Leraar, waar heb je het over?

De boeken liggen binnen een minuut vanuit de trendy handtassen opengevouwen op de reeds dubbel afgeschreven tafeltjes. Met 32 leerlingen een druk uurtje, maar iedereen krijgt een plekje bemachtigd. Trots etaleren ze hun gedane arbeid van zondagmiddag. ‘Ik heb wel anderhalf uur huiswerk gemaakt voor u!’ jubelt Romy. Mezelf afvragende of ik hier blij mee moet zijn en moet gaan klappen of dat  ik dit de normaalste zaak van de wereld moet vinden refereer ik in gedachten aan mijn eigen weekend, waarin ik helemaal niks voor school heb gedaan, een heerlijk weekend kan ik wel zeggen. Veel momenten van geluk zijn gepasseerd vooral omdat ik weg ben gebleven van de dagelijkse routine, die het lesgeven voor mij is geworden. Mezelf afvragende of het weekend van deze welwillende pubers niet veel leuker had gekund zónder het door mij opgegeven huiswerk, besluit ik hen de vraag te stellen. ‘Wie heeft er een leuk weekend gehad?’ Twee vingers gaan de lucht in. Dat dit leuke weekend niets te maken heeft gehad met het opstellen van begrotingen of het meester maken van onregelmatige Duitse werkwoorden is voor mij al snel duidelijk. Bas is voor het eerst naar een ijshockeywedstrijd geweest en heeft naast half dronken supporters gezeten en de onzekere Nancy is voor het eerst met haar moeder mee naar de sauna geweest. Maartje heeft geen leuk weekend gehad: ‘Ik móest mee naar tante Willeke.’ Natuurlijk zou haar weekend leuker geweest zijn als ze met vriendinnen de stad in was geweest, gewoon om te kijken wat ze zouden kopen áls ze ooit weer eens genoeg geld zouden hebben.

Vrolijk van de anekdotes van deze morgen begin ik zelf over het afgelopen weekend te vertellen, míjn weekend. Vrijdag direct uit het werk de kroeg in, naborrelen noemen we dat, samen met collega Marsman van Frans en de voor leerling stijve De Greef van Aardrijkskunde. De gedachten van ons drie samen doen de leerlingen al gniffelen, maar ik breng het als de normaalste zaak van de wereld. Als ik vertel dat we ’s avonds uit eten gaan en ons volgepropt hebben met onbeperkt spareribs en bier, hangt iedereen aan mijn lippen. ‘YOLO,’ zeg ik droog en het gelach barst los. Na de kroegentocht, waarin we uiteindelijk van de opdringerige dames Tanja en Anja hebben kunnen afkomen in de dönertent beland, om lekker stinkend nog een afzakkertje te doen bij die enige kroeg waar je nog naar vier uur binnnenkomt. Mijn leerlingen geloven hun ogen niet, een docent heeft immers toch geen leven buiten school? Ik vervolg mijn weekendverhaal met de vervelende gebeurtenis dat ik zaterdag al om 12 uur uit mijn bed ben gebeld door mijn vriendin voor een verrassingsdag. ‘Met een halve kater en meurend naar knoflook word ik over veertig minuten op het station verwacht. Een natuurwandeling van 16 kilometer is mijn lot voor de zaterdag. O, wat heb ik hier zin in! Die leuke vriendin van mij ook altijd.’ Leerlingen komen niet meer bij. ‘In het donker ben ik nota bene beland bij een pannenkoekenhuis, terwijl mijn vriendin wéét dat ik niet van pannenkoeken houd, de trut! Maar ja, voor de goede vrede hap ik vrolijk een flensje mee. En wie mag er weer betalen?’ Dat antwoord kunnen ze wel raden.  ’s Avonds net op tijd thuis om lang onderuit gezakt met een pot bier naar Studio Sport te kijken om niet veel later op dezelfde bank ik slaap te vallen. ‘Zondag lekker niksdoen, daar ben ik goed in. Nou ja, wel eventjes een spelletje, vier potjes triviant, om te zien wie de meeste nutteloze kennis beschikt. Tja, en  dat ben ik, ondanks dat ik op IQ-testen toch beduidend lager scoor dan mijn vriendin. Maar gaat het dan om kennis?’

De les nadert zijn einde. De klas heeft de afgelopen drie kwartier geen woord gezegd, 32 open monden hebben mij aangekeken terwijl ik een klein stukje privé heb blootgegeven. Meer dan drie keer zo lang als normaal ben ik aan het woord geweest en waar normaliter nog geen kwart wordt onthouden ben ik ervan overtuigd dat vanavond aan menig dinertafel deze woorden zullen worden herhaald. De bel gaat. Normaal het teken van zo snel mogelijk wegwezen, maar de uitslag van de weddenschap tussen mijn vriendin en ik over het aantal guppy’s dat gisteren geboren is, blijkt belangrijker dan een enkeltje vrije tijd. ‘Ik hoop dat jullie vandaag wat geleerd hebben, en wellicht er iets van opgestoken. Huiswerk voor de volgende les: ga iets leuks doen.’ Met een glimlach pakken de pubers hun ongebruikte boeken weer in en verlaten ze mijn lokaal, een ervaring rijker, met een levensles op zak.

Terwijl ik mijn onuitgepakte tas van het bureau afhaal concludeer ik dat lesinhoud allemaal bijzaak, maar soms wel noodzaak is, maar dat het leuke van onderwijs juist dátgene overbrengen is waar het leven eigenlijk om draait. Dat zijn geen balansen en rijtjes hulpwerkwoorden, maar het opdoen van ervaringen, die je nog lang zullen bijblijven. Mijn meelijwekkende gedachten verplaatsen zich naar deze leerlingen, aan wie nu allerlei feiten worden verteld, die mijn collega als ontzettend onmisbaar beschouwen, maar die waarschijnlijk gewoon zijn op te zoeken en, dat weet ik zeker, je totaal niet nodig hebt om de gelukkige momenten in je leven te realiseren.