Kiss and sell

Kamp je als ondernemer met een negatief resultaat als gevolg van de economische crisis? Verdubbel je prijs! Wil je in diezelfde crisistijd minder gaan werken maar wel twee keer zoveel verdienen? Dat kan! Ben je werknemer en wil je een eigen miljoenenimperium? Een kwestie van de juiste stappen zetten! Gedurende het tweedaagse seminar van een inmiddels wereldwijd uitgegroeide formule voor ondernemers wordt je geleerd dat dit geen fabels zijn maar keiharde realiteit.

Welkom

Toegegeven, het is een belevenis. En dan vooral als je psycholoog of socioloog bent. Zo’n 1000 ondernemers en wannabee-ondernemers brengen twee volle dagen met elkaar door in een kille congreshal ergens centraal gelegen in Nederland. Aannemers, ict-ers, dansers, accountants, schilders, werklozen en werklozen die nu ‘coach’ heten zijn uit alle hoeken van het land (en zelfs daarbuiten) gekomen om te leren hoe zij hun ‘business’ tot een (nog) groter succes kunnen maken. Sommigen zijn hier voor de derde of vierde keer. En dat allemaal vanwege de ‘energy’ waarvan wordt gezegd dat die aanzet tot grootse daden.

Energy

Die ‘energy’ blijkt de rode draad van het seminar. Want de formule wordt niet gepresenteerd in een droge opsomming van boekenwijsheid. Nee, de overdracht van kennis, ervaring en de onvermijdelijke merchandise (het gratis seminar moet uiteraard ergens van betaald worden) worden afgewisseld met hugs, high fives, dansintermezzo’s en massages. De ‘energy’ die zo wordt opgewekt zet aan tot de juiste spirit en die leidt weer tot succes. You can do it! High five! En hug!! Amper tien minuten na aanvang slaat aan weerszijden een medecursist zijn armen om mijn nek en schreeuwt me vol overgave toe dat ik ‘het’ kan. Wat ik precies kan en waarom ik dat wil kunnen, daar hebben ze geen idee van. Maar dat doet er niet toe. Wie je ook bent en wat je ook komt doen, niemand twijfelt er aan dat je het kunt. En al dat vertrouwen moet natuurlijk wel worden beantwoord: “thanks, eh, you can do it too…..geloof ik”.

De ongelovigen

Elke grote succesformule is ontsproten aan een briljant brein, geholpen door een goede marketing en een beetje geluk. Wat ook erg helpt is een briljant brein in een aantrekkelijke verpakking. In dit geval is het brein verpakt in een lang, slank, atletisch gebouwd en gebronsd mannenlichaam. Met het haar in een paardenstaart op een manier die kàn. En dit brein heeft ook nog eens altijd gelijk. Een demonstratie daarvan wordt direct aan het begin van het seminar gegeven wanneer critici wordt gevraagd zichzelf kenbaar te maken. Enkele handen gaan omhoog. Hen wordt gevraagd te gaan staan zodat de andere 995 aanwezigen kunnen zien wie de ongelovigen zijn. Dan krijgen zij beurtelings de gelegenheid hun zienswijze naar voren te brengen. Twijfel is er vooral over de in hun ogen agressieve verkooptechniek (‘ik wil dat mensen naar mij toekomen omdat ik goed ben, niet omdat ik ze iets aan smeer’), de vereiste bereidheid om ‘alles’ te doen (‘het doel heiligt toch niet altijd de middelen?’) en de doelstelling om zoveel mogelijk geld te verdienen (‘genoeg is voor mij genoeg’). Onze goeroe blijkt een rasentertainer. Op cabareteske wijze worden alle twijfels uiterst effectief van tafel geveegd. De zaal ligt dubbel wanneer het beeld wordt geschetst van een briljant medicus wiens unieke uitvinding tegen kanker niet verder komt dan zijn studeerkamer omdat hij zijn idee niet voldoende exploiteert. En iedereen begrijpt toch dat wanneer je niet tot alles bereid bent, er altijd een obstakel zal zijn dat je van je doel afhoudt. Om dat te demonstreren wordt de zaal een lokkertje voorgehouden. Een boek dat een ‘onmisbare’ aanvulling is op het seminar. Hartstikke duur als je het in de winkel koopt en nu hangt het gewoon voor je neus in de lucht, vastgehouden door dat briljante brein in die fijne verpakking. Hoe ver ben je bereid te gaan? Na enige aarzeling rent een man het podium op, grist het boek weg en rent met het boek in de armen geklemd terug naar zijn stoel. Applaus! Deze persoon gáát ervoor! Niks twijfel, jij wilt dat boek dus ga je het halen. Logisch. Het derde argument (‘waarom zou je zoveel mogelijk geld willen verdienen, genoeg is toch genoeg?’) blijkt het niet eens waard om te weerleggen. Wie genoeg, genoeg vindt, redt het sowieso niet.

Party!

Het seminar is strak geregisseerd en wordt begeleid door de crew. Als je het echt goed hebt begrepen, dan hoor je bij deze selecte groep. De crewleden rennen rond met microfoons om deelnemers de gelegenheid te geven om na elk onderdeel hun ‘new insights’ te delen met de rest. Uiteraard alleen de positieve insights. Constateren dat iets (voor jou) niet werkt, draagt immers niet bij aan de juiste energy. “Just positive stuff please!” Maar de crew doet meer. Zij maken zelfs de pauzes tot een ware belevenis. De pauzes worden ingeluid met ‘Eye of the tiger’ en ‘I gotta feeling’ is het teken om terug te keren in de zaal. De crew swingt er de gehele pauze met een gehynotiseerde blik op los, high fives uitdelend onder het uitroepen van de mantra ‘you can do it’. Als een deelnemer verloren dreigt te raken (lees: even afstand wil nemen van de ‘energy’) dan is er altijd wel een crewlid dat het opmerkt en probeert om het verloren schaap terug te laten keren.

Massage

Een succesvol ondernemer heeft ook ontspanning nodig en moet kunnen loslaten en zich overgeven aan het moment om nieuwe ideeën voor zijn business te ontwikkelen. Het publiek wordt opgedragen om te gaan staan, zich om te draaien naar de buurman of buurvrouw, de armen vooruit te steken en…de ander te masseren. De nek, de schouders, de rug en steeds lager tot aan de billen en de benen. En dat allemaal zonder waarschuwing. Er is geen tijd voor aarzeling. De opdracht tot huggen en masseren wordt plots gegeven en door vrijwel elke deelnemer prompt uitgevoerd. Ruk je dan nog maar eens met goed fatsoen los uit een overenthousiaste hug. Als je niet in de juiste ‘energy’ zit (je wil niet huggen/masseren) dan levert dat enigszins geschokte en afkeurende reacties op. Deze aanpak voert zelfs de naar hun aard wat gereserveerde Nederlanders mee. Stuk voor stuk gaan ze overstag. Wie het aan het begin nog een poppenkast vond staat ’s middags op de stoelen te dansen.

Slot

Een golf van dankbaarheid gaat door de zaal aan het einde van de eerste dag. En een braaf applaus volstaat niet. Een luid ‘yeah!’ vergezeld van een gebalde, schuin naar voren geheven vuist is de enige passende reactie. Een wat oudere man scharrelt buiten de zaal rond. Duidelijk een verloren schaap verstoken van de juiste energy. Hij zal het nooit redden. De survivors zitten immers in de zaal. En toch voelt de energie buiten de zaal vele malen verfrissender dan binnen.