Jarenlang heel serieuze stukken geschreven. Beleidsnotities met op een goudschaaltje afgewogen formuleringen. Persberichten in het schemergebied tussen de media halen en je gesprekspartner niet te erg op de kast jagen. Als ghostwriter columns schrijven voor de voorzitter van een consumentenorganisatie. Dat begon eerlijk gezegd een beetje te vervelen. Ik wilde meer. Grappiger, spitsvondiger, hardhandiger. Op een lokale nieuwswebsite werd een columnist gevraagd. Die uitdaging moest ik wel met beide handen aangrijpen. Twee proefcolumns opgestuurd. Bericht gekregen. Niet goed genoeg, en iemand anders kreeg de klus.
Dan kan je twee dingen doen. Bij de pakken neer gaan zitten, of al schrijvende toch proberen een eigen, herkenbare stijl te ontwikkelen, met teksten van een kwalitatief hoog niveau. Daar heb ik voor gekozen. En dat is de reden dat u op deze website al jarenlang lastig wordt gevallen met mijn werk. Daar bent u mooi klaar mee…
Na deze openhartige ontboezeming wil ik het graag eens met u hebben over hoe ik de rol van de columnist zie. Waarom ik schrijf. Wat ik er eigenlijk mee wil bereiken. Om welke reden ik doorgaans kies voor een hardhandige stijl.
Er zijn twee soorten columnisten. De eerste, en dat vind ik niet écht een columnist, schrijft als voorzitter van een belangenclub. Juist wanneer de Kamer weer praat over de ontbossing in Nederland, schrijft de baas van de Vereniging Onze Bossen iets over de teloorgang van de wilde den, een cultuurhistorische zichtbepalende boom, die uitsluitend kan worden gered door strengere regels. Dat helpt. De column leidt tot stukkie in de krant, dat leidt tot een kamervraagje aan de minister, enzovoort. Maar is de schrijver van zo’n vlammend betoog echt een columnist? Eigenlijk is hij meer een lobbyist…
De échte columnist is aan niets en niemand verbonden. Hij schrijft wat ‘ie zélf vindt, zonder dat zijn betogen ten dienste staan aan het behalen van een persoonlijke doelstelling. De columnist die een Kamerlid afbrandt, is er niet op uit om diens zetel straks in te pikken. De columnist die pleit voor strengere straffen hoopt niet dat ‘ie zelf voor drie maanden in de petoet terecht zal worden opgesloten omdat ‘ie door rood fietste. Zo’n columnist ben ik, als ik op deze website allerlei misstanden aan de kaak stel. Ik wil hier geen lobbyist zijn, maar fris van de lever observeren wat er gebeurt. Daarom schrijf ik.
Maar waarom dan zo hardhandig? Nuance moet aan de columnist niet besteed zijn. Niet van dat pietepeuterige. De columnist neemt duidelijk stelling, in niet mis te verstane bewoordingen.
Geen geneuzel als: Ik vraag me af, of botulisme in het park kan worden bestreden door het aantal eenden in de vijver te verminderen.
Nee, duidelijke taal: Die stronteigenwijze rollator-oma’s, die in weerwil van die tientallen bordjes met in koeienletters “NIET VOEREN” toch die eenden dagelijks komen vetmesten met kilo’s brood, na één keer waarschuwen bij kop en kont het park uitflikkeren en hun rollator in stukken zagen.
Het is een goede stijlfiguur. Met grappen en grollen duidelijk te maken wat je van dingen vindt. Geert Wilders die zijn kiezers in de steek laat door de Kamer uit te lopen omdat ‘ie “geen circuspaard” is? Neerzetten als iemand die een baal stro zit te vreten en zijn eigen stal volschijt. Weigert een of ander ambtenaartje de naam van een op grote schaal milieuzwendelende winkelketen bekend te maken? Gelijk de minister voor schut zetten. Een corrupte politicus? Neerzetten als een graaiende en draaiende Dagobert Duck! Een liegende journalist bij Harry Mens? Tot op het bot trachten te kwetsen. Als je de lezer laat lachen is de kans des te groter, dan je boodschap -verpakt in een grap- bij hem blijft hangen. En dat is wat ik wil. Dat mensen nadenken over wat voor idioten er rondwandelen in onze samenleving. In ons landsbestuur. In de media. Bij politie en justitie. Gewoon op straat. In de showbizz. Overal. Natuurlijk, niet iedereen vindt het hanteren van mijn botte bijl een goede aanpak. Zedenpredikers hebben mij weleens uitgemaakt voor rechter en beul tegelijk. Voor smakeloze schreeuwlelijk. Genadeloos leedvermaak toen een van mijn columns in mijn gezicht ontplofte. Het zij zo.
Ik zoek de grens op. Zijn er dingen die zelf ík te ver vind gaan? Ja. Toch wel. Ik zal nooit grappen maken over zaken als gaskamers of seks met kinderen. Nooit iemand treiteren met een overleden familielid of een ernstige ziekte. Want zelfs de hardhandigste columnist heeft gevoel. En een geweten. Want wanneer je écht alle remmen loslaat, dan ben je geen columnist. Dan word je terecht versleten voor een raaskallende idioot.
19 reacties
Mien · 1 april 2009 op 07:33
Wauw Driek, je verbaast. Wat een mooie ode aan de columnist. Chapeau. Bitchy heeft het stokje terecht aan jou doorgegeven.
Ben overigens nu al benieuwd aan wie je het stokje gaat doorgeven?
Begint het met een A? Van aanstaande …?
Ik miste wel het ‘belletje’ … :hammer:
TRINGGGGG …. MET KOPLOPERS ….
[img align=left]http://www.noord.amsterdam.nl/SDANInternet/Afbeeldingen/projecten/Twiske%20Zuid/telefoon.jpg[/img]
arta · 1 april 2009 op 10:10
Grappig om op deze plaats jouw schrijfmotivatie te lezen, al zou dat naar mijn idee niet nodig hoeven te zijn, omdat het vaak al vanuit de tekst zelf op te maken is.
Toch leuk, totaal anders dan anders op deze anders dan andere plaats!
🙂
Dees · 1 april 2009 op 11:03
Wat mij betreft nemen de beste columnisten niemand te serieus. De columnist als de hofnar. Alleen moet de columnist zichzelf ook niet te serieus gaan nemen. En dat vind ik soms een beetje spreken uit jouw toon, dat je jezelf boven feilbare mensen plaatst, dat jij je voordoet als de alwetende rechter.
Dat ligt niet aan het gebrek aan nuance, want inderdaad, gebrek aan nuance is een volstrekt geoorloofd stijlmiddel, uitvergroten. Maar op de een of andere manier mis ik soms wat relativering.
Je verdedigt jezelf een beetje in dit stukje tekst. En dat doe je ook soms in je reacties. Eigenlijk zou dat niet nodig moeten zijn, want een goede columnist weet de juiste toon te treffen, zonder die toon te hoeven uitleggen. Je bent wat mij betreft een paar keer uit de bocht gevlogen, soms met extreme gevolgen (die ik je niet gun, want ik denk niet dat je het zo hebt bedoeld). Wat ik dan zo jammer vind is dat je zelf helemaal niet kunt toegeven dat je misschien uit de bocht bent gevlogen. Fouten maken is niet erg, maar steeds maar volhouden dat het aan de ander ligt getuigt eigenlijk van minder zelfvertrouwen. En je mag op schrijfvlak best zelfvertrouwen hebben, dat zou je stukjes namelijk ten goede komen.
Ik vind dat jij goed bent in het aan elkaar breien van nieuwsfeiten. Jij bent ook een van de weinigen die echt columnist is in het schrijven. De foon verveelt me daarbij, maar dat is nu eenmaal de format die je gekozen hebt. Als je iets meer je eigen grenzen in je teksten zou verwerken, zou je geloofwaardiger zijn. Sterk door af en toe een beetje kwetsbaarheid (en dan bedoel ik niet het ondertekenen met ‘flutcolumnist te Amsterdam’, want dat komt eigenlijk ook op gebrek aan zelfrelativering neer).
Ik vind het lastig om te verwoorden, maar ik heb het geprobeerd, wie weet raakt het kant of wal.
Dat de reactie persoonlijker van aard is ligt ook aan de aard van je column trouwens, dus ik hoop dat je het niet al te vervelend vindt, want zo is het niet bedoeld 😉
Nana · 1 april 2009 op 11:51
Driek gefeliciteerd. Dees wat je beschrijft is juist en goed te volgen. Ik mis een stukje Dries. Maar hij is een echte columnist en niet een verteller van emoties. Dat is een keuze.
Bitchy · 1 april 2009 op 15:00
Ik lees je stukjes over het algemeen met een glimlach. Bewondering heb ik voor het feit dat je vrijwel altijd actueel bent. Vaak binnen een dag staat verschijnt er al een column, na het verschijnen van een of ander krantenartikel wat je hebt gelezen. Petje af!!
fijnedagnog · 1 april 2009 op 16:42
Driek, ik lees je columns altijd met veel plezier. Scherp, boven op het nieuws en bestemd voor lezers die de dagelijkse actualiteiten volgen. Goed dat je misstanden kritisch aan de kaak stelt. Zouden meer mensen moeten doen. Helaas lijkt Nederland vaak ingeslapen. Twee keer mopperen en over tot de orde van de dag, dat is een beetje de sfeer geworden. Engagement is ver te zoeken.
Ga zo door en probeer vooral niet te relativeren. Iedereen die daar publiekelijk om vraagt mag wat mij betreft aan de schandpaal. De telefoon zou ik erin houden. Prima vondst.
Puntje van kritiek. Soms behandel je in je keek op de week iets te veel onderwerpen. Als je dat aantal wat beperkt en ze iets meer uitdiept wordt het geheel mogelijk beter.
Fijnedagnog
Prlwytskovsky · 1 april 2009 op 18:25
Die omaatjes, bij die eenden ….. wahahaaaa ik zie het voor me. Mag ik helpen zagen?
Maar Driek: heerlijk leesvoer heb je er van gemaakt. :duimop:
lisa-marie · 1 april 2009 op 19:52
Een kijkje achter de schermen; verhelderend en verfrissend.
En met een duidelijke stijl die kenmerkend is.
JanBontje · 1 april 2009 op 21:32
Goed vertoog, waarbij ik me [i]senang[/i] vind. 😀
KawaSutra · 1 april 2009 op 22:16
Ik ben niet de grootste fan van jouw columns. Columns ja, want jij bent in mijn ogen wel één van de echte columnisten. Daar reken ik mijzelf niet onder. Wat dat betreft mijn volle respect. Jouw definitie kan ik dan ook volledig ondersteunen.
Tja, ’t blijft altijd persoonlijk natuurlijk. Ik hou zelf wel van de nuance, niet van dat schreeuwerige. Ik vind het ook niet prettig als iemand op uiterlijkheden de grond in wordt geboord. Maar dat laatste doe je geloof ik niet meer.
Als je in je column één onderwerp zou bespreken in ongeveer de helft van wat je doorgaans schrijft dan zou het mij beter aanspreken, denk ik.
Dit komt denk ik voor jou niet als verrassing. Gezien je persoonlijke betoog lijkt het mij gepast daar eerlijk op te reageren.
Siebe · 1 april 2009 op 23:05
Ah wat aardig,
Sinds lange tijd voel ik me eindelijk weer eens aangesproken door een column van je Driek. En dan ook nog eens bijna letterlijk. Bijna.
Valt mij echt de eer te beurt in een van jouw columns te mogen acteren? Wow! Wel een bijrolletje natuurlijk, die van zedenprediker, want in de hoofdrol… Even gebeld met jezelf dus. En ik moest eigenlijk maar niet nog verder naast mijn schoenen gaan lopen nietwaar?
Serieus nu. Je doet me niet helemaal recht jammer genoeg. Ik heb je namelijk voor aanklager, rechter en beul tegelijk uitgemaakt, ook in die volgorde en dus niet alleen rechter en beul. Als ik me niet vergis was dat na jouw publicatie van de complete NAW-gegevens van iemand over wie jij een mening had. Iets met een bejaardenhuis of een pedo of beide zelfs, al lijken die niet echt samen te gaan. Het doet ook niet zo terzake eigenlijk.
Je oeuvre overziend kan ik lange tijd na die beroemde column – die overigens toen ook stante pede door de redactie van CX verwijderd werd als ik het me goed herinner, misschien kan jij je dat ook nog herinneren – niet anders dan concluderen dat er in feite nog niet veel veranderd is.
Is dat erg? Nee, niet denk ik. Maar het getuigt, in mijn ogen althans, wel van een hardnekkigheid waar slechts weinig stenen zich te vaak aan zullen willen stoten. Het geldt in ieder geval voor die harde friese kop van mij, laat ik het zo zeggen.
In de beperking herkent men de meester Driek en precies daar zit jouw probleem: jij kent nauwelijks tot geen beperking. Dat is wat ik altijd heb bedoeld en ook nu weer – want dat ik me hier heb laten uitdagen is natuurlijk een feit – als ik het heb over aanklager, rechter en beul tegelijk. Zelfs nu en hier, op deze ereplaats die de VEC is, is de beperking vrijwel volledig zoek en lees ik vooral een ongegeneerd stukje zelfbevlekking. Als ik dat zo mag noemen tenminste, of overschrijd [i]ìk[/i] daarmee een grens?
Je drang naar zelflegitimatie verraadt je eigen twijfels. Genadeloos. En dat zeg ik zonder leedvermaak. Om er in één adem door aan toe te voegen dat ik van mening ben dat je daarmee je eigen kwaliteiten als schrijver tekort doet.
Best jammer eigenlijk.
Jij het recht om te schrijven wat je wilt. Je hoeft je op dat punt voor mij niet te legitimeren. Net zomin als je mij ervan hoeft te overtuigen dat ook jij een gevoel en een geweten hebt.
Ik het recht om een mening te hebben en ook om die voor me te houden, vaker ook, vermoed ik ondertussen. In dit geval vond ik dat echter niet helemaal passend of wenselijk. Immers, omdat ik me – [i]dear oh dear[/i] – ’toevallig’ aangesproken voelde zoals ik al zei. Maar laat ik het er nu verder hier maar bij houden.
Ik stel dan ook voor dat ik zo ongeveer hetzelfde doe als de meeste acteurs die een bijrolletje in je columns vergund gekregen hebben, opdat jij een belletje bij ze kon laten rinkelen.
Nog een fijne dag gewenst Driek.
S.
DreamOn · 1 april 2009 op 23:40
Bijna drie jaar geleden ontdekte ik columnx, en zo kregen wij contact. Jouw reacties op mijn columns waren vriendelijk, hartelijk en stimulerend.
Mijn reacties op jouw columns waren wat anders van toon; ik vond je erg hardhandig, en vroeg me af, waarom zo’n aardige man voor deze stijl koos.
Dit leverde interessante discussies tussen ons op; eerst via columnx, later via de mail. Jij kon prima tegen mijn kritiek, sterker nog, je deed er ook wat mee.
Wat heel erg prettig was: het ging altijd op een goede manier. Ik vertelde je waar ik moeite mee had, en waarom, jij legde mij uit waarom je het op deze manier had geschreven en ging mij ook je columns toesturen voordat je ze plaatste, vroeg om mijn mening en deed daar ook vaak wat mee.
Ook nu we levenspartners zijn, spelen columns nog een grote rol in ons leven. Jij en ik schrijven beiden voor CX en FOK! en we lezen en corrigeren elkaars columns.
Als ik het niet eens ben met wat je schrijft, dan is dat altijd bespreekbaar. Je hebt heel vaak columns bijgesteld, genuanceerd, maar ik vind ook, dat je wel jezelf moet kunnen blijven. We zijn beiden tevreden over hoe het nu gaat. Ik merk zo’n duidelijk verschil met hoe je een paar jaar geleden schreef.
Ik ken jou beter dan wie ook, jij bent een man van compromissen en absoluut niet hardnekkig. Je luistert naar anderen, maar ik vind je wel een vent met ballen, omdat je staat voor wat je schrijft. Dán ben je een goede columnist.
Je bent je er terdege van bewust dat je je niet altijd populair maakt met hetgeen je schrijft. Maar als jij vindt dat bepaalde zaken behandeld moeten worden in je column omdat ze óf maatschappelijk, óf politiek niet deugen, dan ga je daar ook voor. En dat vind ik wel bewonderenswaardig.
Als je alleen maar zou schrijven over ‘lammetjes die dartelen in de wei,’ en ‘het voorjaarszonnetje streelt mijn gezicht’, ja, dan weet je dat je weinig commentaar zult krijgen. Juist mensen die hun hoofd boven het maaiveld uit durven te steken krijgen de klappen.
Ik ben in ieder geval blij dat je veel met mijn feedback doet, en dat je me vaak halverwege tegemoet komt.
Ik ben trots op je!
Liefs,
Je DO. :kus:
DriekOplopers · 2 april 2009 op 00:31
@Siebe: [quote]Ik heb je namelijk voor aanklager, rechter en beul tegelijk uitgemaakt, ook in die volgorde en dus niet alleen rechter en beul. Als ik me niet vergis was dat na jouw publicatie van de complete NAW-gegevens van iemand over wie jij een mening had. [/quote]
Het ging om een meneer die bezwaar maakte tegen een sociale werkplaats [b]omdat dan de waarde van zijn huis zou verminderen wegens de niet-representatieve uitstraling op de buurt ofzoiets[/b]. De rat! Hij had zelf al de media opgezocht met z’n gejammer, dus zijn gegevens (inclusief zeldzame achternaam en woonplaats) lagen toch al op straat. Ook ik heb hem in mijn column inderdaad met naam en toenaam genoemd. Nee, daar heb ik geen spijt van. Een rotzooiend bestuurslid van een politieke partij heeft bij mij geen initialen, maar een naam. Een frauderende openbaar aanklager, een rotzooiende arts: ze hebben bij mij geen initialen, maar een naam.
Nederland is het enige West-Europese land, waar in nieuwsberichten etc. nog intialen worden gebruikt in plaats van namen. Bespottelijk!
DriekOplopers · 2 april 2009 op 00:34
@Siebe: [quote]Zelfs nu en hier, op deze ereplaats die de VEC is, is de beperking vrijwel volledig zoek en lees ik vooral een ongegeneerd stukje zelfbevlekking. Als ik dat zo mag noemen tenminste, of overschrijd ìk daarmee een grens? [/quote]
Het staat mij vrij om iemand een zedenprediker te noemen. Het staat iemand vrij, mij af te schilderen als een typende zelfbevlekker.
Het vrije woord, daar mag niet aan worden getornd. Nooit!
maurick · 2 april 2009 op 09:46
De reacties zijn haast langer dan de column zelf. Ik moet zeggen dat ik dit een goed stukje vind. Je geeft een nieuwe definitie aan het woord ‘columnist’: Een auto die botst tegen het maatschappelijke ongenoegen, waarbij niets onaanvaardbaar is, maar de beknellende situatie wel enigszins kan verminderen door op de rem te trappen.
pally · 2 april 2009 op 12:00
Hoewel ik dit zeker hier en daar een verhelderend en duidelijk stukje vind over columns en colmnisten in het algemeen, Driek, vind ik het jammer dat het vooral een soort uitgebreide visie is op jezelf als columnist. Je gaat daarbij in de verdediging, waaruit ik weer concludeer dat je je vaak onterecht aangevallen voelt. Die positie maakt dat je jezelf vaak ingraaft en daardoor met kritiek niet al te veel doet. Een gemiste kans.
Blijft het feit dat ik je echt een ruwe bolster, blanke pit vind, als mens.
En ja, het moet gezegd, een van de weinige echte columnisten hier. Een eigen gezicht heb je hier ook zeker. En je bent geweldig goed geinformeerd over de actualiteit. Elke vogel, ook de paradijsvogel, moet maar zingen zoals hij gebekt is. En als ik af en toe het gefluit te schel vind,
dan luister ik even niet…
groet van Pally
Dees · 2 april 2009 op 13:12
Er is geen enkele krant die telefoonnummers publiceert, denk ik… Jammer dat je weer in zelfrechtvaardiging blijft steken. Je zou beter kunnen. Maar ja.
LouisP · 2 april 2009 op 18:07
achter elke ‘grote’ man staat een sterke vrouw
(Heb ik van horen zeggen)
Van horen zeggen hoor je ook veel liegen.
(Heb ik ook van horen zeggen)
L
Teunis · 3 april 2009 op 13:14
Lekker elkaar kietelen hier op column x.