Hoe kun je schoonheid scheppen, spelen, je fantasie laten galopperen, als het innerlijk verscheurd wordt – pijnlijk, beurs en verward is?
Waar gaan woorden heen als dat wat gevoeld wordt onuitspreekbaar is – niet schrijfbaar zelfs?
Als nachtvlinders die in wilde paniek hun vleugels schroeien aan de bron die hen aantrekt kan ik me niet losmaken van het gevoel van verlies, de vergankelijkheid.
Désanne van Brederode sprak tijdens een lezing afgelopen weekend in de sociëteit van Arti en Amicitiae over haar drijfveren om te schrijven. Haar lezing met als kernwaarde, ‘mag het ook leuk zijn?’ was gedreven, eerlijk, rauw en humoristisch. Ze raakte – voor mij – de kern van het schrijven. De schrijver die klaagt hoe zwaar het vak is, de discipline die het vergt, de rituelen die ‘nodig’ zijn, het staren naar het lege blad en het gevoel van pretentieuze drama ‘kijk mij nou, ik sta op het punt om iets bijzonders te scheppen’ alsof het een bevalling betreft, werd door haar, ‘niemand heeft je ooit opgedragen om te schrijven, niemand zit op jou te wachten’, met de grond gelijk gemaakt. Psychologiseren van schrijfkunst is volgens haar de genadeslag voor een schrijver, althans, het ergert haar mateloos. Je terugtrekken in een afgelegen oord, een prachtig huis, een villa in Frankrijk, Ibiza of andersoortig paradijs, waar stilte en sereniteit en de afwezigheid van eisende familieleden de voorwaarden scheppen voor het sublieme schrijverschap wordt door haar met heerlijke satire weggezet als grootheidswaanzin.
‘Schrijven is spelen’, is haar motto. Tijdens haar lezing betrapte ik mezelf meerdere malen op een instemmend geknik en intern jubelde ik haar toe. Wat ben ik het met haar eens!
Niemand heeft mij ooit gezegd dat ik moet schrijven en niemand zit erop te wachten. Ik doe het mezelf aan.
Nu mijn hart zeer doet, ik verdriet voel als ik denk aan mijn geliefden en de vergankelijkheid valt het me zwaar om te schrijven. Vervuld van deze emotie is er geen plek om te spelen. Het veld, de speeltuin en mijn fantasie liggen in de schaduw en mijn geest wacht op de uitkomst van de dodendans van de nachtvlinders, die pas eindigt als zij, dat wat hun vasthoudt, loslaten.
15 reacties
Meralixe · 2 juli 2016 op 08:37
Nu al de C vd M?
Ik reageer later nog wel op het inhoudelijke.
Frans · 2 juli 2016 op 09:54
Vijf weken geleden om precies te zijn 37 dagen geleden is vrij onverwacht mijn moeder overleden. Ik kreeg het niet voor elkaar om tijdens de uitvaart wat te zeggen, sterker ik kreeg geen woorden op papier. Toen mijn vader stierf lukte me dat tenminste nog wel. Was ik een schrijver als ik mijn verdriet wel had kunnen verwoorden en was ik een goed schrijver als ik dat verdriet mooi had kunnen opschrijven. Wie weet, het verdriet is er niet meer of minder om. Ik heb me geloof ik al vaker op die manier uitgelaten. Wilde ik door me tijdens de uitvaart nadrukkelijk zo veel mogelijk onzichtbaar te maken mijn grote verdriet tonen. Omdat ik heel goed besefte dat mijn schrijverstalent volstrekt ontoereikend is om mijn moeder recht te doen. is het juist daarom dat uitvaarten en in memoriams tot voor kort volgens vaste voorspelbare regels verliepen. Niemand rouwt beter dan een ander en om dat te benadrukken hebben we rituelen waar iedereen ook wie het creatiever kan zich aan houdt. Omdat we anderen niet in onze rouw willen aftroeven. Maar nee, wij westerlingen competitief als we zijn hebben zelfs ook van uitvaarten een wedstrijd gemaakt.
Esther Suzanna · 2 juli 2016 op 18:58
Woorden schieten te kort bij een groot verdriet. Mijn medeleven.
NicoleS · 2 juli 2016 op 12:40
Inderdaad, verdriet en pijn laten zich niet altijd vangen in woorden. Maar ondanks dat heb je een top stuk geschreven. Eens met Meralixe. CvdM
van Gellekom · 2 juli 2016 op 13:03
Dan past een stilzwijgen
Snarf · 2 juli 2016 op 13:06
Wat een geweldige column met diepgang en waarheid. Betrap mezelf op diverse malen herlezen. Ook voor mij een oprechte CvdM notering. Mooi!
Yfs · 2 juli 2016 op 17:08
‘Leuk’ komt even niet bij me op bij het lezen van deze column.
Wel: sterk, zwaar, mooi, kwetsbaar, herkenbaar, knap, confronterend, gevoelig, diepzinnig, analytisch en vooral indrukwekkend! 😉
Meralixe · 2 juli 2016 op 18:40
We hebben het hier al meerdere keren meegemaakt dat privé gevoelens en dan nog het meest de negatieve schrijvenden naar een hoger niveau tilden.
Als ik het goed begrijp spreekt Désanne van Brederode dat deels tegen daar ze ergens met iets zit dat van uit haar denken NIET aan ’t papier is toe te vertrouwen. Daardoor wordt alles wat ze dan toch schrijft nagenoeg waardeloos, schijnheilig en naast de kwestie.
Zo ongeveer heb ik je totale column, zeker naar het einde toe ervaren.
Projecteer ik dit alles naar mezelf toe te projecteren dan weet ik ook wel dat die diepste gedachten enerzijds een mooi schrijven kunnen opleveren maar dat het anderzijds wel zo is dat niet alles rijp is voor iedereen.
En inderdaad, wie zit er op te wachten?
NicoleS · 2 juli 2016 op 18:51
Wat bedoelt u hier precies mee?
Esther Suzanna · 2 juli 2016 op 18:52
Iedereen kan iets lezen zoals hij/zij dat wil. De kern van de lezing van Désanne voor mij is: schrijven is spelen. De kern van mijn schrijven is; als ik in de emotie ZIT, kan ik er niet over schrijven en dus niet spelen met die emotie. Als die emotie dusdanig overheersend is dan neemt het alle speelplek. Dus kan ik niet/of minder helder/makkelijk schrijven. Misschien zit er meer in dit stukje voor anderen. Het kwam iig uit mijn tenen…of elders, waar dan ook ‘de schrijfader’ zit bij mij. 🙂
Dan jullie wel voor de mooie reacties. Dat had ik niet verwacht op dit wat zware stukje… 🙂
Esther Suzanna · 2 juli 2016 op 18:53
Dank! 😉
Bruun · 4 juli 2016 op 09:58
Wow, wat prachtig geschreven. Alles klopt gewoon aan deze column. Kanshebber voor CvdM inderdaad (al is de maand nog jong).
arta · 4 juli 2016 op 15:47
Wonderschoon!
Dees · 5 juli 2016 op 10:18
Mooi inderdaad. En voer tot nadenken. Daar ben ik gek op.
Ik denk dat je ook met zware emoties kunt spelen. Hoewel ik zelf afstand nodig heb voor ik kan schrijven over heftigheid. Jij zo te zien ook. Je kunt nu eenmaal niet tegelijkertijd in de arena vechten en spelen, denk ik.
pally · 6 juli 2016 op 12:25
Net terug van 4 weken Frankrijk lees ik jouw column als eerste en ik vind hem werkelijk prachtig! Veel diepgang, nergens gekunsteld en met ware woorden over schrijven! Niks interessant doen, gewoon laten vloeien, zoals het zich aandient. Schrijven is als ademen…CVDM voor mij!