…in Nederland. Althans, vrijwel niet. Dat lijkt nogal een opmerkelijke uitspraak, want we worden van alle kanten aangespoord om het tegenovergestelde te geloven. Zeker figuren als Geert Wilders zouden constant aanzetten tot het discrimineren van bepaalde groepen minderheden of zelfs ronduit racistisch zijn. In werkelijkheid lijken deze beschuldigingen meer een soort wanhoopsoffensief te zijn dan dat ze op waarheid berusten. Mooi makkelijk. Discriminatie, of erger nog: racisme, is strafbaar. En op misdadigers ga je niet stemmen natuurlijk.
Het slaat natuurlijk helemaal nergens op. Wilders is geen racist en hij discrimineert niet. Hij overdrijft weliswaar her en der en gebruikt nogal grootse termen om zijn punt te maken, maar zelfs op het moment dat het lijkt dat hij discrimineert, geeft hij in werkelijkheid kritiek op een religie. Gelukkig is dat in Nederland nog altijd toegestaan. Het probleem is alleen dat kritiek op religie niet meer zoals een jaar of dertig geleden door linkse groeperingen geuit wordt, maar door rechts-populistische politici. En ja, dat hoort natuurlijk niet.
Maar mag je dan zomaar stellen dat de profeet Mohammed een perverseling was? Mag je een religie in zijn totaliteit met de grond gelijk proberen te maken? Mag je de Koran een fascistisch boek noemen? Als we naar de Nederlandse geschiedenis kijken dan blijkt dat inderdaad te mogen. Een belangrijke gebeurtenis daarbij is bijvoorbeeld de uitspraak van de Hoge Raad aan het einde van het zogeheten Ezelsproces van eind jaren ’60.
De schrijver Gerard van het Reve was destijds nogal ver gegaan in het beledigen van de christelijke god. In Nader tot U schreef hij: ’En God Zelf zou bij mij langs komen in de gedaante van een éénjarige, muisgrijze Ezel en voor de deur staan en aanbellen en zeggen: „Gerard, dat boek van je – weet je dat Ik bij sommige stukken gehuild heb?” „Mijn Heer en mijn God! Geloofd weze Uw Naam tot in alle Eeuwigheid! Ik houd zo verschrikkelijk veel van U”, zou ik proberen te zeggen, maar halverwege zou ik al in janken uitbarsten, en Hem beginnen te kussen en naar binnen trekken, en na een geweldige klauterpartij om de trap naar het slaapkamertje op te komen, zou ik Hem drie keer achter elkaar langdurig in Zijn Geheime Opening bezitten, en daarna een present-eksemplaar geven, niet gebrocheerd, maar gebonden – niet dat gierige en benauwde – met de opdracht: „Voor De Oneindige. Zonder Woorden”.’ Dat zou je tegenwoordig over Allah niet moeten proberen te schrijven.
De film Life of Brian kreeg het iets moeilijker. In eerste instantie werd de film direct in een aantal landen verboden, maar geen van die verboden bestaat nu nog. Italië ging in 1990 als laatste overstag.
Zijn mensen zoals George Harrison (hij financierde de productie van Life of Brian) de leden van Monthy Python en Gerard van het Reve nou racisten te noemen? Discrimineerden ze? Ze hebben tenslotte een enorm grote groep gelovigen zeer gekwetst. Dan is het toch bijzonder dat Van het Reve bekend staat als een van de grootste schrijvers uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis en Life of Brian gewoon regelmatig door de publieke omroep uitgezonden wordt. En we hoeven voor dit soort voorbeelden niet eens zo heel ver terug in de geschiedenis; Theo van Gogh kreeg in 1995 van de rechtbank nog gelijk in een proces dat de Bond tegen het vloeken tegen hem had aangespannen nadat hij christenen ‘christenhonden’ en het christendom ‘supportersvereniging van die rotte vis van Nazareth’ genoemd had.
Als de dichter Lucebert gelijk had, is alles van waarde weerloos. In die optiek is het respect voor de lange moslimtenen en de enorme tolerantie die er in Nederland bestaat waar het gaat om het ridiculiseren van het christendom, uitstekend te verklaren. In Nederland wordt er veel meer waarde gehecht aan de gevoelens van moslims dan aan die van christenen. Als er dus ergens sprake is van discriminatie, dan is het wel in dit geval.
4 reacties
Neuskleuter · 10 mei 2008 op 12:44
Bij het aannemen van werknemers wordt ook geregeld positieve discriminatie toegepast. Dus discriminatie in Nederland bestaat zeker, in zekere zin.
En als Gerard Reve een groots schrijver is genoemd, dan gaat Wilders vast als de grootste sprekende columnist de geschiedenis in. Zoals hij kan schoppen, overdrijven en kleine dingen groot kan maken en andersom, kan het niet anders. Hoewel? Een columnist is er bewust van dat die dingen overdrijft. Bij Wilders ben ik er nog steeds niet van overtuigd.
Kortom, je hebt een prima stuk geschreven 😉
PaulJansen · 12 mei 2008 op 22:11
Dank je!
Dees · 13 mei 2008 op 10:52
Tsja, wat je kunt doen, is bijvoorbeeld in uitspraken van Wilders overal waar hij het over islam heeft, of over moslims, het vervangen door jodendom, of Joden. Of in jouw geval (als atheïst zijnde) het vervangen door vrouwen / homo’s. En dan kijken wat het effect is, het zal je nog verbazen hoe ver die Wilders gaat, als je het afgestompte sausje, want het zijn ‘enkel’ de moslims en die kreten horen we toch ook alweer jaren, ervan wegschraapt. Bovendien in deze redenering zou ook elke imam mogen roepen dat je homo’s van de weet ik veel hoeveelste verdieping van een flat naar beneden mag gooien.
Natuurlijk heb je ergens een punt en ik vind ook dat je de profeet Mohammed een pedofiel mag noemen, of Jezus een raaskallende gek, het vervelende is alleen wel dat bepaalde vormen van kwetsende uitspraken veel meer getolereerd worden als niet zijnde discriminatie, dan andere vormen ervan. Als er zo consequent christenen afgebekt werden op een manier dat moslims worden afgebekt zou dit land te klein zijn, ik denk persoonlijk dat christelijke tenen twintig keer langer zijn, maar dat christelijke ridiculisering veel incidenteler is in het dagelijkse leven. Life of Brian is toch ook alweer een jaartje of dertig (?) oud en ik vraag me af hoe die film ontvangen zou worden (ik bedoel maar, CDA met de fundamentalistische, humorloze gerefo, én CU) als die nu, nieuw en wel, gemaakt zou worden.
Discriminatie is het maken van onderscheid op basis van een aantal kenmerken, waarbij het bekritiseren van die kenmerken niet hetgeen is dat strafbaar is / zou moeten zijn, maar waarbij het hebben van die kenmerken aanleiding geeft voor het inperken van bepaalde rechten. En zolang vrijheid van meningsuiting niet volledig vrij is (zie ook je eigen vorige column), kun je niet het afschaffen van het begrip discrimnatie gebruiken als ingang tot meer vrijheid in meningsuiting, want dan wordt de vrijheid al snel een survival of the biggest mouth.
PaulJansen · 13 mei 2008 op 14:43
Volgens mij mag je ook zeggen dat je homoseksualiteit pervers of verwerpelijk vindt. Zolang je niet zegt dat homoseksuelen dat zijn, is er niets aan de hand. Je zult wel raar worden aangekeken als je zulke dingen verkondigt, maar van vervolging zal het niet komen. Sterker nog: er zijn genoeg politici die dergelijke ideeën verkondigen. En daarvoor hoef je nog niet eens bij de SGP rond te vragen. Was er niet nog onlangs een PvdA-politica die homoseksualiteit vergeleek met liegen?
Mijn punt is dat als je een levensbeschouwing belachelijk maakt of er harde kritiek op uit, je misschien mensen kwetst, maar beslist niet discrimineert. Als er een imam aan mensen vertelt dat het op zich wel een goed plan zou zijn als er eens wat homo’s van een flat gesodemieterd (sorry voor de woordspeling) zouden worden, dan is dat aanzetten tot moord te noemen. En daaraan maken westerse cartoonisten, politici, schrijvers en filmmakers zich, voor zover ik weet, nooit schuldig.
Ik pleit overigens nergens voor de afschaffing van het begrip discriminatie. Ik vind alleen dat het woord te veel misbruikt wordt.