Voyeur

Het hele huis is al leeg, op die ene kast na. Achter de eerste deur die ik open liggen plakboeken vol met suikerzakjes. Alleen exemplaren die vol en onbeschadigd zijn, uit een tijd dat suikersticks nog niet bestonden. Zakjes met een afbeelding van een vogel, een konijn een huis of restaurant. De één heel sober de ander kleurrijk. Keurig gedateerd en gealfabetiseerd op plaatsnaam en op land. Ik pak twee verzilverde babyschoentjes uit de kast. Niet te geloven dat mijn voeten ooit zo klein zijn geweest. Weggooien kan ik ze niet, dus maar in een doos gestopt bij andere spullen waarvan ik nog even geen afscheid wil nemen.

Ik open het volgende deurtje en vind daar een stapel fotoboeken. Foto’s uit lang vervlogen tijden, zwartwit geel verkleurt. Foto’s van vrouwen met lange jurken en hoeden op. En van mannen met gekrulde snorren, hoge boorden en nog veel hogere hoeden. Kinderwagens met enorme wielen in keurige parken. Geen afval te bekennen, nog geen snippertje papier.

In de bovenste boeken tref ik kleurenfoto’s aan met wederom een vleugje geel erover. Jonge mannen met enorme vetkuiven, leren jassen en brommers. Auto’s staan er altijd wel ergens op de achtergrond, van het type koekblik. Op één auto na een grasgroene lelijke eend, zijn trots.

De la die ik vervolgens opentrek is keurig geordend. Een stuk of 40 vierkante plastic bakjes. Op elke deksel zit een draadje wol met plakbandje vastgeplakt. Allemaal draadjes van de zelfde lengte en dezelfde dikte. Restjes die over zijn gebleven van de smyrna kleden die op zondagen met de hand geknoopt werden. In het huis lagen er tot gisteren nog 3, twee vrij nieuwe en één wat oudere. Aan de muur hing een wit smyrna kleed met een blauwe draak er op. Urenlang kon ik naar dat kleed kijken, soms leek het wel alsof het tot leven kwam en vond ik ’s avonds diezelfde draak steevast onder het bed.

Een la lager liggen nog wat rommeltjes, een doopkaars, een trouwboekje, een velletje zeer gedateerde postzegels en een paar zakdoekjes, katoenen natuurlijk. In zachte pastelkleuren staat de naam Johanna geborduurd. Mijn naam, maar ook die van zijn veel te vroeg gestorven vrouw, mijn moeder. Een vrouw die ik nooit gekend heb.

Ik trek de lades uit de kast en wil net beginnen de deuren er uit te halen op het moment dat mijn oog valt op een klein vakje achter in de kast. Mijn hand steek ik in de uitsparing en ik voel met mijn vingertoppen iets schuiven. Ik probeer ik het te pakken, het voelt als fluweel. Na even proberen lukt het me om het te pakken te krijgen. Het is inderdaad een fluwelen zakje. Nieuwsgierig maak ik het zakje open. Ik zie een papier en ik zie iets glinsteren. Het zijn een tweetal kruisjes. Even denk ik dat het medaillons van de avondvierdaagse zijn. Maar als ik goed kijk zie ik dat het elfsteden kruisjes zijn, die van 1940 en 1956. Op het papiertje staan 9 stempels en is gedateerd 1944. Hij heeft me er altijd over verteld, de barre tochten die hij velen keren geschaatst heeft, maar slechts 3 keer officieel, waarvan één met toestemming van de Duitsers. Maar toen ik hem vroeg naar het bewijs kon hij het nooit tonen. Ik geloofde hem eigenlijk nooit.

De kast is nu echt leeg net als de rest van het huis. De afgelopen maand ben ik door al zijn spullen gegaan en heb alles netjes opgeruimd, gearchiveerd of weggegeven. Morgen moet ik de sleutel van het huis inleveren bij de woningbouwvereniging. Er is niets meer in of aan dit huis wat aan hem herinnerd.