Antimanifest

Het tijdschrift [i]Opzij[/i] spreekt hoopvol van een mogelijk nieuwe feministische golf. Naar aanleiding van de documentaire van Sunny Bergman, [i]Beperkt Houdbaar[/i] en een mede daaruit voortvloeiende [b][url=http://www.beperkthoudbaar.info]website[/url][/b], met bijbehorend manifest tegen de schoonheidsidealen die vrouwmensen door de strot krijgen gedrukt, komen veel mensen uit de kast die opgelucht meageren. Vrouwen en mannen tegen de dooscorrectie, de onmogelijke maten, de nog onrealistisch mooier gemaakte fotomodellen die, oh schande, door Photoshop zijn bewerkt. De initiatiefnemers van dit manifest zijn intelligente vrouwen, die zich in uiterst lekkere, pittige, intelligente bewoordingen uitlaten tegen het schoonheidsideaal. Verleidelijk om heel hard ja tegen te roepen trouwens.

De ideeën om dit onrecht aan te pakken variëren van aangepaste zendtijden van bepaalde “echte vrouw”-onvriendelijke programma’s, via Kamervragen, tot logo’s die geplakt dienen te worden op bewerkte modellenfoto’s, om te bewijzen dat die vrouwen niet echt zo zijn, als ze getoond worden.

Veel bijval. En geen wonder, want het is een lovenswaardig initiatief! Toch?

Toch niet!

De toon van de documentaire wordt direct gezet. Voormalig fotomodel Sunny Bergman, die al haar waardevolle prestaties opnoemt en eindigt met “maar ik maak me zorgen over rimpels”. Sunny Begrman die zogenaamd kwetsbaar bij bouwvakkers gaat informeren waarom ze niet meer naar haar fluiten. Is dat een vrouw die tegen het schoonheidsideaal is, of is dat een vrouw die er doodsbenauwd voor is?

Als het schoonheidsideaal veranderd dient te worden, is het eigenlijk best onverstandig om vrouwen zo als slachtoffer van de media neer te zetten. Als je echt wilt dat je zelfbeeld verandert en dat het vrouwbeeld verandert, zul je eigenlijk hard aan de slag moeten gaan met dat zelfbeeld – het woord zegt het al – en jezelf vol trots presenteren. Je kunt de voorbeelden die je ziet beschouwen als jouw ideaal, of je kunt besluiten daar niet aan mee te doen en zelf een voorbeeld te zijn. Er is nooit iets veranderd aan de verleiding van het drinken van alcohol, het gebruik van softdrugs, of een gebod tegen porno in landen waar zoiets aan de orde was of is. Een verbod of restrictie op bepaalde beelden zal alleen maar leiden tot verhoogde verleidingskracht.

De waarheid is natuurlijk dat gemanipuleerde beelden wel degelijk een extra impuls kunnen geven aan iemand die er gevoelig voor is, ze kunnen echter niet iemand tot een bepaalde keuze dwingen, als de voedingsbodem daarvoor afwezig is. We worden dagelijks met zo gigantisch veel gemanipuleerde beelden overspoeld; toch weet iedereen precies welk merk cola voor hem of haar persoonlijk het lekkerste is, of weet voor zichzelf dat cola simpelweg niet te zuipen is.

Wat je nodig hebt om je mooi te voelen, is het aanpakken van die eigen voedingsbodem, niet het inperken van de externe factoren. De keuze, en voor sommigen wellicht het lef, om je mooi te voelen. Cosmetische ingrepen, tonnen uitgeven aan make-up, mensen worden er niet toe gedwongen, nee mensen kiezen ervoor. En kunnen ook anders kiezen.

Het proces van het losmaken van de eigen interne dwang in gang zetten, in plaats van het ageren tegen de externe dwang, dát is het schoonheidsideaal verwerpen. Externe dwang kan in deze kwestie helemaal niet bestaan, zonder dat die geaccepteerd wordt. Eenieder heeft de keuze eigen lijf en leden lief te hebben zoals ze nu eenmaal zijn. Die keuze zonder voorbehoud maken is misschien een lastige, maar uiteindelijk getuigt die keuze toch van meer verzet tegen het schoonheidsideaal, dan het klagen over de externe factoren die het zo moeilijk maken.

Intelligente vrouwen die ergens diep van binnen geloven slachtoffer te zijn van een opgelegd ideaal, het is intreurig. Geen enkele vorm van onderwijs, censuur, het wijzigen van tijdstippen van uitzending zal leiden tot het gewenste resultaat, zolang vrouwen (en mannen) zeggen het ene eigenlijk te willen en stiekem toch het andere ideaal te koesteren, zolang mensen bang zijn om achter de eigen overtuiging te gaan staan, uit angst voor afwijzing.

Als mensen de regie van keuzes in eigen handen durven te nemen, in plaats van zich zo vol te storten op de mogelijke afkeuring van anderen, dan volgt de rest van de wereld vanzelf wel.

Die wereld zal dan namelijk wel moeten…