Imbolc

In deze tweede column in mijn serie van acht ga ik het hebben over Imbolc, ook wel bekend als Oymelc. Die eerste naam betekent letterlijk “in de buik”, de tweede betekent “schapenmelk”, en dat geeft meteen ook aan waar het bij dit Keltische feest om gaat: de wedergeboorte van de natuur. De oplettende lezer heeft nu waarschijnlijk al opgemerkt dat ook het in de vorige column besproken feest Yule om wedergeboorte draait, en dat is inderdaad ook zo. Naarmate mijn serie columns vordert, zal dit steeds meer opvallen: de vier Grote Sabbats (waar Imbolc er één van is) zijn onderling zeer verschillend, terwijl de vier Kleine Sabbats (waar Yule er één van is) over het algemeen eigenschappen hebben die veel overeenkomen met hun buren.

De vroege Kelten kenden slechts twee seizoenen, zomer en winter. In het hart van de winter, tijdens Imbolc, werd gevierd dat het leven toch doorging, dat het nieuwe leven van de komende zomer in de buik van de Moeder lag te wachten en op het punt stond om geboren te worden. En inderdaad, de eerste lammetjes worden rond deze tijd alweer geboren, vandaar dus de tweede naam voor dit feest, Oymelc. Na de verdubbeling van het aantal seizoenen en van het aantal feesten heeft Imbolc wat aan belang afgedaan aan het nieuwe feest Yule, maar ook met de verdeling van vier seizoenen blijft Imbolc, dat zo rond de eerste dagen van februari valt, het hart van de winter.

Hoewel de meeste moderne Paganisten Imbolc vastzetten op 2 februari, wordt het feest van oudsher gevierd “als de tijd er rijp voor is”. Dit jaar zou een traditionele Druïde het feest bijvoorbeeld liever op februari leggen, aangezien het dan samenvalt met de volle maan, wat ook een sterk symbool is voor (weder)geboorte en moederschap, of misschien op 4 of 5 februari, vlak voor de volle maan, om de periode vlak voor de geboorte extra te benadrukken. Een moderne vrije Paganist zou misschien om puur praktische redenen ervoor kiezen om het in het weekeind te vieren.

De Katholieke Kerk heeft Imbolc ook overgenomen, in de vorm van de Kaarsenmis. Op 2 februari (of op de zondag het dichtst bij die datum) wordt er een speciale mis gehouden, waarin de kaarsen die het komende jaar in de kerk gebruikt gaan worden gewijd worden. Tijdens de Kaarsenmis wordt de kerk volop verlicht met kaarsen die overal branden, en elke kerkbezoeker houdt ook een kaars vast. In de Keltische traditie was Imbolc ook een tijd van purificatie. Men wijdde de zaden die in het komende jaar geplant gingen worden, en het huis werd uitbundig verlicht (uiteraard toendertijd met kaarsen en was- of olielampen) om de terugkerende zon aan te moedigen.

Imbolc was voor de Kelten (en is voor moderne Paganisten) ook een tijd bij uitstek voor initiaties en huwelijken. Vandaar dat ik ook zeer positief verrast was toen bekend werd dat prins Willem-Alexander en toen nog de toekomstige prinses Máxima op twee februari in het huwelijk zouden treden. Was hier een goedwillende knipoog naar de steeds groeiende Paganistische geloofsstromingen in Nederland? Of hebben ze alleen voor 02-02-’02 gekozen omdat dat zo makkelijk te onthouden is? De RVD heeft hierover helaas niets losgelaten…

[i]Night of lit white candles
darkness turned into light
“Everything She touches changes”
Feast of waxing flame
Fire of heart and hearth
Fire on the mind
Flickering of spark
Quickening of air
Warming into inspiration
Thawing in her innocence
Snow into desire

“She shines for all of us
She burns within us all”
Sipral heat of life
“She shines for all of us
Within us all She burns”
The fires to create
“She shines in all of us
She burns us all within”
Awakening arising is Her need
“She shines for all of us
She burns within us all”
Her candle is our only source[/i]

-Imbolcgedicht door Diane Stein

[img align=right]http://eaglestorm.net/misc/as-en-al_icon.jpg[/img]