Kroniek van een Antwerpse flik

Deel I: De Gheijt haalt een wit voetje .

“En, wat is het verdict,inspecteur ? “ vraagt Daan. “3 weken .“ antwoord De Gheijt droogjes. “Da’s balen” zei Daan weer. Daan Burgers en Odillon De Gheijt werken al lang samen en hebben genoeg aan een paar woorden om elkaar te begrijpen. “ Naar huis zeker? “ vraagt hij. “Ja, zit voorlopig niks anders op. Ik zal het papierwerk thuis wel in orde maken.“ gromt de inspecteur. Inspecteur De Gheijt en zijn partner werken vanuit het Bureau Linkeroever van Antwerpen. Winkeldiefstal, straatcriminaliteit en zakkenrollerij vallen onder de dienst “kleine criminaliteit’, een onderdeel van de Belgische federale politie die niet in uniform werkt.

Toen hij in 1977 terecht kwam als politieagent aan het bureau Noordersingel van het district Borgerhout, wist hij amper wat een zakkenroller was en hoe die werkzaam was. Je hoorde vaak verhalen aan van collega’s, die er zelf ook niet al te veel kennis van hadden. Zijn jeugd speelde zich af in een boerendorp aan de rand van Antwerpen en daar had je kennelijk nog geen zakkenrollers, in ieder geval had hij er nooit veel mee te maken gehad.

In zijn tijd aan het Bureau Noordersingel probeerde hij met verschillende collega’s zoveel mogelijk dienst te doen in burger. De chef van de Uniformdienst, wilde dit tot een minimum beperken omdat hij van mening was, en terecht, dat zakkenrollerij bestreden moest worden door recherchepersoneel. De chef daarvan gaf zakkenrollerij geen prioriteit en de kennis bij de recherchedienst met betrekking tot deze criminaliteit hield op bij het opnemen van aangifte daarvan. Eind jaren zeventig was dat een veel voorkomend delict. Op een beetje mooie zomerdag verwisselde op de grote markt en omgeving tien tot twintig portemonnees van ”eigenaar”. Ook op de trams was het huilen met de pet op. Aangiftes van zakkenrollerij stroomden binnen, vooral bij bureaus aan in de binnenstad van Antwerpen.

De bestrijding werd niet projectmatig aangepakt in die jaren. Er bestond zo nu en dan wel een zogenaamd “zomer detachement”, bestaande uit politieagenten van verschillende bureaus, maar die hadden meer taken dan alleen het bestrijden van straatcriminaliteit. Winkeldiefstal en zakkenrollerij zijn intussen uitgegroeid tot de belangrijkste vormen van diefstal Inmiddels telt de “cel kleine criminaliteit” zoals die genoemd wordt, het meest aantal agenten binnen de Antwerpse federale politie.

Daan Burgers is een stuk jonger dan de doorwinterde inspecteur, maar in zeer korte tijd had hij bewezen dat hij een bijzonder talent heeft als het gaat om het opsporen van zakkenrollers en winkeldieven. Hij had vaardigheid op dit gebied verworven door veel met mensen om te gaan zonder personen of groepen uit te sluiten om één of andere reden. Met iedereen praten, en daarbij vooral letten op de mimiek van het gezicht, is zijn devies. Toen hij zich hierin trainde, merkte hij dat hij mensen op eenvoudige wijze kon betrappen op heel menselijke ondeugden.
Ouders kennen dat wel. Je kind heeft iets uitgehaald en liegt vervolgens de hele wereld bij elkaar om ertussenuit te komen. Je herkent onmiddellijk dat kindlief de zaak lichtelijk zit te bedonderen. Als je nu vraagt waaraan je dit kan merken, is het antwoord dat je dit kan zien aan zijn gedragingen en gezicht. Maar wat je nu precies ziet, is moeilijk te omschrijven. Wel zal je kunnen zeggen dat haar kind zich anders gedraagt op het moment dat het over een gebeurtenis op school vertelt.

Beide agenten staren wat voor zich uit . In gedachten verzonken. De gebeurtenissen van vanmorgen zijn het zoveelste bewijs dat je tegenwoordig alles kunt verwachten. Het is stil in de auto, over de radio horen ze de zoveelste oproep voor assistente bij een winkeldiefstal. Daan kijkt even opzij. “Gaat het ? “ vraagt hij bezorgd. “Valt mee “ is het antwoord. Maar de pijnlijke grimas op het gelaat van de inspecteur verraad anders.
“Weet je wat ? “zegt De Gheijt . “Rij eerst nog even langs het bureau dan kan ik nog wat spullen meenemen om van huis uit het één en ander te doen’’ Daan knikt en rijd richting de “konijnenpijp”. Ze rijden door de waaslandtunnel en zien hoe in tegengestelde richting twee politieauto’s met zwaailichten naar de binnenstad koersen. De blauwe lichten weerkaatsen op de kleine vierkante witte tegels van de oudste verbinding tussen Antwerpen Centrum, en de linkeroever van de Metropool.

Even later staan beide mannen bij het bureau. Daan helpt zijn collega uit de wagen. Ze lopen de glazen ingangsdeur door en botsen op twee collega’s in uniform.
“Awel de Gheijt, wat hebt gij uitgestoken ?’vraagt één van hen in onvervalst Antwaarps.
“Dat ziet ge toch , onnozelaar. Ik ben een wit voetje gaan halen in het gasthuis!” en wijst daarbij naar het gips aan zijn been. “Laat maar Jef “zegt de ander “Ge ziet toch dat hij met de verkeerde kruk uit bed is gestapt “ Al lachend lopen de twee naar buiten.
Inspecteur De Gheijt strompelt , ondersteund door zijn collega, naar zijn stoffige kantoortje.