Jagen voor je plezier, oermensje spelen

Wat gaat er om in een plezierjager als hij op het punt staat een dier te doden. Daar probeerde ik me tot nu toe tevergeefs iets bij voor te stellen. Op het moment dat je überhaupt in staat bent je iets voor te stellen, zie je natuurlijk meteen van zo’n voornemen af. Dacht ik. In een jagersbrein is echter iets geheel anders aan de hand. Een tipje van de sluier werd voor mij opgelicht toen ik een jager hoorde praten in een documentaire op de radio. Die mevrouw (Is dat nu het resultaat van het feminisme?) voelde een diep respect bij het om zeep brengen van een beest. Dat woord respect, het wordt vaak gebruikt in situaties waarin bloed vloeit of dreigt te vloeien. Ook een stierenvechter heeft veel respect voor zijn ongelijke tegenstander, die hij tot op het bot krenkt en tot bloedens toe verwondt voor hij hem de genadestoot geeft. In maffiakringen staat de constatering dat geen respect is betoond, zo ongeveer gelijk aan een doodvonnis. Ik probeer me die mevrouw voor te stellen met tranen in haar ogen terwijl ze haar donderbus richt en schiet. Want ze gaat een levend wezen vernietigen. Als je die mevrouw moet geloven jaag je eigenlijk niet voor je lol. Dan kan je het ook laten, zou je kunnen zeggen. Maar niet jagen is kennelijk nog minder lollig.

De jagende mevrouw schaamde zich niet voor haar primitieve driften. Zij liet zich bij de jacht namelijk, zo vertelde ze, leiden door haar instinct. Uit haar intonatie kon afgeleid worden dat instinct, wat haar betreft, minstens op dezelfde sport van de evolutionaire ladder staat als intellect, wijsheid en creativiteit. Maar een Ghandi, Einstein of Bach zal je in de dierenwereld, waar het instinct regeert, echter vergeefs zoeken. Het is maar waar je je het liefst mee identificeert. Met wolvengehuil of met fuga’s en sonates van Bach. Jagers volgen het pad van de evolutie eigenlijk in de verkeerde richting. De mens beschikt weliswaar over dezelfde instincten als het dier maar heeft die enigszins leren beheersen. Niet alle mensen kunnen dat in dezelfde mate. Verkrachters zijn daar minder goed in. Evenals plegers van zinloos geweld. En tot dat laatste mogen we jagen in onze maatschappij rustig rekenen.

Het avontuurlijke van de jacht wordt wel eens bezongen. Maar hoe avontuurlijk is jagen eigenlijk? Het grootste risico dat een jager loopt, is zichzelf in de voet te schieten. Of door een andere jager, die niet zo helder meer is, met een schot hagel doorzeefd te worden. Want ik heb nog nooit gehoord van dieren die terugschieten. Jagen is oermensje spelen. Maar dan is het wel valsspelen. Want deze ‘oermensen’ hebben geen knuppels maar moderne wapens waarmee je nauwelijks je prooi kan missen. Het is alsof de wereldkampioen voetbal het tegen een pupillenteam opneemt. Met als inzet niet een foeilelijke doch onschuldige trofee maar het leven van de verliezer. Je zou oermensje kunnen spelen zonder dat er slachtoffers vallen. Paintball heet dat. Of wordt het pas leuk als er lekker op los gesneuveld wordt? Door de tegenstander.

Zouden jagers wel een helder beeld hebben van het verschil tussen leven en dood? Je hebt van die mensen die, gebogen over het opgebaarde lijk van een overleden tante, vertederd zeggen: “het is net of ze slaapt”. Zo heb je ook mensen die hun overleden huisdier laten opzetten. “Omdat hij er dan nog is”, zeggen ze dan. Hij beweegt gewoon niet meer, dat is alles. Misschien is de jacht soms een noodzakelijk kwaad. Jagers leggen desgevraagd door kritische buitenstaanders vaak de nadruk op ‘noodzakelijk’. Maar wie wel eens de vrolijkheid ervaren heeft, die zich van jagers meester maakt na een jachtpartij, kan tot geen andere conclusie komen dan dat het uitgelaten gezelschap zich van de prins geen kwaad weet. Aangewakkerd door de nodige Jägermeisters en omringd door bergen dode beesten kan de pret niet op.