Biljart oftewel de ‘kunst van het balspel’

[i]Een co-column gemasseerd door Kees Schilder en gepiqueerd door Mien[/i]

Gaat ie dan! Een sportcolumn over biljarten. Voor hen die niet weten wat biljarten is:
Biljart is die sport waarbij de sportcommentator op TV altijd gaat fluisteren zodra een biljarter met een eind hout tegen een bal gaat slaan. Stoten, noemen ze dat en dat is veelzeggend.
Een van de biljartonderdelen heet zelfs Bandstoten (??) Het woord alleen al. Bandstoten!
Het heeft iets erotisch als je het langzaam uitspreekt. Met je keu heen en weer bewegen en plotseling toeslaan en vervolgens de ballen allerlei richtingen op laten schieten als een soort spermastroom die haar kans ruikt. Dan kom je toch spontaan klaar als je dat ziet. Dan begrijp je toch niet dat een sportcommentator plotseling gaat fluisteren ?? Dan verwacht je toch een luidkeels , ik kom ik kom, gillende Mart Smeets op je buis aan te treffen terwijl je met je bordje spruitjes op schoot tegelijkertijd je eigen broek bevuilt?.

En dan de kleding van die biljarters! Al eens op gelet? Dat zijn toch net obers? Zwarte broek, wit overhemd en rood hesje en soms een vlinderdasje. Dat kan toch wel anders?? Je mag bij die sport toch verwachten dat de biljarter van onder tot boven is geolied met esoterische bilnaadkruid .En dat hij uitsluitend een tijgerstring draagt waardoor de billen op de voorgeschreven wijze, duidelijk zichtbaar zijn. Ik bedoel maar, we hebben het hier over BILJARTEN? Laat zien dan die billen! En waarom niet twee biljarters tegelijk om die tafel? Tafeltennis doe je toch ook niet alleen? Ook niet onbelangrijk zijn de spastische bewegingen van de biljarter waarbij hij op de biljarttafel, in spagaat liggend, de keu tussen zijn benen steekt en vervolgens via zijn linkeroor, kruiselings langs zijn rechterneusgat een stoot plaatst. [Kees Schilder]

Ik kan het slechts beamen, biljarten is gewoon een gesublimeerde vorm van sex, oeps seks, het is dan ook een sport die door veel mensen gebezigd wordt.
Veel geruzie is er geweest of het biljartspel nu in Engeland dan wel in Frankrijk is uitgevonden. Zo rond 1550. Uit de naam “billart” leiden de Engelsen af, dat het een Engelse vinding is, omdat de uitvinder Bill Kew voor het eerst met zijn ballen en ellestok (=yard) op tafel zou hebben gespeeld. Nu hoeven we onze verbeelding maar te laten spreken hoe dat eruit moet hebben gezien. Deze zwaargeschapen Engelsman is mede verantwoordelijk voor de introductie van de rode bal in het biljartspel. Af en toe raakte hij in zijn enthousiasme dermate de controle over zijn ellestok kwijt dat hij het ding alleen maar kon intomen door er heel hard mee op tafel te slaan. Te hard en te ongecontroleerd plette hij per abuis één van zijn ballen. Die werd dus rood en tot overmaat van ramp kwam hij ook nog eens los te liggen.

De Engelsen hebben daar natuurlijk meteen wat op gevonden. Nog vóór 1700 is het biljartspel ontwikkeld tot het spel met de zes zakken in de tafel. Pourquoi six? Vroegen de Fransen zich af. Heel simpel. De ontwikkeling van de goksport liep parallel met die van de biljartsport. En zeg nou eerlijk, wat is er leuker dan te gokken op het rolgedrag van een rode bal op een groen laken op zoek naar de juiste zak. Mesdammes et messieurs, faites vos jeux. Ach ja, was ik vergeten, Fransen kennen geen humor.

De Fransen beweren echter, dat het woord “billart” een samenvoeging is van bille (=bal) en art (=kunst) en dus betekent “de kunst van het balspel”. Fransen hebben gewoon niks met ellestokken en vinden het veel belangrijker om deftig en kunstig met ballen te spelen. Ze zijn niet voor niets erudiet in het liefdesspel. Getuige het feit dat het balspel in la Douce France vóór 1700 gespeeld werd met een rechte keu en met het dikke uiteinde. Echter nog vóór de Franse Revolutie keert men de ellestok om.

Wat een beeldspraak hebben de fransen gegeven aan hun billenspel. Hier volgt een ondubbelzinnige doorsnede van hun met liefde ontworpen biljartbeeldspraak.
Bij een piqué wordt de bal door middel van geheven achterhand rechtstreeks bespeeld. Vergelijkbaar met een trekstoot met de keu in een min of meer verticale stand. Dit heet in plat taalgebruik ‘voor het zingen de kerk uitgaan’.
Bij een massé wordt de bal door middel van geheven achterhand met een boogje om bespeeld oftewel gemasseerd, daarbij de bijbal eerst rakend. Gewoon plagen dus, kietelen.
De term biljardé houdt in, dat tijdens de afstoot de pomerans (Dikke van Dalen: topje van leer of vilt aan de punt van de keu of schermdegen) nog in contact is met de speelbal op het moment dat de speelbal reeds bal 2 raakt (in plat taalgebruik: ’twee bungelende ballen’).
‘Keu’ en ‘Pomerans’ worden bij deze opgenomen in het trekdropwoordenboek. [Mien]