Geholpen

Er is altijd wel iemand die het laatste velletje van de toiletrol gebruikt en geen nieuwe rol ophangt. Die de dop niet terug op de gebruikte tube plaatst, een mok met een restje laat staan, de voeten niet veegt of de deur open laat terwijl de verwarming aan staat. Er is ook altijd wel iemand die zich daaraan ergert. Ik was zo iemand. Tot ik in mijn nieuwe baan terechtkwam bij verschillende opdrachtgevers. Helemaal niet het woord dat in mijn beroepsgroep gebruikt wordt eigenlijk, maar waaraan ik de voorkeur geef. In ‘ons project’ spreken we over cliënten. In andere projecten misschien over zorgvragers. Maakt mij dan de zorgverlener.
De opdrachtgevers leven met een lichamelijke beperking zo zelfstandig mogelijk. Maken zich op een andere manier druk over die rol, dop, mok en vieze voeten. Ze zouden misschien zelf wel de persoon willen zijn die de irritatie op kan roepen, maar kunnen het niet. Of ze zijn inderdaad de irritante persoon, maar moeten toch de hulp van een ander inroepen en daarop vaak nog lang wachten ook. Dan heb ik het nu alleen nog maar over schijnbaar kleine onnozele dingen, niet over niet kunnen douchen zodra je zelf wilt zonder hulp, of je kont vegen.

Het werd dus hoog tijd om mijn ergernis van niks in te ruilen voor een andere. Namelijk die van niet weten hoe je te gedragen t.o.v. mijn opdrachtgevers. U hebt het vast ook wel eens meegemaakt. Van de twee mensen bij de bushalte zit er één in een rolstoel. U wilt weten hoe laat het is. In drie van de vier gevallen vraagt u dat aan de persoon zonder stoel. Waar of niet?
Alsof een stoelgebruiker geen klok kan kijken. Hé, wakker worden, hij of zij heeft een beperking, maar kan wel klok kijken! Hoort u bij het ‘goede’ kwart dan heeft u er waarschijnlijk over nagedacht en wordt het niet aan de ‘normale’ gevraagd, maar spontaan is het niet meer. Zoals ik al zei, er is over nagedacht.
Natuurlijk wist ik bij mijn indiensttreding best dat ze niet op medelijden zitten te wachten. Of op misplaatst begrip. Je kunt immers helemaal niet begrijpen hoe het is om een groot deel van je zelfstandigheid af te moeten geven, uit handen moet geven. Letterlijk.
Wat kan jou die doploze tube nou schelen als je hulp in moet schakelen, waar je vaak ook nog op moet wachten, om alleen maar op je eigen wc terecht te komen. Lekker belangrijk, dat restje in die mok, als je afhankelijk bent van andere om er überhaupt voor te zorgen dat er een restje in kon blijven staan.

Hoe ik me uiteindelijk een houding aan heb kunnen nemen? Door het praktisch te benaderen. Zoals de opdrachtgevers dat ook doen. Zij hebben mij meer geholpen dan ik ooit hen kan helpen. Het zijn immers praktische handelingen die ik voor ze verricht, en waar ik voor betaald wordt. Ook geen onbelangrijk detail voor beide partijen.
En mocht er doordat je in hun huiselijke sfeer behoorlijke intieme zaken voor ze regelt toch een band ontstaan, is dat alleen maar leuk meegenomen. Toen ik samen met een collega een opdrachtgever hielp die de vraag kreeg hoe de sterilisatie van haar man verlopen was, was ik even behoorlijk onder de indruk. Over een intieme band gesproken. En die vraag van een kerel die zelf niet eens weet hoe een stijve voelt. Even slikken. Mijn collega vertelde enthousiast hoe het gegaan was, niet geheel zonder leedvermaak. Zij had immers de bevallingen van drie van haar mans kinderen door moeten maken. Dus dat uurtje poliklinisch geleuter stelde niets voor. Ik was weer wat hersteld door het open en eerlijke gesprek van die twee, durfde me in het gesprek te mengen en zei; “Het woord alleen al, bevalling. Alsof het bevalt!” Waarop onze opdrachtgever het direct voor de mannen opnam en riep: “Nee, geholpen worden, naar de kloten, dat is het goede woord!”