Hoe je vastberaden kunt blijven

Hoe langer ik leef, hoe zekerder ik ervan ben dat het grote verschil tussen de grote geesten en de onbelangrijken, energie is: onverwoestbare vastberadenheid; een doel dat gevestigd is, gevolgd door dood of overwinning. (Sir Thomas Fowell Buxton) Zoals de meesten onder ons, heb je waarschijnlijk ook momenten ervaren in jouw leven, waarin opgeven de meest aantrekkelijke optie leek: als, bijvoorbeeld, je baas je voor de zoveelste keer heeft opgezadeld met een gruwelijk vervelend karweitje, terwijl dat helemaal niet was aangegeven in je werk-beschrijving, of als een van je collega’s je weer eens heeft teleurgesteld door een persoonlijke aangelegenheid die je hem of haar in vertrouwen hebt verteld rond te bazuinen; als je levenspartner je andermaal voor schut heeft gezet voor zijn of haar vrienden door je manier van kleden of andere representatie openlijk te bekritiseren, of als een van je kinderen weer eens betrapt is op iets dat je hem of haar absoluut niet hebt bijgebracht thuis. Dit zijn 4 voorbeelden waar velen van ons zichzelf in kunnen herkennen, zij het niet exact, dan toch wel ongeveer.

Het zijn deze gevoelens van teleurstelling in- en verraden worden door – diegenen die je dacht te kunnen vertrouwen, die maken dat mensen willen opgeven. Gelijk achter deze redenen volgt het hopeloze gevoel van persoonlijke onmacht tot het uitvoeren van iets dat noodzakelijk is voor het bereiken van je doel. Je zult het wel met me eens zijn dat dit ook een heel belangrijke reden is voor velen van ons om het bijltje erbij neer te gooien en ons op iets anders te gaan concentreren, niet? Beide netgenoemde categorieen redenen – teleurstelling in anderen en persoonlijke onmacht – maken het moeilijk om vastberaden te blijven in het bereiken van een gesteld doel.

En weet je, niemand kan de innerlijke strijd die je levert om toch maar door te bijten in een gegeven ontmoedigende situatie begrijpen, omdat het uiteindelijk een strijd is die jij binnenin voert. Echter weet je ook wel, als je eenmaal de staat van volwassenheid hebt bereikt, dat je niet aan de gang kunt blijven met doelen veranderen bij elk obstakel dat zich voordoet. Want, hoewel er ongetwijfeld situaties zullen zijn waar opgeven onvermijdelijk is, is een continue verandering van focus desastreus voor je gemoedsrust, je reputatie, en je algehele leef-stabiliteit. Je bent vast ook opgebracht in de overtuiging dat “De man die zichzelf kan voortdrijven als de weg zwaar wordt, de man is die zal winnen,” een sterke zinsnede van Roger Bannister.

In mijn pogingen om tot een soort schematische benadering te komen ten opzichte van voortdurende vastberadenheid heb ik wat zelf-reflektie gepleegd tezamen met wat overwegingen van mijn eigen levenservaringen, en ben zodoende gekomen tot een lijst van aanbevelingen. Deze lijst heb ik aangepast aan een één-maatje-voor-allen concept, hetgeen zoveel betekent als dat de nuvolgende adviezen toepasbaar zijn voor praktisch elke situatie.

Wat doe je dus om vastberaden te blijven?

1. OVERWEEG! Ga vóór alles na of de situatie onder handen nog wel jouw moeite waardf is. Vraag jezelf: “Is dit nog steeds wat ik wil?” Als je je hier niet helemaal mee kunt verenigen moet je misschien eerst wat innerlijk onderzoek verrichten teneinde uit te maken waar je precies staat. Als je de situatie werkelijk zo hekelt dat het alle andere gebieden van je leven overschaduwt, moet je de huidige staat van zaken waarschijnlijk beeindigen en je vastberadenheid richten op een ander, aangenamer doel. Let echter wel op dat je dit niet iedere keer doet als je een obstakel ondervindt: slechts als het ondraaglijk wordt.

2. STRATEGISEER! Als je besluit dat de huidige situatie waar je in zit het beste is voor jou op de lange duur; met andere woorden: als je concludeert dat opgeven je meer kwaad zou doen dan aanhouden; kun je misschien beginnen dit oude gezegde in gedachten te houden: “Wanneer het aanhouden stug wordt, zijn het de stuggen die aanhouden.” Als je je dit eenmaal realisseert, is het makkelijk te begrijpen dat jij ongetwijfeld tot de stuggen behoort. Waarom? Omdat je toch eenmaal zover gekomen bent in je leven, niet door opgeven, maar door aanhouden en te gaan voor wat je wou! Elk obstakel dat op je pad geplaatst wordt zou je derhalve moeten bekijken als een uitdaging om te zien of je nog op dezelfde golflengte staat met je doel. “Een vastberaden ziel zal tot meer in staat zijn met een roestige apenhaak, dan een opgever met alle gereedschappen in een machinewinkel” (Robert Hughes). En dit is precies waarom ik als eerste stap voorstelde: uitvinden of je nog wel wilt wat je wou! Als je dat eenmaal gedaan hebt, moet je jouw volhoudings-strategie gaan uitwerken. Maak wat tijd vrij om over het probleem na te denken. Hier zijn enkele vragen die je jezelf kunt stellen:
a. Waarom gebeurt dit?
b. Wat kan het zijn dat ik doe ? of NIET doe ? opdat dit gebeurt?
c. Wat drijft de andere persoon (zo die er is) om zich zo te gedragen?
d. Hoe kan ik dit onplezierig detail veranderen zonder mijn heel doel permanent aan te tasten?

Punt d. is het starpunt naar de uiteindelijke ontwikkeling van een strategie. Als je eenmaal de “wat” factor voor jezelf hebt uitgewerkt omtrent het verbeteren van de situatie, kun je beginnen te werken aan de “hoe” factor. Deze “hoe” factor zal waarschijnlijk verschillen van de ene situatie op de andere. Maar hier zijn enkele algemene wenken ter overweging:

i. Plan een serieus, open, en eerlijk gesprek met de andere partij, zo er één betrokken is. Stel direkte vragen met betrekking tot de motieven achter zijn of haar daden. Maak daarna je bezorgde of verstoorde gevoelens op tactvolle wijze kenbaar. En tenslotte: probeer uit te vinden als er nog een werkbare oplossing is tussen jullie twee, zij het een begrenzing van het vroegere vertrouwensnivo binnen de relatie, of gewoon een frisse start.

ii. Als je de netgenoemde strategie al verscheidene keren eerder hebt geprobeerd, moet je misschien een verandering van taktiek overwegen. Dit kan zijn: innerlijk de persoon in kwestie categoriseren in een relatief onschadelijke positie van nu af aan, mogelijk door een muur van bescherming om je heen te bouwen, zodat hij of zij je niet verder kan verstoren.

iii. Als de situatie je tot de rand van je acceptatievermogen heeft gedreven, kun je proberen harde regels en ultimatums te stellen, die je natuurlijk wel zal moeten houden!

iv. Een punt dat je nooit moet onderschatten: ga door! Sommige zaken kunnen moeilijk voor je lijken zonder dat iemand anders daar de schuld van draagt. Een taak kan ingewikkeld zijn, een klas moeilijk, een afstand lang, maar als je jouw vastberadenheid toont in het willen bereiken van je doel, zul je hulp krijgen uit onverwachte hoeken. Overweeg even deze stelling van ene J.R. Todd: “De kantlijn van zaken ligt vol briljante mannen die met een spurt begonnen, maar de volharding misten om te eindigen. Hun plaatsen werden ingenomen door geduldige, ondemonstratieve zwoegers die niet van ophouden wisten.”

3. VOER UIT! Als je eenmaal je strategie hebt ontwikkeld ?hoe gedetailleerder, hoe beter- is de uitvoering van je plan redelijk gemakkelijk.

Onthoudt dat niets de moeite van het opgeven van je eigenwaarde loont. Banen en partners kunnen vervangen worden als ze je gezondheid en zelfvertrouwen aantasten. Collega’s kunnen op een afstand gehouden worden, ook al is dit niet per definitie een bevordering van de spiritualiteit op het werk. En kinderen? Wel, die kun je niet uit je leven schrappen, maar als ze eenmaal opgegroeid zijn kun je wel besluiten ze los te laten zonder je liefde voor hen te verminderen. Het is een harde les om te leren, maar het is soms te enige manier om je zinnigheid te behouden.

Maar nogmaals: alles dat je kunt doen om een situatie die je wilt behouden ook daadwerkelijk te redden moet je proberen, omdat “het verschil tussen het mogelijke en het onmogelijke uiteindelijk slechts ligt in de vastberadenheid van een persoon.” (Tommy Lasorda). En hoewel niet alles altijd uitpakt zoals je het gepland had, moet je je realiseren dat “de prijs voor succes simpelweg is: hard werk, toewijding aan wat je doet, en de vastberadenheid om, of je nu wint of verliest, je beste zelf aan de dag te hebben gelegd” (Vince Lombardi).