On(der)wijs

Afgestudeerd, diploma op zak, maar nog niet uitgeleerd en zin in wat anders? Dan heb je een groot probleem. Tenzij je zojuist een bezoekje hebt gehad van een kale man die reageert op de naam “Gaston” of je ouders een BMW als hebbedingetje zien. In elk ander geval zul je je namelijk net als ik helemaal kapot schrikken als je van plan bent een 2e bachelor of master te halen. Bij puur toeval werd mij dit verteld tijdens mijn eigen diploma uitreiking. Normaal een groot feest en reden tot opluchting en ademhalen. Nou niet was minder waar. Al een tijd loop ik met het idee om naast mijn Bachelor of Education voor het vak Duits eenzelfde graad te halen voor het vak Engels. Het afdelingshoofd, waar ik toevallig mee aan de praat raakte, wist mij alleen te vertellen dat ik dan per jaar een collegegeld van €5150,- per jaar mocht gaan aftikken. Ik leefde in een soort roes van opluchting dus schonk hier eerst niet veel aandacht aan, maar een paar dagen later sloeg de bom in.

Waar zijn we in Nederland in Ronaldsnaam mee bezig? Ik hoor al weken niks anders dan dat er in het onderwijs geïnvesteerd moet worden omdat wij goed zijn in kennis en dit moeten verdiepen en verbreden. Maar hoe ironisch is het dan, dat je welwillende (reeds in het onderwijs werkzame) docenten de kans ontneemt zich breder te oriënteren? En dan heb ik het nog niet eens over het lerarentekort wat je zo bepaald niet oplost. Ik wil erg graag ook leraar Nederlands worden, maar om daar nou een goede kwart van mijn jaarsalaris aan op te offeren gaat wel erg ver.

Hoe kun je het verantwoorden, dat studenten die er 10 jaar over doen om een diploma te halen die 10 jaar rond de €1600,- per jaar hoeven betalen, maar iemand die in diezelfde tijd 2 of 3 opleidingen op hetzelfde niveau kan afronden na de eerste opeens 3,5 maal zoveel moet betalen? Ik vermoed dat men dit heeft gedaan om het fenomeen van de eeuwige student te laten verdwijnen. Heeft men er alleen wel aan gedacht dat een kenniseconomie met zich meebrengt, dat je relatief veel studenten zult moeten hebben? Hoe kunnen wij een grotere kenniseconomie creëren als de mensen die dit moeten realiseren op hun 16e moeten bepalen wat ze willen worden en als die opleiding eenmaal afgerond is ook zeker niet iets anders mogen doen waar ze achteraf veel beter in zijn? Voor zover mij bekend zijn er niet veel landen in de wereld waar een dergelijk ontmoedigingsbeleid om (verder) te studeren gehandhaafd wordt.

In plaats van te ontmoedigen om te studeren zou je mensen juist moeten aansporen om te gaan werken en bij voorkeur daarnaast verder te studeren. Stel nou, dat je dergelijk beleid aan zou passen door het alleen geldend te maken voor de voltijd opleidingen. Op deze manier zullen veel studenten er voor kiezen om alvast te gaan werken, al zij het met een halve baan. Op deze manier maak je het bovendien zij-instromers in het onderwijs, die ongelukkigerwijs al eerder een bachelor of master hebben behaald erg moeilijk om nog ergens een baan te vinden. Ik kan me niet voorstellen dat iemand uit het bedrijfsleven uit pure liefhebberij rond zijn 40e besluit nog eens €17.000 euro in zijn nieuwe carrière te investeren om vervolgens nog een 20 jaar op een bescheiden lerarensalarisje te teren. Nee beste overheid, wat jullie nu hebben bereikt is de absolute doodsteek voor het onderwijs. Er zullen nu nog meer lerarentekorten komen omdat het financieel nagenoeg onmogelijk is je lesbevoegdheid te verbreden of in geval van zij-instromers te verkrijgen.

Nog een cru detail: Mocht je dus een lerarenbeurs nemen of je baas laten opdraaien voor de kosten en onverhoopt (door ziekte of gewoon niet geschikt voor het vak) moeten stoppen met de opleiding ben je de staat respectievelijk je baas na 2 jaar dus al een slordige €10.000 euro schuldig. Deze willen ze doorgaans wel terugbetaald hebben. Op deze manier gaat studeren wel erg veel op een casino lijken, maar dan met de 100% zekerheid dat je er armer uitkomt dan je erin bent gestapt.

Dan nog een gulden tip voor iedereen die nu studeert en zeker weet dat hij/zij hierna nog een andere opleiding wil gaan doen op het zelfde niveau: studeer zo laat mogelijk af. Als je namelijk nog 1 vak open laat staan voor je eerste opleiding staat deze nog open. Je kunt je alleen wel al inschrijven bij een 2e opleiding. Tegen de tijd dat je dan je 2e opleiding ook bijna klaar hebt rond je ook de laatste opdracht van de 1e af. Als je dit aan je baas uitlegt als je intussen wel besluit te gaan werken zal deze dat ook wel begrijpen. Als je dan keurig binnen de 10 jaar afstudeert voor beide opleidingen kun je zo tussen de €14.000 en €21.000 euro besparen (en dat vindt je baas ook wel dikke prima!)

Dus mocht een politicus (in spé) dit lezen: Doe er wat aan!