De telefoon gaat en voordat er wat gezegd wordt, hoor ik aan het gekreun en gehijg, dat het mijn broer is. Mijn stem gaat automatisch harder als ik zeg: “Hey Henk!! Hoe is het?” Aan zijn ademhaling hoor ik dat hij emotioneel is en moeite heeft met antwoorden. Van de zenuwen barst hij in huilen uit als hij me uitnodigt voor zijn verjaardag. Tuurlijk kom ik is mijn antwoord, maar ik blijf niet eten hoor! Mijn broer, 67 jaar, geestelijk gehandicapt. Volgens de testen is hij verstandelijk niet ouder dan een jaar of 5, maar omdat hij tot zijn 50e in een gezin is groot gebracht lijkt hij wijzer dan hij uiteindelijk is.
Mijn broer is de oudste van het stel, ik ben de jongste en om de een of andere reden moet hij of huilen als hij me ziet of hij moet lachen, er schijnt geen tussenweg te zijn. Als in een film zie ik de beelden voor me. Henk ruzie makend, vechtend met mijn moeder tot hij aangaf dat zij de baas is. Henk, voor wie al mijn vriendinnen van 15 jaar getrouwd waren, dan waren ze veilig voor hem, want van getrouwde vrouwen bleef je af. Alleen jammer dat hij wist dat zijn zusje niet getrouwd was.
Henk, die ik lezen en schrijven wilde leren en stug volhield dat de E anders werd geschreven. Henk, waar ik iedere vrijdagavond mee naar het clubhuis ging. Henk, die van mij een Elvis-fan heeft gemaakt. Henk op vakantie in Spanje.
Nu woont hij na veel omzwervingen in een gezinsvervangend tehuis. Een oude, beetje vieze man is het nu. Hij lijkt de dingen die hij “thuis” heeft geleerd te zijn vergeten. Iedere dag wassen, scheren, twee keer per dag je tanden poetsen, eten doe je met mes en vork, het is niet belangrijk meer. Er is geen moeder die hem er op wijst en zeurt aan zijn hoofd.
Zijn kamer gaat ’s nachts op slot want ze willen niet dat hij rond gaat dolen als hij niet kan slapen. Zijn muziek moet zachtjes staan, want anders hebben andere bewoners last van hem. Zijn sigaar moet hij in de tuin roken in plaats van in de huiskamer, want in “openbare gelegenheden” mag er niet meer gerookt worden. De deur uitgaan om een cdtje te kopen zonder dat van te voren te melden is er niet meer bij.
Henk is de laatste jaren veel ontnomen maar er is een lichtpuntje in zijn leven. Henk mag
22 november naar de stembus en het knopje indrukken wat iemand van de leiding hem aanwijst.
11 reacties
DriekOplopers · 18 november 2006 op 09:32
Ontluisterend (op zijn oude dag wordt je broer veel ontnomen) en ontroerend (je schrijft met liefde over hem).
Dankjewel voor een heel persoonlijk kijkje in jouw leven.
Ik hoop dat je broer op het goede knopje drukt, een knopje dat helpt het leven voor mensen als hem wat draaglijker te maken, een knopje dat helpt voor een fatsoenlijke, sociale samenleving.
Driek
SIMBA · 18 november 2006 op 09:39
Een gezin vervangen is natuurlijk een onmogelijke opgaaf voor een instelling. En dat blijkt alweer; Henk poetst zijn tanden niet, eet niet met mes en vork. Tegenwoordig heten gezinsvervangende tehuizen vaak “woon begeleidings centrum”. Ik denk dat die naam de “lading” beter dekt.
Prachtige column Bitchy!
Shitonya · 18 november 2006 op 10:54
Verstandelijk een jaar of 5…en dat mag stemmen? Dat vind ik nogal vreemd, maar goed, het zij zo. En wij mogen pas stemmen als we verstandelijk 18 zijn..
KingArthur · 18 november 2006 op 11:00
Verstandelijk gehandicapt of niet, het blijft een persoon. En die persoon komt in je tekst naar voren. Goed.
In het leven moet je roeien met de riemen die je hebt. Alleen soms worden die riemen zo kort gemaakt. Ik hoop dat hij op de, voor hem, beste keuze wordt gewezen.
arta · 18 november 2006 op 13:08
Goed geschreven, een onderwerp wat weinig ter sprake komt, ten onrechte, want stemrecht voor een zwakbegaafde blijft een discutabel punt, lijkt me!!
🙂
pally · 18 november 2006 op 13:23
Je schetst een aandoenlijk beeld van je broer, waar je een speciale band mee hebt.
En ach ja, het stemmen, volgens mij bedoel je met op dat aangewezen knopje drukken dat hij dus eigenlijk niks meer heeft…..
Pally
Estrella · 18 november 2006 op 14:21
Ik vind je column erg mooi, een kijkje in je wereld. Het stukje [quote]want van getrouwde vrouwen bleef je af. Alleen jammer dat hij wist dat zijn zusje niet getrouwd was.[/quote] bezorgt me echter kippevel…Begrijp ik dat wellicht verkeerd? Ik hoop het maar…
arend · 18 november 2006 op 15:08
Hallo Bitchy,
Henk, ruzie makend, vechtend met je moeder… Hem lezen en schrijven leren, iedere vrijdag met Henk naar het clubhuis… Achter deze woorden zie ik je moeder, zie ik jou en zie ik Henk. Het hele verhaal: er altijd zijn voor Henk die niets geven kan, hoewel. Huilen of lachen, voor hem betekent dat, denk ik, blijdschap. Hij is steeds weer blij jou te zien. Misschien is dat wel zijn manier van geven. Ik heb respect voor je, hoe je nog steeds met jouw broer Henk begaan bent. ‘Tuurlijk kom ik…’
Groeten, arend.
Li · 19 november 2006 op 20:12
Mooi geschreven B.
[quote]Henk is de laatste jaren veel ontnomen maar er is een lichtpuntje in zijn leven. Henk mag 22 november naar de stembus en het knopje indrukken wat iemand van de leiding hem aanwijst [/quote]
Het is mij niet duidelijk of je dit nu cynisch bedoelt.
[quote]Alleen jammer dat hij wist dat zijn zusje niet getrouwd was[/quote]
😕
Li
KawaSutra · 19 november 2006 op 23:07
Indringend geschreven. Natuurlijk wil je niet alles uitspellen, laat dat maar aan de lezer.
Misschien kun je zelf met hem naar de stembus gaan, al is het alleen maar om je ervan te overtuigen dat zijn stem ook echt zijn stem zal zijn.
Ma3anne · 20 november 2006 op 10:12
Een vogelvluchtverhaal, waarin veel tussen de regels geschreven staat.
De laatste regel echoot na. Zou een hele column aan gewijd kunnen worden.