Asociaal treingedrag

Dit is alweer zo’n ochtend waarbij ik meteen denk: had ik me maar ziek gemeld. Dan lag ik nu nog in een warm bed, bedolven onder dromerige dons. Maar helaas: als de wekker krijst, roept de plicht en door dat besef sta ik hier vandaag opnieuw op het perron. Het is geen weer om een hond door te jagen. Deze duisternis maakt alles uiteraard nog vervelender. Zodadelijk besmetten de koplampen van de trein een zeventigtal mensen met zowat de meest acute vorm van ongeduld. En ja hoor, het ijzeren gedrocht is in aantocht. Als wriemelende mieren kloeken de personen naast mij op verscheidene plaatsen samen. Onrustig staan ze te wachten om erin te springen en het laatste zitje te veroveren. Ik heb een hekel aan het idee dat ik me er weer moet tussenwurmen, overwelmd door de verschillende parfums, deo’s en geuren waarvan ik de oorsprong niet eens wil kennen. Een golf van irritatie overvalt mij.

Op de trein zelf is het een bewogen zoektocht naar een zitplaats. Eigenlijk zijn deze er genoeg, maar je zal het altijd zien: de vrije plaatsen zijn op dictoriale wijze bezet door enkele asocialen, die hun boekentas of koffer een hele zetel gunnen. Of erger nog: zelf zitten ze op het buitenste stoeltje, terwijl ze de plaats aan het raam leeg laten. Met hun uitgestrekte benen maken ze de doorgang onmogelijk, zodat je bij een poging óf ze moet smeken of je mag zitten óf op je bek gaat. Een tiental mensen hebben de moed ondertussen al opgegeven en blijven dan maar middenin het gangpad staan, veronderstellend dat iemand die naar het toilet moet wel in zijn broek schijt, omdat deze helaas door hen onbereikbaar is. Ik heb natuurlijk het geluk dat ik ook daadwerkelijk naar toilet moet. Gefrustreerd stap ik op een coupon af.

Twee dames van middelbare leeftijd en een kind. Het zitje naast de zwartharige dame is nog vrij, maar ingepalmd door haar lederen tasje van Yves Saint Laurent. Ik weiger om daarvoor veertig minuten recht te moeten staan. Ik doe tekens dat ik daar wil zitten. Al zuchtend neemt ze haar handtas weg. Met zo’n zure smoel, waarbij je jezelf afvraagt waarom dit walgelijk stuk chagrijn zich niet gewoon verhangt. Ook het jong meisje kijkt me met een onuitstaanbare blik aan. Haar ogen zijn te klein en staan te dicht bij elkaar. Bovendien stralen ze allesbehalve onschuld uit. Kortom: het is zo’n kind waardoor je niet snapt waarom mensen überhaupt nog aan kinderen beginnen, goed wetend dat dit soort risico’s eraan verbonden zijn. De grijsharige vrouw naast het kind zucht ook. Beide dames zijn verpakt in kleurrijke kleding, waarmee ze hopen te verbergen dat ze honderd zijn. Bij die gedachte barst ik in lachen uit. Iets wat ze me alledrie, op hun gelaatsuitdrukking afgaand, bijzonder kwalijk nemen.

De conducteur treedt binnen. Even lijkt het alsof de passagiers een sociaal moment hebben: ze zuchten in koor, allen vergetend dat sommige mensen nu eenmaal werken. Op zijn vriendelijke goedemorgen verwacht hij, al sinds zijn eerste werkdag, geen antwoord meer terug. Ik hou een jongeman in het oog. Nadat zijn kaartje geknipt is, stampt hij het verfrommeld in zijn zak, zijn vermoeiend leven duidelijk beklagend. De andere passagiers volgen zijn voorbeeld. Nadat de conducteur weer weg is, hervalt de massa in haar routine: verveeld de krant lezen, pruilend in het rond kijken. De trein zit bomvol en toch is de leegte er overweldigend. Stille mensen, starre ogen, stijve lippen. Voelt deze leegte groter dan op een kerkhof omdat deze mensen hier niet eens écht dood zijn? Een rilling loopt over mijn rug. Ik druk op de knop om de deuren te openen. Onderkoeld stap ik af, op zoek naar leven.