‘Wij moeten wel,’ zei minister Kamp. ‘Als we daar niet proberen een democratische samenleving op te bouwen en de mensen te helpen een menswaardig bestaan te krijgen, krijgen we straks de rekening gepresenteerd.’ Een op zich loffelijk idee. Ga heen, vlieg uit en verbeter de wereld. Weliswaar naar ons eigen model, maar ik kan me voorstellen dat de minister eenzelfde gevoel heeft als Engeland, Amerika, Canada, Australië en noem ze allemaal maar op in de duistere jaren ’40. Ik snap het idee wel. Van Kamp, bedoel ik daarmee. Dat het allemaal is veroorzaakt door een Amerikaanse en Engelse leugen over chemische wapens en het wereldomvattende terrorisme wil ik dan ook wel een moment buiten beschouwing laten. Dat we Osama en zijn vrienden uit het onherbergzame land vol middeleeuwse onderdrukking moeten trappen en voor een internationaal tribunaal moeten plaatsen, daar kan ik inkomen. Ik begrijp zelfs dat iedereen een steentje moet bijdragen en dat we, als we allemaal op elkaar gaan zitten wachten, uiteindelijk weer een volgende aanslag moeten vrezen. Ik snap het wel.

Maar wie enig krijskundig inzicht heeft, moet zich kunnen voorstellen dat, daar waar een kwart miljoen (!) Russen met een overmacht aan wapentuig de Taliban niet de baas wisten te worden en uiteindelijk met de staart tussen de Trojka moesten afdruipen, veertienhonderd Hollandse commando’s weinig tot geen kans maken. Al helemaal niet wanneer die worden aangestuurd vanuit Den Haag dat met de Conventie van Geneve in de hand meent aan een keurige ‘operatie’ te kunnen beginnen. De tegenstander heeft immers een heel ander boek waar de algemene voorwaarden enigszins anders in staan opgenomen. Vanaf onze eerste voet op Afghaanse bodem zijn we per definitie kansloos in ons humane streven, hoeveel waterputten we ook slaan en hoeveel schooltjes we ook bouwen. De vijand (want die hebben we nu) haat ons, maakt nooit krijgsgevangenen en is bereid het eigen leven te geven voor het grote Mohammedaanse rijk.
De krijgsheren die eventueel aan onze kant staan, doen dat omdat de papaveroogst beschermd moet worden tegen andere krijgsheren. Zolang wij ze daarmee helpen, zijn zij loyale bondgenoten. Ik dacht dat we allemaal zo tegen heroïne waren? Nou, onze ‘vrienden’ maken dat spul en verkopen het aan onze kinderen.

Maar wat momenteel echt walgelijk begint te worden is de retoriek. De Tweede Kamer, Boris Dittrich weghonend, steunde massaal de gang naar Tora Bora. Nu er de laatste weken regelmatig dode geallieerde soldaten in zakken naar hun respectievelijke thuislanden terugkeren, begint men zich in het kleine Nederland wat zorgen te maken. Is het nog wel veilig in Uruzgan? Alleen de vraag duidt al op complete incompetentie. Maar inmiddels zijn we ook in gevecht geweest met de baardmannen uit het achterland. We hebben teruggeschoten. Onze Apaches hebben luchtsteun verleend en de schurken hebben het slagveld met wapperende jellaba verlaten. De zege is ons. De krantenkoppen zijn angstwekkend. Wat een gebrek aan krijgskennis en inschattingsvermogen. Wat een totale amnesie wanneer men de parallel met Srebrenica plotsklaps vergeet te trekken. Screbrenica? Wat was daar ook al weer? Nou, ook een stel totaal onvoorbereide militairen die met proppenschieters tienduizenden moesten beschermen tegen een overmacht zoals die er nu ook is. Politiek geheugen is volstrekt willekeurig. Niet zeuren, gaan! Doe je humanitaire plicht! En niet op burgers schieten, denk eraan…

Generaal Dick Berlijn zei in Den Haag (Hoe creëer je opperste verwarring in eigen gelederen?) dat de aanval succesvol was afgeslagen.
Laten we er gemakshalve maar aan voorbijgaan dat honderden doorgewinterde guerrilla’s die al sinds jaar en dag met elkaar én allerlei andere legers een nooit aflatend gevecht voeren zich niet door één Hollandse victorie uit het veld zullen laten slaan.
Laten we negeren dat een guerrillaoorlog feitelijk vrijwel nooit gewonnen werd door een bezettende macht. Laten we daarnaast vergeten dat nog geen maand geleden in de krant stond dat de Taliban gereduceerd waren tot ‘enkele tientallen overgebleven rebellen’ maar kennelijk opeens weer zijn uitgegroeid tot een flinke meute die complete politiemachten weet te verdrijven.
Laten we aan al die dingen nou eens niet denken, maar gewoon kijken naar de wijze waarop sinds mensenheugenis minderheden tegen meerderheden hebben gevochten. Op de Koninklijke Militaire Academie staan planken vol studieboeken over dat onderwerp. Wie daar de neus wel eens in heeft gestoken, weet dat de jongens van Osama deze week even hebben gekeken wat onze sterkte is. Waartoe we in staat zijn, hoe we reageren, hoe lang de luchtsteun erover doet om de grondtroepen te bereiken. ‘They counted the rotors and waited for us to arrive,’ zong Billy Joel, voor degenen die niet zo van studieboeken houden.
Berlijn kreeg een plaagstootje, zullen we maar zeggen. Maar de daarop van alle kanten volgende retoriek is misselijkmakend. De verhitte glunderende lach van kamerlid Van Baalen over zijn ‘succes’ dat medebepalend was voor de beslissing tot uitzending komt momenteel in vrijwel elke krantenkop terug. O, ze zijn zo trots op onze mannen en vrouwen daarginds. Het lijkt verdomme ons voetbalelftal wel!

Iemand met enig historisch besef moet zien dat de soldaten in Uruzgan nu al in de val zitten. Hun kansen om te slagen zijn zo miniem dat alleen een utopist er nog heil in kan vinden. En een politicus natuurlijk. Maar dat is logisch want die zijn altijd al de aanstichters van oorlogen geweest.
De Duitse generaal Von Clausewitz schreef ooit: ‘Oorlog is een situatie waarin mensen die elkaar niet kennen en geen persoonlijke wrok tegen elkaar hebben, elkaar gaan vermoorden voor mensen die elkaar wel kennen en wel een persoonlijke wrok tegen elkaar hebben.’
Von Clausewitz kwam uit Berlijn. Ik hoop dat Berlijn zich hem snel weer herinneren kan…


15 reacties

WritersBlocq · 5 juni 2006 op 11:29

Hoi Ton,
Dit is de eerste TT die ik niet uitgelezen heb. Hij is goed geschreven, maar ik heb geen zin meer in oorlogsverslagen, zeker niet tijdens een lang, vrij weekend.
Erg hè?

DriekOplopers · 5 juni 2006 op 12:07

WB! Wél doorlezen! Het is zeer beslist de moeite waard. Hulde voor Ton!

Driek

tontheunis · 5 juni 2006 op 14:35

[quote]Erg hè?[/quote]

Welnee! Maar ik ben dat gedoe zó zat, dat ik vond dat ik toch maar eens over the edge van de columnist moest.
Tegelijkertijd lijkt het wel of iedereen de rampen, de oorlogen, het politieke gekissebis volkomen moe is. (Slaat niet op jou, Pau) Zelfs onze parlementariers hebben allemaal via hun vrienden (maar natuurlijk niet tegen een belofte) kaarten voor het WK geritseld. ‘Zijn we d’r effe uit…’
De eerste doden vallen toch pas na het reces, ja toch? Het is nu tijd voor leuke dingen!

Analfabijtgraag · 5 juni 2006 op 14:49

Zonder de lezers van Column X te willen vermoeien met een lesje krijgsgeschiedenis of een uitleg aangaande de gevoerde ‘Dutch approach’ bij de huidige (vredes-)operaties, wil ik toch kritiek plaatsen bij uw ingezonden stuk.

Ik begrijp dat u onbegrip heeft bij de gevoerde buitenland-politiek van ons kabinet, maar ik vind uw vergelijking tussen de missie(!) in Sebrenica en de huidige operatie in Afghanistan niet gepast. Geheel niet als u het heeft over ‘een stel totaal onvoorbereide militairen die met proppenschieters tienduizenden moesten beschermen tegen een overmacht zoals die er nu ook is’. Ik denk niet dat u op basis van uw bescheiden kennis van de (Nederlandse) krijgsmacht een dergelijke kortzichtige uitspraak kunt doen. Netzomin als ik bovenstaande zou mogen maken op basis van de kennis die ik over u bezit. Maar aangezien wij (‘u’ als samenleving en ‘ik’ als militair) elkaar onvoldoende wederzijds kennen, zal die onbemindheid jammer genoeg blijven bestaan.

Als de politiek die vertaalSLAG beter zou voeren, behoefden militairen zich niet ook in Nederland te hoeven verdedigen.

NB: Carl von Clausewitz kwam niet uit Berlijn maar uit Wroclau (in zijn leven 1780-1831, Duits grondgebied).

tontheunis · 5 juni 2006 op 15:59

[quote]Maar aangezien wij (‘u’ als samenleving en ‘ik’ als militair) elkaar onvoldoende wederzijds kennen, zal die onbemindheid jammer genoeg blijven bestaan. [/quote]

Welke onbemindheid? Ik heb respect en bewondering voor de mannen en vrouwen die in Uruzgan gaan trachten iets te bereiken, evenzeer als ik dat heb voor hen die in Screbrenica hebben moeten ervaren wat het is in de steek gelaten te worden. Dat lot wens ik niet voor de soldaten die nu in Uruzgan zijn en binnenkort daarheen gaan. Ik verwijs nota bene naar mijn waardering voor de inzet van de geallieerden in WOII.

Uit de feiten van de Screbrenica-enquête blijkt echter dat men de zware wapens verwijderde omwille van het ‘peacekeeping-imago’. Luchtsteun werd niet gegeven. Beslissingen vanuit de politiek met catastrofale gevolgen. Die wens ik niet nogmaals mee te maken, maar de mentaliteit van de Nederlandse en internationale politiek moeten een mens het ergste doen vrezen.

Krijgskundige boeken staan vol met noodlottige gevolgen voor krijgsmachten in een guerillastrijd, van Den Briel tot Vietnam en van de Gaza-strook tot Irak gistermiddag. Het gaat niet aan om mij onkunde te verwijten in dat opzicht. Als slechts militairen weet hebben van krijgsgeschiedenis, dan degradeert u alle andere mensen die ooit oorlogen tot in den treure hebben bestudeerd in commissie tot onbenullen.

U en uw collega’s hoeven zich voor mij niet te verdedigen. U doet in de volle overtuiging het juiste te doen, uw plicht en dat siert u. Wat u daar gaat trachten te doen, kan en mag niet worden gerekend onder brute oorlogsvoering. Het leger hoeft zich voor Nederland niet te rechtvaardigen als het rechtvaardig handelt, de politiek echter wel.
Hoeveel generaals zijn door de eeuwen heen gemangeld tussen het lot van hun troepen en onzinnige bevelen uit hun hoofdsteden? Dat is het lot dat ik bevrees en dat is het risico waarover ik de verantwoordelijken niet hoor. Het is het drama dat ik generaal Berlijn en u allen niet toewens. Na Screbrenica bent u gehoond, met pek overladen. Met de collectieve amnesie van de landelijke en internationale politiek in het geheugen tijdens de Screbrenica-enquête durf ik de stelling aan dat het werkelijke gebrek aan krijgskundige geschiedenis in de Tweede Kamer bestaat en niet bij u of mij. Maar dat zijn wel degenen die u en uw collega’s uitzenden naar Uruzgan. U mag vanuit uw visie op hen vertrouwen, ik vanuit de mijne doe dat niet.

Tot slot: Mijn laatste zin was een overdrachtelijke. Als u op die slak zout wilt leggen, ga gerust uw gang. Zo Von Clausewitz niet uit Berlijn kwam, zijn bevelen deden dat wel…

Prlwytskovsky · 5 juni 2006 op 19:05

Kijk, schrijft er een keer iemand iets en dan volgen er ellenlange verhalen als commentaar ….. , maak er dan zelf een column van.

tontheunis · 5 juni 2006 op 19:50

Waarvan akte, professor!

Mosje · 5 juni 2006 op 22:55

Beste Ton, ik weet niet of je met dit stukje de heersende mening verkondigt, in ieder geval wel de mijne!

KawaSutra · 6 juni 2006 op 01:44

[quote]Maar wie enig krijskundig inzicht heeft… [/quote] :laugh:
Helaas dat heb ik niet, maar ik ben het toch met je eens.

tontheunis · 6 juni 2006 op 12:03

Waarde Mosje, val niet van je geloof… Tegelijkertijd bekruipt mij het gevoel dat wij wellicht toch meer op elkaar lijken dat dat we van elkaar verschillen… 🙂

Mosje · 6 juni 2006 op 15:09

Geachte heer Theunis, voordat er geheel verkeerde gedachten bij u gaan postvatten: ik kijk reikhalzend uit naar uw volgende schrijfsel, teneinde mijn zojuist geslepen neersabel weer eens te kunnen hanteren.

Ma3anne · 7 juni 2006 op 00:22

[quote]Nou, ook een stel totaal onvoorbereide militairen die met proppenschieters tienduizenden moesten beschermen tegen een overmacht zoals die er nu ook is.[/quote]

Uit betrouwbare bronnen heb ik vernomen, dat er een gedegen training aan deze missie is voorafgegaan. De zoon van een van mijn beste vriendinnen zit er op dit moment.
Een nieuwe betrokkenheid brengt dat met zich mee. En de waanzin wordt enkel duidelijker als één van je ‘eigen’ kinderen er zit.
Goede echte Theuniscolumn.

tontheunis · 7 juni 2006 op 07:35

Dank Ma3.

Het komt me zo voor dat de absolute limiet zou zijn als we ze er ongetraind hen sturen. Ik vraag me af of we ook trainen op omgang met de mentaliteit van de mensen daar… Die verschilt lichtelijk van de onze, zoals dat ook in Joegoslavie het geval was.

Ma3anne · 7 juni 2006 op 09:01

[quote]Ik vraag me af of we ook trainen op omgang met de mentaliteit van de mensen daar… [/quote]
Ja, ook daar zijn ze op getraind. Daar heb ik een stukje van op tv gezien. Wat me het beste bij is gebleven is, dat ze nooit hun voetzolen mogen laten zien als ze op de grond zitten.

tontheunis · 7 juni 2006 op 13:48

Zoals de Mandril zei, terwijl hij zich bronstig op zijn stoel liet zakken: ‘Je mag ernaar kijken, maar aankomen niet…’

Bea geeft conform gemaakte afspraken geen hand, het leger mag zijn voetzolen niet laten zien en een vrouw kan zich het best helemaal in nevelen hullen… Wat een land, wat een cultuur en wat een begrip voor elkaar. Als ik er woonde, had ik toch werkelijk wel wat anders om me druk over te maken.
Doet u mij nog maar een kopje thee, meneer Cohen. Met een Mariakaakje, want ik ben van huis uit katholiek… 😀

Geef een reactie

Avatar plaatshouder