Kees is zwanger…

Ik denk dat het je alleen op de markt nog zal gebeuren. Je koopt groente en fruit voor verschillende dagen, want er is niet elke dag een warenmarkt. Kropje sla, zakje appels, een “stoplicht” paprika, struikje groen voor de versiering van de worteltjes, en een trosje bananen. En de verkoopmevrouw krabbelt na elk onderdeel de prijs op een blocnootje (of is het “blocnotetje”?.) “Dat is het mevrouw?” Je knikt bevestigend en de raderen beginnen te draaien. “€ 8,40 mevrouw”. Je betaalt en krijgt het frommelpapiertje in je handen gedrukt. Daar doe je waarschijnlijk niets meer mee: thuis weet je niet meer wat alles kostte, hooguit kan je de optelling controleren. Kwestie van vertouwen zullen we maar zeggen.

Vroeger ging het in de buurtwinkels niet erg veel anders. Het papiertje had misschien plaats gemaakt voor een telmachientje en de potloodkrabbels werd een telstrookje. Maar ook daar alleen maar cijfertjes. Toen waren veel artikelen nog afzonderlijk geprijsd. Met afvinken kon je een heel eind komen bij het controleren van wat je voor de aankopen hebt betaald.

Echt verandering kwam er pas toen er streepjescodes op de artikelen kwamen, Razendsnel kan een leesoog die streepjes-wir-war herkennen en de computer die er achter zit weet wat alles kost. Keurig drukt het ingebouwde printertje het af: artikelen met naam en kostprijs, direct onder het product of onderaan de bon de kortingen die er bij aanbiedingen af gaan, verzamelde punten en wat er tegenwoordig nog meer allemaal bij boodschappen doen aan de orde komt.
Het lijkt prachtig, maar toch loont het de moeite ook die moderne kassabonnen wat kritisch te bekijken.Er gaat nogal eens iets fout. Niet met het aflezen van de streepjes, dat gaat wel goed. Als het artikel niet goed langs het venstertje komt volgt er geen piep en doet het kassavolk het nog een keer. Het gevaar schuilt in het niet volledig of onjuist instrueren van de computer. Of dat ergens centraal gebeurt voor alle filialen tegelijk of bij iedere zaak afzonderlijk weet ik niet; dat hangt wellicht ook van de keten af waar de zaak toe behoort. Maar dat het regelmatig voorkomt dat een met veel bombarie in de krantjes of de winkel zelf aangeprezen aanbieding toch voor een andere prijs op de kassabon prijkt is bij een aantal winkels een schijnbaar onuitroeibaar fenomeen. Zeg je er wat van dan hoor je achter de kassa het mens met dat ochtendhumeur bijna denken: “daar heb je weer zo’n zeur”. Klantvriendelijkheid is maar alles zou je denken, maar ja, als je hele dagen maar artikelen langs een ruitje moet schuiven, eindeloos wachten tot iemand eindelijk ook weer het betaalpasje goed door het apparaatje heeft gehaald en ergens ver weg weer een grote computer heeft vastgesteld dat de betaalrekening voldoende ruimte biedt om deze aankoop te doen, ja dan kan je niet meer hele dagen tegen jan en alleman vrolijk en opgewekt doen !

De kassabon biedt ook nog ruimte om reclame te maken voor de artikelen die te koop zijn, op andere mogelijke voordelen of mededelingen. Zo kan het je gebeuren dat je, soms geduldig maar vaak ook ongeduldig of geïrriteerd door alles wat toch beter, vlugger en aangenamer zou kunnen, de gelegenheid hebt wat dingen in je op te nemen. Dan constateer je bijvoorbeeld dat de kassajuf nu toch wel binnen een paar weken in het parkje haar bevalling zal zitten af te wachten en met het daartoe beschikbare verlof zal zijn. Thuis kijk je naar de kassabon en lees je dat degene achter de lopende band bij de kassa een meneer “Kees” was. Een brede glimlach lispelt rond je mond en je roept het bijna triomfantelijk uit: “Kees is hoogzwanger!!”

Kees moest even naar het personeelshoekje voor een andere boodschap en liet zich vervangen door a.s. moedertje. Maar ja, dat ziet zo’n ruitje niet en noch Kees nog dingetje heeft zelf een streepjescode………