Het dondert in de hel

“Papa, waar houdt de lucht op,” vroeg ik als kind aan mijn vader. Ik zie hem nog op de rand van mijn bed zitten. Zijn witte haar als manen achter zijn oren gekamd. Hij bracht altijd een glas melk voor het slapengaan en als ik de trap hoorde kraken wanneer hij naar boven kwam, pijnigde ik mijn hersens om de meest moeilijke vragen te stellen, zodat hij nog wat langer bij me bleef. Hij had op iedere vraag wel een theoretisch, wetenschappelijk of technisch antwoord. Alleen met het antwoord op de vraag, ‘waar houdt de lucht op’, daar heb ik nooit genoegen mee genomen. Ik wilde altijd horen dat er meer was, of dat hij een ander antwoord voor mij had. Iets wat me meer tevreden zou stemmen. Op een gegeven moment hoorde ik de trap niet meer kraken. Althans niet zoals wanneer mijn vader de trap op liep. Mijn moeder stampvoette altijd naar boven. Misschien als zij wat lichtvoetiger was geweest, heel misschien was mijn vader dan wel gebleven.

Mooi zoals hij daar zat. Zijn benen over elkaar geslagen. In zijn ogen las je Mozart en zijn vingers bewogen constant alsof hij achter zijn piano zat. Hij was de rust zelf. Soms was hij zo rustig en stil dat ik het me wel voor kon stellen dat mijn moeder met de deuren sloeg om het in de hel te laten donderen.

Terwijl zij heibel zat te maken met een groepje plattelandsvrouwen aan de eetkamertafel, zat mijn vader met een boek over kunst voor de kachel. Hij tolereerde alles, behalve wanneer er voetbal was op de televisie. Dat was zijn moment en moesten de hopvrouwen hun heil maar ergens anders zoeken. Met zure gezichten vertrokken ze richting huis, maar niet zonder mijn moeder duidelijk te maken, dat ze zich niet zo moest laten koeioneren door haar echtgenoot. Om de uren – die nu overschoten op zijn vrije avond- te vullen, schreef hij zich in op een schildersclub, waar hij zijn rust in stillevens verplaatste.

Zoals zijn schilderijen, zo waren onze wandelingen in de duinen. Wanneer mijn moeder zich weer twintig wilde voelen op de camping en manege, verdween mijn vader naar de branding om uren naar het schouwspel van het leven te staren. Als hij later terug kwam, had hij altijd zo’n dromerige blik in zijn ogen en dan vroeg ik me af, wat zich daar had afgespeeld.

Op mijn negende bleef ik achter met vragen, waar ik nooit meer antwoord op zou krijgen. Niet meer urenlang dwalen door de duinen en stil zittend op een handdoekje starend naar de zonsondergang. ‘s Nachts turend uit het raam naar de sterren en de maan en dan hoopte ik dat ik mijn vader daar ergens zou vinden. Helaas heb ik hem daar nooit gevonden.

Heel lang bleef het stil en na jaren hoorde ik mijn vader eindelijk weer op zijn piano spelen, maar het duurde niet lang of zijn pianospel stierf langzaam en al gauw verloor hij al zijn antwoorden. Zijn leven is veranderd in een van zijn doeken. Verlopen kleuren, de zee uitgeblust na een herfststorm en een verlaten strand. Een uitrollende golf spoelt de laatste voetstappen genadeloos weg. Ik hoop dat hij daar het antwoord op het leven heeft gekregen, want nú begrijp ik dat dat het was, waar hij naar zocht.

“Papa, waar houdt de lucht op,” vraag ik nog één keer aan mijn vader . Ik zit op de rand van zijn bed met mijn handen op mijn knieën. Hij denkt diep na en dan antwoordt hij zacht en rustig: “Het houdt op waar het dondert in de hel en de zon straalt in de hemel, meisje. We wandelen samen door de duinen en genieten van de prachtige zonsondergang. Hij is weer thuis.