Loon naar werken

Zoals ik eerder heb verteld, ben ik op dit moment in een deeltijdbehandeling van een psychiatrisch centrum. Een van de therapieën die ik volg is tuintherapie. Dit houdt in dat ik samen in een groep elke woensdagmiddag in een tuin ga werken van mensen die ik verder niet ken, maar die ingegaan zijn op het aanbod van de tuingroep van het regionaal psychiatrisch centrum om te komen werken van ’s middags 1 tot half 4. Men doet dit ongetwijfeld vanuit het nobele streven, de geestelijk zieke medemens toch een zinvolle besteding te bieden, dan wel te laten participeren aan het leven in het algemeen.
Aangezien het psychiatrisch centrum is gevestigd op de Utrechtse Heuvelrug, met haar villadorpen rondom Zeist, is er aan klandizie dan ook geen gebrek. De tuinen die we onder handen nemen hebben een grootte van tenminste een volleybalveld, maar er zijn er ook bij met een oppervlakte van een voetbalveld. Ik doe het werk vrijwel altijd met plezier, zelfs al bestaat het voornamelijk uit het onkruid wieden van een grindpad, of het verwijderen van bossen brandnetels. Gras maaien en de kanten netjes afsteken, struiken en bomen snoeien, heggen knippen en coniferen bijwerken, het behoort inmiddels tot routinewerk, en ik kan zeggen dat ik het ook keurig doe, in een tempo dat misschien wat trager is dan van een echte hovenier, maar daar verder nauwelijks van te onderscheiden. De voldoening ligt voor mij in het werk zelf opgesloten, ik zie althans direct wat ik doe en het bezig zijn zelf heeft op mij een louterende werking, deels omdat ik het samen met anderen doe. Vooral dat laatste is een openbaring voor me. Ik heb me heel lang geïsoleerd van mensen vanwege depressiviteit, maar dankzij de omgang met gelijkgestemden heb ik dat isolement doorbroken, en zie ik mezelf veel minder als een alleenstaand, psychisch ziek en wereldvreemd figuur; en als ik dat al ben, ben ik het niet als enige.

Een andere bron van voldoening is dat ik door mijn inzet iemand tevreden maak, zoals een vrouw die al bejaard is en geen kracht en energie meer heeft om zelf de tuin bij te houden, al kan ik niet aan de indruk ontkomen dat zij het minder belangrijk vindt wat we doen, als we haar maar even een middagje gezelschap houden. Ze vindt het spijtig als we weggaan en probeert ons te paaien met nog een glaasje fris en wat lekkers. Maar andere ‘opdrachtgevers’ zien ons vaak meer als werknemers dan als gezelschap, en ook worden we dan afgescheept met wat goedkope frisdrank van de Lidl en chips waarvan de uiterste verkoopdatum is verstreken… toevallig kregen we dit bij mensen die zeer ruim behuisd zijn, een compleet wagenpark bezitten, en een tuin (zwembad inbegrepen) hebben die groot en bewerkelijk genoeg is om een tuinman full-time aan te stellen, maar dit om wat voor reden dan ook hebben nagelaten. Ons werk bestond vooral uit het opruimen van allerhande rotzooi, tot echte tuinwerkzaamheden zijn we niet gekomen. Gekscherend noemden we deze opdrachtgever Dagobert Duck, omdat het een oud en vrekkig heerschap was, die ons aan het werk zette, en ook altijd kwam controleren of we de Lidl frisdrank echt wel hadden verdiend… ik gebruik de verleden tijd omdat de man in kwestie zijn huis inmiddels van de hand heeft gedaan, en waarbij de verkoopwaarde wel aanzienlijk ten goede zal zijn bijgesteld door onze werkzaamheden eraan voorafgaand.

Wat ik nog vergeet te melden: we komen langs met ons groepje als men bereid is de lieve som van 15 euro te betalen. Daarmee heeft men de beschikking over vier of vijf arbeidskrachten die tenminste 2 uur de handen uit de mouwen steken. Ik opperde als grap een keertje, het busje waarmee we aan komen rijden met tuingereedschap en kruiwagens van een reclameopschrift te voorzien: ‘Voor al uw gekke(n) tuinwerk: slechts 15 euro per middag’ . Eventueel gedocumenteerd in een folder met foto’s van de tuin vóór en ná ons bezoek, om de grandiose verbetering te illustreren.

Tot mijn opluchting mag ik trouwens delen in de opbrengst, want elke woensdagmiddag dat ik meedoe krijg ik €2,30 op mijn rekening-courant gestort, in maandelijkse termijnen. Dit was de sociale dienst niet ontgaan, en dus kreeg ik een brief waarin de vraag werd gesteld of dit bedrag loon uit arbeid betrof of een onkostenvergoeding. Ik had geen flauw idee, en de begeleider alias therapeut zelf ook niet. De kans bestond nu, dat deze bron van inkomsten gekort zou worden op mijn toch al veel te karige uitkering, want de wet is de wet, en geld is geld, ook al is het €2,30, maar gelukkig deed de consulente van de sociale dienst de suggestie om het als onkostenvergoeding te zien, de wet staat toe dat er een zeker bedrag als onkostenvergoeding mag worden gedeclareerd door iemand die vrijwillig werk doet en bijstand heeft. Ik heb meteen een paar werkhandschoenen gekocht en het bonnetje ervoor bewaard, want je weet maar nooit, een andere ambtenaar kan een geheel andere mening zijn toegedaan en bijvoorbeeld eisen dat alleen werkelijke onkosten kunnen worden vergoed, en daaronder valt iets anders dan een glaasje Lidl frisdrank of een ijsje van de ijsboer die langs kwam.

Overigens heb ik al het geld dat ik het afgelopen jaar heb verworven op die bewuste woensdagmiddagen al in een half uur verspeeld bij een bezoek aan de mondhygiëniste. Zij verdient in iets meer dan een minuut wat ik in een middag krijg. Maar ik benijd haar niet, ik kan me voorstellen hoe akelig het zijn moet, iemand vol in de bek te kijken en die dan schoon te moeten maken. Dan is onkruid wieden iets paradijselijks. Ik zou het werk van haar althans voor geen goud willen doen. Zij doet het voor €76,80 in 40 minuten, een prijs overigens waarvoor de échte hovenier niet meer terugdeinst bij het uitschrijven van een rekening. Ik vrees dat we nog eens door de financiële politie worden opgepakt wegens concurrentievervalsing, want laten we wel zijn, 15 euro per middag voor een ploeg van 5 man, waar vind je dat nog? Zelfs in Polen niet meer.