Manus Depressief

Je zit naast me op de piepkleine, versleten tweezitsbank. Een opdringerige lichaamsgeur nadert me, terwijl jouw helblauwe ogen de mijne proberen te spiesen. Ik probeer me eraan te ontworstelen. Scheel kijken werkt.
“Gregor Serban!” commandeer jij ineens vanuit het niets en springt levendig overeind.
Verschrikt kijk ik op; meer verwonderd over mijn gevoel van teleurstelling dan over jouw stemmingswisseling. “Tijd voor muziek”, roep je lachend. Binnen enkele seconden huppelt vrolijke zigeunermuziek uit de boxen en jij huppelt vrolijk mee, vol verve de luchtviool bespelend. Ik ontspan en bekijk jou met een brede grijns. Klein van stuk, een beginnend buikje, niet in bedwang te houden zwarte krullen en een gezicht dat maar met één woord beschreven kan worden: Olijk. Ik zie je niet als vriend, ook niet als kennis. Jij bent jij. Meer niet. Je gaat wanneer het jou schikt en komt wanneer jij weer iets nodig hebt.

Op mijn vraag waar die plotselinge energie vandaan komt kijk je mij vorsend aan. De ongemakkelijke stilte die volgt voelt aan alsof ik, als klein kind, zojuist midden in een drukke Albert Heijn, naar mijn moeder heb geschreeuwd: “Mama, wat is kut?” Seconden lang blijft deze, voor jouw typerende blik, op mij rusten. Onrustig knipper ik met mijn ogen. Op deze momenten haat ik je. Tijdelijk.

Dan zie ik twinkelogen en hoor: ”Ik ben Manus, Manus Depressief. Aangenaam.” Quasi-serieus maak je een buiging en blaast een kushand mijn kant op. “En Manus moet van alles doen.” Theatraal duik je een kast in om er met beitels en schaven weer uit te komen.

Midden in jouw halfronde kamer staat een ontschorste boom. Hij was me wel opgevallen, maar nu pas zie ik dat je er rondingen in hebt aangebracht. Tussen jouw vele, dierbare spullen en prullen kan geen enkel voorwerp de aandacht vasthouden. Tafeltjes en beeldjes omzeilend draai ik om de stam heen, terwijl jij al druk aan het schaven bent. De geur van vers hout overstemt jouw gebrek aan deodorant, ‘zó milieuonvriendelijk’, terwijl de eerste houtkrullen in het rond vliegen. De achterkant van het object bestaat uit scherpe hoekige vormen die jij kunstig in de vloeiende voorkant over hebt laten lopen.

“Wat vind jij ervan?” vraag je.
“Hij lijkt op jou.”
Halverwege een beweging stopt de schaaf.
“Tweeslachtig, ontworteld en hard,” leg ik peinzend uit. “Dominant, zelfs op een plaats waar hij niet thuis hoort is er overwicht. Abstract mooi, niet iedereen zal dat zo zien.”
Ik zoek jouw ogen, maar je ontwijkt mijn blik, wil niet laten zien dat ze vochtig zijn.
“Ik kan best een klootzak zijn, hè?”
“Je bent een enorme, egoïstische klootzak, maar op de één of andere manier past het bij je, stoort het niet.”

Het gereedschap raak je deze avond niet meer aan. De drank des te meer. Praten is niet nodig als ik bij je ben. Luisteren is al vermoeiend genoeg. Je hebt zoveel dromen en idealen, zoveel levenslust en je doet niets liever dan dat aan iedereen vertellen, al vergeet je steeds te vermelden dat je niet alleen gaspedaal bent, maar boven alles rem.

“Als ik jong de pijp uitga ben ik een échte kunstenaar. Die gaan altijd jong dood.”
Bedwelmd door rook, drank en te lang geconcentreerd luisteren, dringt jouw insinuatie niet tot me door. Ik ben moe en wil naar huis.
“En als ik doodga moet jij me schilderen. Dat is pas bijzonder: Een schilderij van een dode en dan noem je hem ‘Wonder-lijk’. Ik wil niet vergeten worden.”
In tegenstelling tot jou kan ik er de humor niet van inzien.
“Ik schilder geen doden, vergeet het maar. Zorg dat Depressief jouw Manus niet inhaalt en je wordt tachtig. ”
“Verzin dan maar wat anders. Je kunt mij toch niet zomaar in de grond stoppen en laten vergeten?”

Je laat mij deze nacht pas gaan wanneer ik beloofd heb er over na te denken. Het antwoord ben ik je schuldig gebleven.

Kort daarna kreeg ik het nieuws van jouw overlijden. September 2003. Door de vreemde omstandigheden was jij maandenlang het gesprek van de dag. Geen slecht woord hoorde ik over je, terwijl dat bij leven wel anders was. Wat zou jij gelachen hebben.

Tegenwoordig hoor ik steeds minder vaak je naam, terwijl ik steeds vaker terugdenk aan ons gesprek destijds.

Bij deze, Manus, maar wel op mijn manier.