In een zee van tijd komen bepaalde vragen als vanzelf bovendrijven. Zoals deze: als je gedwongen was de rest van je leven op een onbewoond eiland door te brengen en je mocht maar één cd [of lp] meenemen, welke zou dat dan zijn? Omdat ik verder toch niets te doen had heb ik me maar eens serieus in deze kwestie verdiept en het hiernavolgende is het resultaat van mijn noeste inspanningen: A: Alle popmuziek valt af. Want de meeste muziek in dat genre is voorzien van tekst die over het algemeen verwijst naar zaken die in de – vermoedelijk voor altijd onbereikbare – bewoonde wereld spelen. Bovendien behelzen die zaken in minstens tweederde van de gevallen de liefde voor [of het verlangen naar] een partner – veelal van het andere geslacht – en de kans dat het bewuste object toevallig aanspoelt is bijzonder klein. Schlagers vallen als eerste af. U hoeft zich uzelf alleen maar voor te stellen op een onbewoond eiland terwijl u tussen de luidsprekers van uw stereoinstallatie zit waaruit krachtig ‘Ich bau dir ein Schloss’ van Heintje klinkt, om in te zien dat zoiets ‘nicht im Frage’ komt. Verder is originaliteit en technische virtuositeit bij popmuzikanten niet vanzelfsprekend, de meeste beperken zich tot het op een voor de hand liggende manier begeleiden van de gezongen melodie en dat gaat na een paar keer draaien vervelen.

B: Jazz dan? Oorspronkelijkheid en een bovengemiddelde instrumentbeheersing treft men in dit genre veel vaker aan dan in de popmuziek. Verder is de meeste jazz instrumentaal en dus tekstloos. Vanwege het hogere abstractieniveau is het zondermeer geschikter dan pop, maar wie moet je dan meenemen? Charlie Parker? Te hectisch. Ornette Coleman? Te nerveus. John Coltrane? Te lyrisch. Miles Davis dan? Ja, dat zou kunnen, maar welke cd? Na lang wikken en wegen bleef Kind of blue over. Daar kun je je geen buil aan vallen. Hoewel.. Zoals de titel al aangeeft is Kind of blue nogal melancholisch van aard en in het gegeven van een man die noodgedwongen z’n dagen op een onbewoond eiland moet slijten ligt al zo veel melancholie besloten dat het benadrukken van die emotie waarschijnlijk niet verstandig is. Het zou te veel van het goede zijn. Exit Miles, exit jazz.

C. Klassiek? Technische en artistieke bekwaamheid is hier een standaardgegeven, want als het daar aan ontbreekt wordt men niet in de gelegenheid gesteld een plaat op te nemen. Alles met tekst valt uiteraard af [zie popmuziek]. Mozart is te vrolijk, Beethoven te bombastisch, Mahler te manisch-depressief, Stockhausen te Stockhausen. Bach is meer geschikt. Maar wát van Bach? Na het selectieproces bleven de Goldbergvariaties over. Uitgevoerd door wie? Glenn Gould natuurlijk, want die gaf er een modern tintje aan wat de tijdloosheid ten goede kwam. Welke versie? De tweede en laatste – de eerste gaat te snel – uit 1981. Deze muziek voert de luisteraar door allerlei toonsoorten en stemmingen zonder ooit naar iets concreets te verwijzen. Men kan er dus bij denken en voelen wat men wil. Bovendien gaat hij [of zij; is muziek mannelijk of vrouwelijk?] nooit vervelen. Mij althans niet en ik weet dat ik lang de enige niet ben. Ik kan er nog steeds met plezier naar luisteren terwijl ik het al minstens 1000 keer gehoord heb. Voor wie er onbekend mee is: het begint met een vrij simpel deuntje [aria] en daarna volgen 30 variaties op dat thema. Het eindigt waar het begonnen is, dus met de aria uit het begin, het heeft dus een cyclisch karakter. Met wat goede wil zou men zich er een Formule 1 coureur bij voor kunnen stellen die immers eveneens aan het eind van de rit uitkomt waar hij begonnen is: de lijn die de finish aangeeft is tevens de startstreep.

Goed, u heeft mijn advies opgevolgd en zit nu – op het enige onbewoonde eiland ter wereld dat voorzien is van een stopcontact – naar Bach te luisteren. Maar bent u nu tevreden? Nee, het is veel waarschijnlijker dat u een hevig verlangen naar het volledige repertoire van Heintje voelt opwellen. Sorry..

Categorieën: Algemeen

3 reacties

Yfs · 12 oktober 2012 op 10:07

Spencert! Na gewend geraakt te zijn aan de stijl van je vorige columns, voelde deze column aan als een André van Duijn die plots een seriues liedje gaat zingen waarbij je dan toch gaat zitten wachten wanneer die die scheve bek gaat trekken!

Ondanks het uitblijven van die scheve bek heb ik het geboeid gelezen en je duidelijke uitgebreide muziekkenis bewonderd.

Door het lezen heen meende ik ook nog ‘op een onbewoond eiland te horen, gezongen door de gouden keeltjes van ‘kinderen voor kinderen’

Ik heb me in ieder geval gerealiseerd dat ik geen ‘bloemetjes gordijn zou willen zijn’ op zo’n eiland. :hammer:

Top geschreven!!

Libelle · 12 oktober 2012 op 10:20

Het vereist wat basiskennis van muziek lijkt me, om dit stukje op zijn waarde te kunnen schatten.
En zelfs die bezit ik niet, dus fantaseerde ik al lezend over de mogelijkheden van het stopcontact. Er spoelt vast wel eens een jukebox aan, dacht ik.

Spinner · 12 oktober 2012 op 16:48

Als ik op een onbewoond eiland woon, dan is het een bewoond eiland. Maar ik kan natuurlijk wel naar een onbewoond eiland toe, want ik woon er dan nog niet. Maar als ik muziek wil luisteren op een onbewoond eiland, dan gaat dat weer niet lukken.
Maar goed dat ik geen filosoof geworden ben, want ik zou gek worden van mezelf 😕
Beethoven is aardig doorgedraaid op het einde toch? Dan neem ik die maar mee!

Geef een reactie

Avatar plaatshouder