Schaamteloos

De wijsgeer Socrates leerde de Oude Grieken 2500 jaar geleden zelfkennis. ‘Ken jezelf’, zei hij en ontmaskerde, al vragend, onbekwame bestuurders. Dat zinde de elite uiteraard niet en ze verzonnen een list. Ze beschuldigen Socrates van ‘atheïsme’ en hij werd ter dood veroordeeld. Er zijn landen waar dat nog gebeurt, maar dat is een ander verhaal. Wie over zelfkennis beschikt overwint zowel valse bescheidenheid als hoogmoed. Z|hij treedt af bij gebleken ongeschiktheid maar neemt, als z/hij wél geknipt is voor de baan, de taak op zich om te besturen of te regeren. Wie niet kan besturen moet dat niet doen. Dat zou een hoop ellende voorkomen. Iedereen heeft natuurlijk zo zijn eigen kwaliteiten: de kunst is de juiste mens op de juiste plek te zijn. Beter een goede loodgieter of putjesschepper dan een slechte tandarts die gebitten verziekt of een kwakzalver die iemand met kanker de dood instuurt (ik mag Jomanda nog niet noemen en doe dat dus niet). Liever een vakman op de werkvloer dan een mislukkeling in de raad van bestuur.

Marco van Basten – volgens kenners ‘de beste Nederlandse spits aller tijden en één van de besten ter wereld ooit’ – heeft getoond over zelfkennis te beschikken. Hij bleek niet de juiste man op de juiste plaats bij Ajax (zo zijn er meer, maar ik heb geen verstand van voetbal en laat me daar dus niet over uit), verwisselde zijn voetbalschoenen voor de stoute schoenen en vertrok. In het openbaar, niet als een dief in de nacht.

De meeste ‘van Bastens’ blijven zo lang mogelijk zitten. Zie verzekeringsmaatschappijen, zorginstellingen, nutsbedrijven, banken, multinationals. Schaamteloos strijken ze, wanneer ze worden ontmaskerd, hun beloning voor onvermogen op om ergens anders hetzelfde deuntje te spelen. Want via het ‘old boys network’ vinden ze altijd wel wat anders.

© Jan Bontje 2009