missie in Darfur van Artsen Zonder Grenzen is inmiddels één van de grootste van de organisatie ter wereld. Soms met gevaar voor eigen leven. Eerder deze maand werden medewerkers van UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, ontvoerd om korte tijd later weer vrijgelaten te worden. De medewerkers van Artsen Zonder Grenzen zijn getuige van de meest lugubere verschrikkingen. Soms worden er vrachtwagens patiënten met schotwonden aangevoerd. Al in 2005 bracht de organisatie een rapport uit over de verwoestende gevolgen van de stelselmatige verkrachtingen in Darfur waarvan zovele vrouwen (en ook mannen) dagelijks het slachtoffer worden en die tot op de dag van vandaag voortduren.
Op aandringen van de VS komt er binnenkort een kleine troepenmacht van de VN in Sudan om de reeds aanwezige kleine troepenmacht van de Afrikaanse Unie te versterken. Dit ondanks het feit dat China echte maatregelen frustreert met haar vetorecht vanwege de oliebelangen die het land in Sudan heeft als grootste importeur van Sudanese olie. UNHCR heeft de centrale regering van Sudan recentelijk ervan beschuldigd dat haar veiligheidstroepen hebben deelgenomen aan een reeks aanvallen op verschillende dorpen in Darfur waarbij meer dan honderd doden zijn gevallen, onder wie vele burgers. Bewijzen zijn de identiteitskaarten van gesneuvelde aanvallers. Net zoals ander bewijsmateriaal van de overheids- en andere steun overigens in overvloed in Darfur te vinden is. Achtergelaten of buitgemaakte wagens en wapens bijvoorbeeld. Wagens met Sudanese kentekens, wapens van Chinese en Russische makelij, ondanks een VN-wapenembargo. Voor het laatste heeft Amnesty International onlangs fotobewijzen gepubliceerd en zich daarmee de woede van China op de hals gehaald dat, na deze beschuldigingen, in allerijl een speciale gezant voor Darfur heeft aangesteld. Want voor China staat er meer op het spel dan alleen de olie. De Olympische Spelen van 2008 vinden in Peking plaats wat voor China een uitgelezen mogelijkheid vormt om zich op het wereldtoneel te manifesteren als een moderne en betrokken wereldmacht. Activisten noemen deze spelen al de ‘Genocide Games’ om zo de aandacht te vestigen op de sleutelrol die China speelt in het drama dat zich in Darfur afspeelt. Ook vanuit het Amerikaanse Congres wordt er druk op China uitgeoefend. Honderd congresleden schreven kortgeleden een brandbrief aan de president van China met daarin de volgende veelzeggende boodschap: ‘Unless China does its part… history will judge your government as having bank-rolled a genocide’.
Er wordt dus veel gepraat over Darfur. Ook al een hele poos, al meer dan vier jaar. De daadwerkelijke actie die er wordt ondernomen om een einde aan het geweld te maken daarentegen is bar weinig. De internationale gemeenschap slaagt er niet in om een vuist te maken, sancties zijn halfslachtig of blijken niet voldoende te kunnen worden gehandhaafd. Het Internationaal Strafhof heeft verschillende arrestatiebevelen uitgevaardigd wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Volgens de Sudanese regering treft onderminister Ahmad Harun, één van de verdachten tegen wie zo’n arrestatiebevel is uitgevaardigd, geen enkele blaam aangezien de regering na eigen onderzoek heeft vastgesteld dat er geen bewijzen zijn. Harun behoort tot de kring rond de Sudanese president Omar al-Bashir. Eind april heeft diezelfde Sudanese regering bepaald dat 100 duizend ton voedselhulp van het VN-Wereldvoedselprogramma niet naar Darfur mocht omdat het graan zogenaamd genetisch gemodificeerd zou zijn. Iets wat niet waar is maar door de regering gebruikt wordt om de internationale druk op Sudan te verminderen.
Onder onze ogen spelen zich dagelijks de Genocide Games van Darfur af alleen zien we dat niet goed genoeg. Het nieuws over Darfur, dat er overigens wel is, bereikt zelden de voorpagina’s en is vaak beperkt tot enkele regels of alinea’s ergens in de binnenkant van de kranten. In Darfur rollen de camera’s niet zoals in Bagdad, Jeruzalem, Kaboel, Teheran zelfs, de Gazastrook en sinds kort weer in Beiroet. Wij hebben weinig inzicht in hoe redacties het nieuwsaanbod van dag tot dag bepalen maar hetgeen Joris Luyendijk daar onlangs in een aflevering van Tegenlicht over te vertellen had doet het ergste vermoeden. In Darfur zijn geen beelden van kinderen met groene bandanas om hun hoofd en kalashnikovs in hun handen, geen opgeblazen huizen en bussen en er zijn geen Joden en Amerikanen en ook geen Palestijnen en Ahmadinejads om de schuld te geven.
In Darfur is een dodelijk islamitisch conflict gaande, een strijd van beschavingen zoals Bernard-Henri Lévy terecht constateert in het aangrijpende stuk dat hij schreef onder de titel ‘Wat ik zag in Darfoer’. Het is een strijd tussen twee kanten van de islam: de fundamentalistische islam tegenover de gematigde islam. Binnen de huidige wereldwijde gebeurtenissen en verhoudingen is dat een strijd die niet alleen door de Afrikaanse stammen in Darfur gestreden wordt – en wordt verloren trouwens – maar een strijd die ieder van ons aangaat. Het onnoemelijke leed dat deze strijd oplevert kan en mag voor niemand van ons te accepteren zijn. De wereldgemeenschap zou er werkelijk alles aan gelegen moeten zijn om deze afschuwelijke genocide in Darfur nu, na meer dan vier jaar gewacht te hebben, met alle verschrikkelijke en ellendige gevolgen van dien, onmiddellijk te beëindigen door in te grijpen. Zelfs indien niet goedschiks. Want de geschiedenis zal uiteindelijk [i]nìet[/i] alleen Sudan en China voor de genocide in Darfur veroordelen.
[i][size=x-small]Noten:[/size][/i]
[i][size=x-small]- Bij het schrijven van de column is rijkelijk geput uit het stuk [b][url=http://www.opinio.nu/node/291]’Wat ik zag in Darfoer'[/url][/b] van Bernard-Henri Lévy zoals op 18 mei jl. verschenen op de website van [b][url=http://www.opinio.nu/]Opinio[/url][/b]. Dit aangrijpende stuk vormt tevens de belangrijkste aanleiding voor deze column. [/size][/i]
[i][size=x-small]- Artsen zonder Grenzen heeft op haar website een speciaal deel gewijd aan Darfur wat [b][url=http://www.artsenzondergrenzen.nl/index.php?pid=245]hier[/url][/b] te vinden is. Het in de column genoemde (overigens zeer schokkende) rapport van Artsen over Grenzen over verkrachtingen in Darfur is [b][url=http://www.artsenzondergrenzen.nl/usermedia/files/Sexueel%20geweld%20in%20Darfur%20maart%202005.pdf]hier[/url][/b] te vinden. Overigens is dat rapport alweer van 2005.[/size][/i]
[i][size=x-small]- De uitzending van Tegenlicht, onder andere over hoe verslaggeving tot stand komt, waar in de column aan werd gerefereerd, is [b][url=http://player.omroep.nl/?aflID=4369964&kanaal=tvopjepc.nl]hier[/url][/b] te vinden.[/size][/i]
[i][size=x-small]- Via [b][url=http://www.ushmm.org/googleearth/]deze website[/url][/b] van het Amerikaans Holocaust Herdenkingsmuseum is er een speciale layer van Darfur voor Google Earth te downloaden voor wie ‘met eigen ogen’ meer kennis van het drama in Darfur wil nemen.[/size][/i]
12 reacties
SIMBA · 25 mei 2007 op 18:31
Héél goed om dit “in the picture” te plaatsen.
Een vergeten conflict, vele malen erger dan wat dan ook!
Thanks Siebe :kus:
Ma3anne · 25 mei 2007 op 19:16
Tijdens het lezen van deze tekst hoor ik kinderstemmetjes buiten. Lachen en plezier maken.
Mijn buurkindertjes. Ze wonen hier sinds oktober. Zes kinderen en een moeder.
Ze komen uit Darfur, waar ze uit een vluchtelingenkamp door het UHNCR zijn uitgekozen om een nieuw leven te beginnen bij ons op het hoekie.
En dan is zo’n oorlog zo vreselijk dichtbij. Als die guitige gitzwarte koppies ‘hoi’ tegen je grijnzen en als de moeder je uitnodigt voor een kopje koffie.
Dit gezin is aan de gruwelijkheden ontkomen, maar hun hart ligt nog in hun land en hun trauma’s dragen ze nog jarenlang bij zich.
Zeer terecht, dat je er een uitgebreid stuk over geschreven hebt, Siebe. Er kan niet genoeg aandacht besteed worden aan wat er daar ginds gebeurt. En er zal toch echt naar een oplossing gezocht moeten worden.
Voorlopig schenk ik een kopje koffie voor de buuf en luister ik naar haar verhalen.
Meer kan ik niet doen….
Trukie · 25 mei 2007 op 19:41
Na Rwanda dacht ik dat dit soort taferelen in onze beschaving niet meer voor zouden komen.
Helaas.
Onbegripelijk dat het niet alle aandacht krijgt, ondanks de aandachtshandeling van Pronk.
Even was het wereldnieuws.
Jammer dat het niet voor de werkelijkheid was.
Goed onderbouwde en gemotiveerde column.
Scepsis · 25 mei 2007 op 20:43
Ik heb het stuk met aandacht gelezen, maar wat ik mis is het volgende en daar lijkt de schrijver geen blijk van te geven. De internationale gemeenschap, met de Verenigde Staten voorop, durft het woord genocide niet eens in de mond te nemen, omdat het internationale recht verplicht dat landen dan onmiddellijk in actie komen. Tegelijkertijd constateer ik dat Westerse landen een vermeende Turkse genocide op de Armeniërs liever meer aandacht geven dan een actuele gebeurtenis. Een die nooit is bewezen maar is gepolitiseerd door landen die de Armeense nationalisten hebben opgehitst tegen de Turken. Een genocide die vandaag de dag plaatsvindt in Sudan durft men geen genocide noemen, omdat men niet wil ingrijpen. Daarom heb ik moeite dat China de zwarte piet krijgt toegespeeld. Terwijl Bush 100 miljard dollar krijgt van het Amerikaanse congres om een verzonnen oorlog in Irak voort te zetten. 🙁
KawaSutra · 26 mei 2007 op 03:59
Heel goed om deze afschuwelijke tragedie aan de orde te stellen. Trukie noemde hem al maar ik vind het wel jammer dat je de onvermoeibare inspanningen van [b][url=http://www.janpronk.nl/index310.html]Jan Pronk[/url][/b] om deze menselijke ramp op de kaart te zetten niet hebt genoemd.
Bitchy · 26 mei 2007 op 09:23
En ik, ik knijp mijn handen maar weer eens samen, dat ik mijn kinderen hier in Nederland mag grootbrengen!
Mooi en duidelijk stuk, misschien iets om niet alleen hier te plaatsen maar ook bijvoorbeeld in een krant?
tontheunis · 26 mei 2007 op 12:11
‘Laat ons nog eens honderd miljard tegen de oorlog in Irak aangooien,’ zei ome George en hij kreeg het gisteren voor elkaar. Zelfs de democraten stemden in. Een miljard van die honderd en Darfoer was opgelost.
Maar Darfoer? Wat is dat? Zit daar olie? Gas? Osama bin Laden?
Dank je wel voor je expose. Leerzaam en betrokken. Compliment.
TT
arta · 26 mei 2007 op 14:16
Het vreselijk wat daar gebeurt.
Het is al gezegd, maar goed dat jij er aandacht aan besteedt!
Goed geschreven!
Dees · 26 mei 2007 op 20:25
Als de wereld jou raakt, weet je anderen te raken. Bovendien heb je de woorden en de stijl en de energie om de kennis op te doen. En daar zou je meer mee mogen doen wmb, maar ik zal ophouden erover zeuren.
Siebe · 26 mei 2007 op 22:50
Lui,
Dank voor de reacties.
Hierin zag en las ik een aantal zaken waar ik nog even nader op in wil gaan.
Vooropgesteld; zelf stoorde ik me denk ik aan mijn eigen onkunde over het onderwerp Darfur. Steeds maar weer opnieuw te lezen over zoveel ellende – de krantenkoppen in ieder geval – zonder er het fijne van te weten… Onder zoveel ellende kan een mens toch niet onverschillig blijven nietwaar? Ik denk ook niet dat we dat in zijn algemeenheid zijn hoor, onverschillig. Maar het is wel verbazingwekkend dat Darfur niet meer krantenkoppen veroorzaakt.
Bitchy vroeg zich af of deze column misschien eens in een krant bijvoorbeeld geplaatst zou kunnen worden. De ironie wil dat deze column grotendeels een staaltje knip- en plakwerk uit kranten en andere media is. Het nieuws is er dus wel. Het staat alleen niet zo vaak op de voorpagina’s terwijl ik denk dat het daar wel hoort.
Het stuk van Lévy was voor mij het eerste heldere overzicht van de tragische situatie in Darfur. Wat ik vooral heb willen doen is om dat stuk en daarmee het onderwerp als geheel ook op een andere plek onder de aandacht te brengen, hier.
Het was niet mijn bedoeling om per se schuldigen of zoiets aan te wijzen. Mijns inziens leidt dat de aandacht alleen maar af van degenen om wie het werkelijk zou moeten gaan, namelijk de miljoenen slachtoffers. Bovendien komt zo’n discussie ‘de schuldigen’ ook alleen maar ten goede denk ik omdat die tijd en overleg kost.
Ik realiseer me dat ik mezelf met het volgende lijk tegen te spreken; het is denk ik niet ingewikkeld om te begrijpen dat de fundamentalistische islamistische regering van Sudan de hoofdschuldige is in dit conflict door de Janjaweed actief te steunen en te bewapenen.
China heb ik niet de zwarte piet toe willen schuiven Scepsis. Wel is het zo dat China in ieder geval de invloed heeft om er iets aan te doen mits het land die invloed aan zou wenden wat het tot dusver nog niet heeft gedaan, integendeel zelfs. Dat is iets anders dan China schuldig te verklaren. Wel is het volgens mij zo dat als je de macht hebt om iets te doen en dat vervolgens nalaat, tegen recht en rede in, dat ook verstaan mag worden als een vorm van medeplichtigheid. Ik denk dat het goed is dat China met die realiteit geconfronteerd wordt. Al was het maar ter aansporing.
Ook heb ik niet hele andere circussen bij dit onderwerp willen betrekken.
Ik snap in vredesnaam niet waarom de Armeense genocide erbij betrokken wordt. En trouwens, hoezo ‘een vermeende genocide?’ De godganse wereld weet dat de Armeense genocide plaats heeft gevonden, het is alleen Turkije dat dat liever niet hoort (‘onduidelijke en indirecte bewijzen’, ‘het woord genocide bestond op dat moment nog niet eens’ en meer van dat soort zaken.) Die kwestie daarom terzijde gelaten, volgens mij klopt een ander punt ook niet. Namelijk dat de VS het woord niet in de mond zou durven nemen. Er zijn volgens mij Amerikaanse instanties die dat al gedaan hebben. Desgewenst kijk ik dat nog na.
Dan Jan Pronk. De zegswijze leert dat de weg naar de hel geplaveid is met goede bedoelingen. Khalil Ibrahim, rebellenleider uit Darfur, die met Pronk samenwerkte in Darfur zegt in september 2006 in Elsevier het volgende over hem. ‘Pronk heeft een instabiel karakter, maar ik waardeer zijn oprechtheid. Sudanezen komen hun beloftes vaak niet na. Bij Pronk is een woord een woord.’ Niettemin, de grote vraag rond Jan Pronk zijn inzet in Darfur is en blijft: had hij niet meer kunnen doen wanneer hij zich iets minder vrijheid had gepermitteerd en zijn emoties beter onder controle had gehouden? Met andere woorden: heeft hij zijn werk eigenlijk wel zo goed gedaan? Het is niet ondenkbaar dat hij met zijn actie schade toegebracht heeft aan waar de VN in Darfur mee bezig was. Nogmaals, het ging me om de slachtoffers en niet om schuldigen maar als de naam van Jan Pronk genoemd wordt dan moet dit ook gezegd worden.
En dan olie, gas en Osama bin Laden; op het gas na is het genoemde er allemaal of is daar geweest. Want inderdaad, Sudan heeft een tijd lang onderdak verleend aan Osama bin Laden en ook met hem samengewerkt.
Gisteren het volgende bericht (bron BNR):
“NEW YORK (ANP) – De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft vrijdag ingestemd met een gemengde vredesmacht van de VN en de Afrikaanse Unie (AU) voor Darfur. In de Sudanese regio is nu nog een slecht betaalde en slecht uitgeruste AU-vredesmacht van 7000 man gestationeerd.
De gemengde VN-AU-macht moet meer dan 20.000 man sterk worden. Die wordt echter pas gestationeerd als Sudan ermee instemt. De Veiligheidsraad roept Khartoum op het plan ,,onmiddellijk te bestuderen”.
De Sudanese president Omar al-Bashir heeft een VN-macht altijd afgewezen. Hij beschuldigt het Westen ervan dat het Sudan daarmee zou willen ‘herkolonialiseren’.”
Nu komt het er weer even op aan. De kans dat Sudan het voorstel afwijst is groot natuurlijk. De kans dat China het evenwel kan afdwingen is waarschijnlijk even groot. Of China dat ook doet, is dan de grote vraag. En mocht China dat niet doen, dan kan de rest van de wereld dat op haar beurt misschien weer bij China afdwingen. Sport en de spelen van 2008 kunnen daar een grote rol in spelen getuige [b][url=http://www.volkskrant.nl/sport/article428006.ece/NBA-sterren_op_de_bres_voor_Darfur]dit[/url][/b] artikel in de Volkskrant van 22 mei jl.
Op betere tijden, al dan niet door wat meer van onze aandacht.
Groet,
S.
Mosje · 27 mei 2007 op 12:24
Heb dank beste Siebe, voor deze column waar je ongetwijfeld veel werk voor hebt verzet. Zeer te waarderen.
Scepsis · 27 mei 2007 op 13:52
Wat betreft de toenemende rol van China wil ik je het voordeel van de twijfel geven. Waar ik mij aan stoor, zijn de mij bereikende geluiden van hypocrisie uit de monden van o.a. Nederlandse politici, dat China geen rekening zou houden met de mensenrechten. Alsof de VS dat ooit wel hebben gedaan. Hoeveel dictators hebben de VS aan de macht geholpen met vuile handen?
Wat betreft over de vermeende Armeense genocide. Ik geef aan dat men liever met het verleden bezig is dan met een actuele gebeurtenis zoals het mensendrama in Darfur. De wereld heeft tot op heden niet anders gehoord dan dat de Turken zich schuldig hebben gemaakt aan genocide op de Armeniërs. Het is dan ook begrijpelijk dat Turkije in de beklaagdenbank zit, maar of het eerlijk is. In een rechtstaat is iedereen onschuldig totdat het tegendeel is bewezen. Turkije is veroordeeld op basis van een politieke aanklacht. Ik stoor mij aan het gemak waarmee Nederlandse politici het woord Armeense genocide in de mond nemen, zonder dat er een enkele VN-tribunaal zich heeft gebogen over deze hele kwestie. Tegelijkertijd zie ik hoe ongemakkelijk politici zich voelen voor de camera’s om de misdaden in de West-Soedanese regio Darfur als genocide te bestempelen. De erkenning van genocide in Darfur maakt militair ingrijpen noodzakelijk, maar de internationale gemeenschap en de Verenigde Staten voorop weigeren tot op heden het gebied binnen te vallen.