Tante Ans

Mijn tante Ans, of eigenlijk niet mijn echte, meer een Wahlverwantschafte tante is dood. Had ik haar zelf uitgekozen of koos zij mij? Ik weet nog goed dat ze voor eerst bij ons thuis kwam. Een tengere, in het zwart geklede, een zeer elegante tante die ik mezelf graag toeeigende. Was het om het zwart, want ik droeg toen bij voorkeur zwarte jurkjes net als zij. Of was het mijn bos met krullen die ik van haar had kunnen erven. Als ik tenminste er een van haar geweest zou zijn. Ik had haar talent wel willen erven en daarom wilde ik graag bij haar logeren om te leren en dat mocht. Ze had een antiquariaat in Den Bosch. Een winkel die bijna omviel van de boeken. In het midden stond een grote huiskamertafel met een dik donker – of was het dieprood – tapijt. As, koffie, koek en wijn verdwenen in het kleed. Waarschijnlijk ook zweet en tranen maar daar spraken we niet over.
Kletsend koffiedrinkend en almaar rokend zaten daar Ans en Miep. Tweelingzussen samen. Opvallend was dat Miep het stoerste oogde, een echte Marva, maar eigenlijk was het de frêle uitziende Ans die het sterkste was.
De winkel leek wel een chaos maar Ans wist precies wat waar stond. En ook wist ze precies een boek op waarde te schatten. Het waren allemaal oude boeken, tweedehands, maar ook antiquarische exemplaren en op het verzinkkleed lag een grote folio met een prachtige leren band die ze nauwkeurig aan het beschrijven was.
Daar leefde ze in haar winkel. Het was gezellig en goed. Het bruiste van creativiteit want ze maakte ook de afbeeldingen en omslagen voor de catalogi. En zo begon ik te dromen van een antiquariaat. Zij was het die zei dat het kon, maar je moest het wel durven. Zij was begonnen toen bleek dat haar man het geld voor het grote gezin op had gezopen, eerst boekje voor boekje en gaandeweg werd het meer. Haar man was haar dienaar geworden en reed haar naar veilinghuizen en beurzen tot aan zijn dood. Daarna waren het anderen die haar bijstonden in het antiquariaat.

Zo had ze mij ooit de antiquariaatscatalogus van haar dochter getoond. Onovertroffen. Maar ze was nu dood. Ik leek op haar, had ze gezegd. Mijn moeder vond dit minder, maar ik vond het wel fijn. Dan was ze dus toch een beetje van mij.
Elke beurs moest ik even naar haar toe en in de soms super sjieke beurzen stond haar huiskamertafel met het diepe donkerrode – ietwat morsige tapijt – te midden van haar eigen donkere boekenkasten, bloemen, koffie en een enorme asbak. Maar vooral ook die bijzondere boekencollectie.
Op een dag vroeg ik haar waar ben je nou het trotste op en zei zij heel zachtjes: op mijn geborduurde boekbanden in de koninklijke bibliotheek. Dus lieve Ans, ik zet je foto, die vandaag in de krant stond, naast je roodgeborduurde boekband met lege vellen. Tussen mijn familie in de fotolijsten op mijn kast. Naast mijn droom.