Het verdriet van Engeland

“Why does it always end in tears?”, meesmuilde de Engelse pers. Opnieuw hebben hun ‘lads’ tegen Kroatië een klinkende oorvijg gekregen en zelden moeten de eilandbewoners zich zo geïsoleerd hebben gevoeld. Een terechte vraag ook, want met de jaren heeft het voetbal zich steeds meer van zijn geestelijk vader vervreemd. Vóór de Eerste Wereldoorlog ging het allemaal nog crescendo. De wereldmacht had net een derde continent naar keuze veroverd, en boekten met hun nog natte spelregels in de hand aansprekende overwinningen op zowel Hutsies als Tutsies. Ook Europa moest eraan geloven, en zo werd op 1 april 1907 het nog vrolijk korfballende Holland met 1-8 aan de zegekar gebonden. “Piece of cake” kraaiden de fans, en het moet in die jaren zijn geweest dat de mythe van het onverslaanbare Engeland wortel schoot. Begrijpelijk is dit wel, verheerlijking van de vaderlandse geschiedenis is ook ons niet vreemd. Zo laat Balkenende zich maar wat graag inspireren door mannen als Piet Hein in een periode waarin slaven nog vijfhoog in het vooronder werden opgestapeld.

Maar hun hegemonie ten spijt, in de dertiger jaren kwamen er steeds meer haarscheurtjes in het Engelse voetbalbolwerk en de eerste nederlaag liet dan ook niet lang op zich wachten. Geen Brit overigens die daar wakker van lag: een bootreis naar Euroland ging je niet in de koude kleren zitten, om maar te zwijgen van ‘the bloody foreign food’ die bruine strepen in het ondergoed trok: “Big deal!” Toch was het de eerste voorbode van wat Engeland te wachten stond. Hun vermaarde kick and rush degradeerde steeds vaker tot vrouwen en kinderen eerst, zodra het nationale elftal de krijtrotsen van Dover achter zich liet.

Zo kon het niet langer, wilde Engeland hun kindje niet helemáál verstikken, dan moesten er van die vermaledijde vastelanders geïmporteerd worden. Geld speelde geen rol, en zo kwam begin jaren negentig een ware exodus op gang. Rare jongens waren het wel, die Romeinen. In plaats van zich na de wedstrijd vol te tanken met Engels dropbier, slopen zij terug naar hun cottages, telden hun ponden en hielden zich gedeisd. Zo kreeg nota bene Ed de Goey voor het eerst van zijn leven het stempel van intellectueel opgedrukt, simpelweg door te zwijgen. Het kon niet anders of hij was verzonken in diepe filosofische overpeinzingen, en wat deed het ijskonijn thuis anders dan alle werken van Plato letter voor letter te spellen?

Veel leerden de Engelsen overigens niet van hun Europese collega’s, of het zouden de schwalbes moeten zijn die de Duitsers naar binnen hadden gesmokkeld. En met zoveel kleurtjes binnen de landsgrenzen zakten de Britten steeds dieper in een identiteitscrises. Op clubniveau waren de diepste littekens nog weg te schminken, maar éénmaal in gelid voor het “God save the queen” stond Engeland weer in hun blote kont. Elf melkwitte velletjes met hier en daar een drakenkop, nooit heeft nationale trots er zo kwetsbaar uitgezien. De Britse voetbalpers buitelde ondertussen over elkaar heen om beslag te leggen op de kop van de bondscoach, en toen die éénmaal voorbij kwam rollen kon geen enkele redacteur de verleiding weerstaan er een brilletje met jampotglaasjes op te tekenen.

Bondscoach van Engeland is ongetwijfeld “the toughest job on earth” en onwillekeurig gaan je gedachten uit naar een geschikte opvolger. Naar Louis van Gaal bijvoorbeeld, want als er iemand zijn been stijf kan houden dan toch zeker Louis “Am I now so crazy?” van Gaal. Maar het past ons niet in tijden van Engelse kommer met Hollandse koopwaar te leuren, zeker niet nu Oranje voetbalt als destijds in 1907. De vraag bij ons is dan ook niet zozeer “why does it always end in tears?”, maar meer de vaststelling dat het weer om te janken is.