Alles is ijdelheid

Goed, de kans is groot dat een niet gelovige zijn (haar) tenen enkele alinea’s verder behoorlijk zullen gaan krullen. Laat dit dan maar de schuld zijn van het vooroordeel en, het zich systematisch afzetten tegen alles dat ook maar enigszins iets met religie te maken heeft.
Nochtans ligt de basis van dit schrijven bij een column waarbij het met zijn tweetjes uit werken en daar bij nauw aansluitend, de emancipatie van de vrouw het hoofdthema vormde. (Omgangsregeling van FatTree) Daar over door bomen met de bedoeling één of ander gelijk te halen doe ik niet. Het is zoals het is en elke generatie heeft haar problemen en moeiten en haar kanten die mensen mogelijkheden aanreikt.
Geef toe, tot nu toe is dit nog geen aanstootgevend schrijven maar we gaan verder.

Prediker is het eenentwintigste boek uit het Oude Testament van De Bijbel. Hier komen we dus aan een gevoelig punt. Lezen we verder of klasseren we dit schrijven onder de noemer ‘gelul van een fantast.’ Ik nodig de lezer uit. Vergeet de factor ‘geloven’ en benoem koning Salomo, de auteur van het boek Prediker, als een soort supermens met een uitzonderlijke wijsheid.
Eén van de eigenaardigste eigenschappen van dit eeuwenoude boek is wel dat het nu nog, ondanks het ouderwets aandoende taalgebruik, perfect actueel is binnen onze wereld anno 2014. Even proberen. In Prediker 5-vers 7 lezen we “Wanneer je ziet dat in het land de armen worden onderdrukt en het recht en de rechtvaardigheid geschonden, wees dan niet verbaasd. Want een hoge ambtenaar wordt door een hogere beschermd, en zij beiden weer door ambtenaren die nog hoger zijn.” Nu nog actueel? Ik denk van wel.

Laat ons nu het ‘zoeken naar geluk’ een basisbehoefte noemen bij de mens. Geluk, in de zin van het zich goed voelen en, maar laat dit dan al een persoonlijke interpretatie zijn, het ervaren van rust in het kopje. Hier krijg ik terug aansluiting met onze eenentwintigste eeuw. Wat fluistert de consumptiemaatschappij ons nu al gans de naoorlogse tijd in het oor? Koop dit en je zal je happy voelen. Streef naar dat en je zal je gelukkig voelen. Probeer het eens zo en de wereld ligt aan je voeten.

Terecht ziet FatTree dat hoe meer geld er verdiend wordt door de tweeverdieners, hoe groter en duurder de markt wordt van onze consumptiemaatschappij. Maar, deze tendens legt ook een zware last op de samenleving, waarbij het geluk zich als een komeet verwijderd van het individu. We kunnen lustig doorrammen met deze gegevens en ongeveer de ganse maatschappij neersabelen en er wat betreft bewijsmateriaal, ik zeg maar wat, het aantal zelfdodingen en de kilo’s antidepressiva ook maar bij zwieren. Dit brengt ons echter in een eenrichtingsdenken met uiteraard, en gelukkig maar, toch nog een boel mensen die dit niet zó aanvoelen.

Freya Van Den Bosche is een door en door socialistische politica die momenteel wat moeite heeft zich zowel binnen de eigen partij als er buiten te handgaven. Wat hoorde ik haar, op zoek naar nieuwe ideeën zeggen? “Wij waren DE partij die jarenlang meer en meer vroeg maar meer en meer betekende uiteraard een betere materiele welstand maar bracht geen enkele wijziging aan de factor ‘geluk.’ Meer nog, wat betreft ‘tevredenheid’ zijn we er met zijn allen op achteruit gegaan.”

Jules Verne, de schrijver van onder meer ‘Twintigduizend mijlen onder zee’ en ‘De reis om de wereld in tachtig dagen’ heeft veel gezegd en geschreven. Mooi regelmatig terugkerend thema in zijn boeken was het voorspellen van de toekomstige samenleving met voornamelijk het technische als drijfveer voor zijn verregaande verbeeldingskracht. Ergens beweerde hij dat DE MENS een gouden toekomst te wachten stond. De technologische vooruitgang zou er voor zorgen dat iedere man amper 30 uur per week zou moeten werken. De resterende zee van tijd zou hij dan, samen met het gezin, ‘genieten’ van wat er door de vooruitgang aan de wereld aangeboden wordt.
Ergens had hij wel een punt. In een tijd van prille mechanisatie zag hij bijvoorbeeld hoe de stoommachine haar intrede deed. In een verder fantaseren zag hij de machines de taken van de mensen overnemen.

Nu zien we wel dat die 30 uur meer dan een utopie is. Er is toch ergens iets misgelopen. De partij van Freya dacht te veel aan brood en spelen om de kiezer aan haar zijde te houden en Jules Verne, geniale schrijver met een tomeloze fantasie hield geen rekening met het diepste innerlijke van de mens dat beheerst wordt door verschrikkelijke invloeden als ‘ik wil dat ook’ en ‘nooit genoeg.’ Vrij vertaald, jaloezie en hebzucht hebben er voor gezorgd dat de mens, ondanks de aangeboden kansen die de vooruitgang hem aanreikt, zich in een nooit geziene competitie heeft gestort.

Alles is ijdelheid en najagen van wind.