Schoenjaren

Twaalf of dertien was ik en vroeg in het voorjaar kregen we, zoals altijd, nieuwe kleren. Ze werden voor ons, de kinderen, bij postorderbedrijf Bertels besteld. We mochten ze nooit zelf uitzoeken.
Dat was wel jammer, maar eigenlijk dacht ik daar niet zo bewust over na. Dat jaar kreeg ik nou eens niet hetzelfde als mijn twee jaar oudere zus, even groot als ik. Maar zoals mijn drie jaar jongere zus. Zij in het vuurrood, ik in fel blauw: een overgooier met brede schouderbanden en een klokrok en twee bijpassende bloesjes eronder, met aangeknipte mouwen.
Een met stippen van bobbeltjesnylon en een katoenen met strepen.
Als klap op de vuurpijl mocht ik open lakschoenen met een sleehak. Die ik wel zelf in de winkel uitzocht. Een beetje volwassen voelde ik me ermee. Opeens kind af en heel, heel mooi.
Jammer genoeg mocht ik deze kleren alleen op zondag aan. Alleen al daarom verlangde ik naar de zondag. Om mij een soort filmster te voelen. Te zwieren met mijn rok en vooral die droomschoenen aan te hebben, waar de wereld anders van werd.
Ik danste ermee over de stoepen alsof ik nauwelijks de grond raakte.
Ontroostbaar was ik het voorjaar er na. De overgooier en de wonderschoenen pasten niet meer. Ik moest er om huilen. Zeker toen ik er even later een ander meisje in zag rondlopen.
Het was meteen een hele gewone overgooier geworden in mijn ogen, ordinair bijna.

Mijn moeder had mijn te krap geworden kleren zonder dat ik het wist weggeven aan een vriendin met een groot gezin. Die woonde in een van de kleinere straten vlakbij ons. Wat haatte ik dat meisje van toen af. Al wist ik dat ze thuis weinig geld hadden omdat ze aan het einde van de maand altijd een pak koffie bij ons kwam halen. Wij noemden die straat spottend ‘Coronation street’. Mijn zusjes en ik deden hun dorpse dialect vaak na, alleen als mijn moeder niet in de buurt was, want dan kregen we een klap voor ons hoofd.

Dat droevige, klokrok- en sleehakloze voorjaar waren we verhuisd van de stad naar een dorp in de Bollenstreek. Ik zat net in de eerste klas van de middelbare school. Twaalf kilometer fietsen, heen en terug, elke dag naar het lyceum in de stad. Al snel had ik een dikke vriendin gevonden die daar ook woonde en samen fietsen was lang zo vervelend niet. Allebei droegen we wat bijna iedereen op school droeg: een houtje-touwtje jas met capuchon, een maillot en flatjes: hele platte uitslipschoentjes. Alles in het zwart. Achterop de bagagedrager lag onder de snelbinders een bobbelige pukkel met schoolboeken. Dat was een groene legertas, die altijd naar één kant tegen je spaken zakte, zodat je geregeld moest afstappen.

Die dagelijkse tocht was een inspiratiebron voor dromerijen. Daar hadden we er veel van. Een droom was om te infiltreren in een Engelse jongenskostschool. Als jongens vermomd zouden we daar zien binnen te komen. Een speciaal schrift hadden we voor dat doel aangeschaft. Met bruikbare Engelse woordjes. De bladzijden zorgvuldig gevouwen in het midden, ene kant Engels andere kant Nederlands. Het was wel topgeheim, natuurlijk. We genoten van te voren van alle verzonnen bijzonderheden, fietsend in de wind langs de bekende route van huizen, groen en bollenvelden.
De wereld, wij kneedden hem met gemak naar ons model.

Zij was, iets later, op ons vijftiende, veel meer door de wol geverfd dan ik. Een medische student met motor had zijn oog en zijn handen op haar laten vallen. Het was een broeierig mysterie waarvan ik de inhoud niet kende. Het intrigeerde wel. Een soort verboden wereld. Soms zuchtte ze op de fiets naar school: ‘ik maak me ongerust, want het blijft met Gerard niet bij een handje en een zoentje’.
‘Nee, natuurlijk niet,’ beaamde ik ernstig en onder de indruk.
Ondertussen peinsde ik erover wat er dan nog meer zou kunnen zijn. Maar ik vroeg niks. Het verwijderde ons licht van elkaar. We waren opeens twee werelden geworden. Wat bleef binden was, dat we nog steeds allebei naar de kunstacademie wilden. En allebei mochten we van onze ouders niet. De kostschoolplannen waren ergens al eerder op een onduidelijke tijd verdampt.

Ongemerkt waren wij er uitgegroeid. Net als uit onze flatjes. Onherstelbare verliezen.