De Kracht van Hoop

“Voordat je de hoop opgeeft, lees de aanvallen die op Lincoln gepleegd zijn.”

Ik zou dit zelfs verder willen uitdiepen en zeggen: Voordat je hoop belachelijk maakt, overweeg eerst even Lincoln’s heel leven en zijn carriere! Deze man, één van Amerika’s indrukwekkendste, en meest onvergetelijke presidenten, had namelijk een lange lijst van mislukkingen en vernederingen achter zich voordat hij uiteindelijk de belangrijkste man in het land werd in een tijd die cruciaal bleek te zijn voor haar geschiedenis: Hij verloor menigmaal zijn werk, mislukte in verscheidene zakelijke ondernemingen, doorstond de dood van verscheidene geliefden op jonge leeftijden, en werd maar liefst 6 keer verslagen gedurende zijn klim op de politieke ladder naar het presidentschap. Nou, als dat niet genoeg reden was voor de man om het hoofd te laten hangen en alle hoop op te geven… En toch: hij deed dat niet!

Maar Lincoln is niet de enige waar we aan zouden moeten denken als we het onderwerp hoop bespreken.

* Denk aan Nelson Mandela, de grote Zuid-Afrikaanse leider die maar liefst 27 jaar lang in gevangenschap leefde voordat hij de gelegenheid kreeg om rechtvaardigheid te vestigen in zijn land. En zelfs toen dat een feit was, kampte hij met problemen in zijn persoonlijk leven, want enkele jaren na zijn lang verbeide vrijheid, kwam zijn decennia-lang huwelijk met zijn vrouw Winnie ten einde.

* Denk aan Gandhi, die bekend staat als de grootste leider van de 20ste eeuw. Ook hij had zijn deel in mislukkingen en menselijke tekortkomingen: naast het feit dat hij succesvol streed voor mensenrechten in Zuid Afrika en voor de discontinuering van het kasten-systeem in India, zag hij op pijnlijke manier zijn droom tot een geweldloos India in rook opgaan. Op persoonlijk vlak was Gandhi, volgens verscheidene bronnen, trouwens een slechte huisvader met wat gemene trekjes.

* Denk aan Dr. Martin Luther King, die met success de mensenrechten beweging in Amerika leidde, maar die na zijn dood werd onteerd door geruchten en later bevestigingen van zijn plagiaat op de beroemde “I have a dream” speech, alsook op een belangrijk deel van zijn doctoraal proefschrift.

* Denk aan Jezus Christus, wiens grootheid pas goed op gang kwam enkele eeuwen na zijn dood, en wiens naam tot vandaag nog voortleeft in één der grootste wereld religiëen. Echter, ook Jezus werd in zijn tijd verbannen uit zijn geboortestad door ouderen die het feit hekelden dat deze jongeling hen de les wilde komen lezen over zijn levens visie. De moord op Jezus, die net als in Martin Luther King’s en Lincoln’s geval toch nog op redelijk jonge leeftijd plaatsvond, was slechts één zo’n punt op zijn lijst van beschouwbare afgangen.

En toch hadden al deze mensen enkele gemeenschappelijke kenmerken: hun namen zullen altijd in de geschiedenis voortleven als grootheden; ze vestigden radikale veranderingen op grote schaal; ze geloofden in hun roeping; en ze hadden hoop. Ongeacht hoeveel keer ze werden gekleineerd of terneergedrukt; ze stonden steeds weer op: iedere keer opnieuw.

Hoop is de bepaler van onze houding: als we hoop verliezen geven we op en geven we toe, maar zolang we hopen, blijven we streven naar de realisatie van onze doelen: we blijven opstaan, elke keer als we vallen. Een welbekend gezegde stelt trouwens dat success niets anders is dan een keer vaker opstaan dan je valt. Wie zou dat nou doen zonder hoop?

Hoop kan dan ook gezien worden als één van de meest bediscussieerde onderwerpen, en tevens één van de meest bekritiseerde. Vele groten in de geschiedenis hebben hoop echter geidentificeerd als een belangrijk fenomeen in het leven van de mens. Aristoteles beschreef hoop als een wakende droom. Cyrus Bartol zag hoop als de ouder van geloof. Erich Fromm definieerde hoop als de gereedheid op elk moment voor dat wat nog niet geboren is. Norman Vincent Peale moedigde zijn volgelingen aan om te stoppen met praten over falen, en te beginnen woorden te gebruiken als hoop, geloof, en overwinning. Art Linkletter legde het verband tussen de potentie van onze toekomstige bestemming en een verantwoordelijke balans tussen herinnering en hoop. Napoleon Bonaparte definieerde hoop als het produkt waar leiders in handelen. Vaclav Havel onderscheidde het verschil tussen hoop en optimisme door aan te geven dat hoop niet de overtuiging is dat iets goed zal uitpakken, maar de zekerheid dat iets zinvol iets, ongeacht de uitkomst. Oliver Goldsmith bestempelde hoop als het licht op ons pad door de duisternis. Emily Dickinson beschouwde hoop als een onuitputtelijke aktiviteit van het hart. Charles Dickens beschreef hoop op poëtische manier als het geschenk van de hemel aan afgetobde stervelingen. En Martin Luther King verklaarde dat, terwijl teleurstelling een einde kent, hoop oneindig is.

En nu: waar past hoop dat in de zakenwereld? Overal, natuurlijk!

* Geen enkele ondernemer neemt het risico om een nieuwe onderneming te starten zonder een gezonde dosis hoop op zak. Hoop is dus ook een solide basis voor de durf tot het nemen van risico’s.

* Geen enkele leider bepaalt zijn strategie zonder hoop op een uitkomtst van zaken zoals hij of zij ze voorziet. Dus is hoop, naast kennis van de markt, feitelijke informatie over de verwachtingen van consumenten, en berekende verlenging van vroegere tendensen, ook een fundament in strategie bepaling.

* Geen enkele manager ontwikkelt zijn of haar dagelijkse, wekelijkse, of maandelijkse schema’s zonder te hopen dat de orders binnen zullen blijven komen, dat werkers gemotiveerd zullen blijven, dat machines in tact zullen blijven, en dat de markt niet in mekaar zal tuimelen. Dus, hoop is ook belangrijk in de dagelijkse ontwikkelingen.

* Geen werknemer op welk nivo dan ook zal zich voortdurend uitsloven op het werk zonder te hopen dat zijn of haar pogingen zullen worden erkent en overwogen wanneer het tijd wordt voor opslag of promotie. In dit opzicht, net als in vele anderen, staat hoop ook op één lijn met doorzetting: het heeft allemaal te maken met volharden en geloven.

Van de indrukken die ik u net presenteerde, kunnen we in feite dus stellen dat er vele emoties zijn die de basis, de omgeving, en de uitstraling van hoop vormen: houding, aktie, succes, volharding, geduld, veerkracht, positiviteit, risico nemen, doel-stelling, strategie bepaling, en geloof, om maar enkele op te noemen. Hoop is daarom een fantastisch gegeven dat, ongeacht hoe vaak gekleineerd en belachelijk gemaakt, nimmer kan worden afgeborsteld als onbenullig. Hoop is de motor achter onze akties, de brandstof in ons reservoir, de wind onder onze vleugels….

Als hoop slechts
Uitgestelde teleurstelling is
Dan is er met het leven op aarde
Iets grondig mis
Dan zijn alle pogingen namelijk
Verloren tijd
En kunnen we vrede gerust
Inruilen voor strijd.

Als hoop niet meer is
Dan een lege huls
Dan kunnen we stoppen
Met elke goede impuls
En van nu af aan
Als beesten leven
Alleen maar nemen
En nooit meer geven.

Maar… als het waar is
Dat hoop doet leven
Dan is het wel zinvol
Om te blijven streven
In deze wereld
Vol sprankelende kansen
En met persoonlijkheid als leidraad
Naar de overwinning te dansen