De verse sneeuw knerpt zacht onder onze voeten. Af en toe stapt uit de schaduw van een boerderij een zwart silhouet dat zich geruisloos bij ons voegt. Met zijn warme knuistje in de holte van mijn hand loop ik met mijn zoontje op de provinciale weg die naar de dorpskern voert. Steeds even, bij het passeren van een lantaarnpaal, zie ik in het licht zijn slaperig bleek gezicht en het ijle ademwolkje dat in flarden langs zijn haren strijkt.

‘Is ’t nog ver Mamma?’

‘Nog een kwartiertje, eerst komen we bij een bocht en dan wat verder bij een brug. Als we daar over zijn en er meer huizen staan, dan zijn we er bijna.’ Ik heb de stad, waar ik nu al weer vele jaren woon, voor een paar dagen achter me gelaten en ben teruggekeerd naar mijn geboortedorp. Hier staat de kerk waar ik als kind leerde geloven. Langs deze weg ben ik zo vaak gegaan. Samen met mijn ouders, mijn broertjes en mijn zusje. Zeven jaar, even oud als mijn zoontje nu, mocht ik voor het eerst mee naar de nachtmis.

Drie uur in de morgen stommelt moeder de trap op en gaat van bed naar bed: ‘Wakker worden, hier zijn je kleren,’ haalt ze ons midden uit onze slaap. Mijn ogen nog half dicht, kleed ik me aan. Het hele huis ruikt naar het krentenbrood, dat vader zelf heeft gebakken. Beneden in de kamer wacht de tafel, gedekt met moeders mooiste servies en allerlei lekkers; witte puntjes, boterschaapjes, gestampte muisjes en zelfs een schaaltje jam, op onze terugkomst. Mijn ouders hebben, terwijl wij sliepen, het hele huis versierd. Boven de deuren geuren verse takken hulst met rode besjes. De kerststal is van zolder gehaald en uitgestald op het dressoir. Maria en Jozef liggen geknield achter een lege kribbe te wachten op hun kind en van verre, helemaal op de hoek van het dressoir, staan de drie koningen met in hun handen de geschenken; wierook, mirre en goud. Ik pak van mijn bord de zakdoek met daarop vijf centen en stop ze in mijn jaszak. Eenmaal buiten, op weg naar de kerk, zoek ik de heldere hemel af: Waar is de ster die mij de weg zal wijzen? En ik spits mijn oren: Hoor ik niet heel in de verte engelen zingen? Of zijn het de klanken van hun hemelse cymbalen?

In de kerk aangekomen zie ik als eerst, vlak voor het altaar, de grote adventskrans hangen met vier aangestoken kaarsen. ‘Er is een roos ontsprongen, in ’t midden van de nacht,’ speelt de organist als ik aan de hand van moeder over het rood betegelde middenpad naar voren loop. Even later sta ik met haar voor het Sint Jozef altaar. Hoeveel generaties dorpsgenoten voor mij, hebben hier de oude kerststal bewonderd? Ik kijk mijn ogen uit naar de jonge herder met zijn fluit. Op zijn schouders draagt hij een mollig lammetje. De stokoude herder met zijn staf. De schapen, een hond, os, ezel. Mijn mond valt open bij het zien van de engel, helemaal vooraan. De engel knielt op één knie in zijn hemelsblauw kleed dat in plooien om hem heen valt. Uit de zachte ronding van zijn schouderbladen ontspruiten twee dichtgevouwen vleugels die reiken tot aan de grond. In zijn handen draagt hij een offerblok met een gleuf. Daarin mogen wij, om beurten, een muntje werpen. Nadat mijn cent gevallen is kijk ik in spanning naar het hoofd van de engel. Naar het serene gelaat, omlijst met blonde krullen, met in het midden de volle mond. Zou hij het ook voor mij doen? Gelukkig! Sierlijk buigt de engel zijn hoofd naar beneden en fluistert de in goud gedrukte woorden: ‘Deo Gratias.’

Twintig jaar later, het is weer kerstnacht, loop ik samen met mijn vriend in het donker op de provinciale weg die naar de kerk voert. Ik huiver, ben nauwelijks de schok te boven. Op deze weg, vlak voor de bocht, is mijn broer Jaap bij een auto-ongeval betrokken geraakt. Zijn laatste adem sloeg in fijne druppeltjes neer op het glas van een bril, die een hulpvaardige voorbijganger voor zijn mond heeft gehouden.
Ik kijk weer om me heen. Er ligt geen sneeuw, maar de nacht is helder. Ik zoek niet naar de ster, die mij de weg kan wijzen. Luister niet of ik muziek kan horen van cymbalen. Het is meer uit gewoonte dat ik mijn blik laat dwalen langs de hemel boven mij als ik , plotseling hoog in de lucht, een engel zie overvliegen. Hij wiekt met grote slagen door de ruimte. Zijn wit gewaad hangt naar beneden af en laat zijn blote voeten vrij. Hij draait zijn hoofd in mijn richting, wuift en lacht naar mij. Dan herken ik hem. Jaap vliegt daar hoog tegen het donker van de hemel en tussen de sterren boven mijn hoofd met een brede grijns.
‘Maak je over mij geen zorgen,’ antwoordde hij steevast, als mijn ouders zijn toekomst ter sprake brachten.

‘Kijk, daar komen de huizen al!’ Zeg ik tegen mijn zoontje. We zijn voorbij de bocht en over de brug. De kerkklokken luiden feestelijk als ik even later met hem de kerk inloop. Ik neem hem aan mijn hand, loop over het middenpad naar voren en zie in de adventskrans alle vier de kaarsen branden. De zachte klanken van het orgel klimmen langs de muren omhoog. Aan het einde sla ik rechtsaf naar het Sint Jozef altaar. Strak gespannen kijk ik naar mijn kind als we de kerststal naderen. Naar zijn sereen gezicht. In zijn hand omklemt een muntje.

Linkje naar originele tekst en afbeelding

Categorieën: Verhalen

Sagita

Het persoonlijke is politiek!

21 reacties

Meralixe · 21 december 2012 op 09:09

Geen gemakkelijke verhaallijn.
Voor zo ver ik het begrepen heb gaat het over de onschuld van het kind bij het Kerstgebeuren in een schril contrast met de harde realiteit. Een antikerstverhaal dus.

Nachtzuster · 22 december 2012 op 03:39

Mooi, mooi, mooi Sagita.

Libelle · 22 december 2012 op 13:02

Mijn ouderlijk huis is gesloopt, de weg naar de kerk is verlegd en de kerk is gesloten.
Zelfs de kroeg op het dorp is dicht, net als al die rolluiken, waarachter de mensen naar ’the voice of RTL’ kijken. Kun je nagaan wat dit verhaal voor mij betekent. Ons engeltje knikte ook als je er een dropje ingooide. Maar niet zo uitbundig.

Sagita · 23 december 2012 op 13:27

Dank voor de fijne en mooie reacties!
groet Sa!

Ferrara · 23 december 2012 op 14:54

Stemmig kerstverhaal, Sag.
Zijn jasje kleurt prachtig bij de herder. (Sorry dat zie ik dan weer.)
Is dit de vader van het opdondertje.

Sagita · 23 december 2012 op 15:14

Nee Ferr. dit is mijn jongste zoon!
groet Sa!

arta · 23 december 2012 op 16:53

Mooi, sfeervol verhaal, Sagita!

Sagita · 23 december 2012 op 17:21

Dank je wel Arta! Fijne kerst voor jou en je kids!
groet Sa!

pally · 23 december 2012 op 21:46

Mooi sfeerverhaal, Sa, vol nostalgie…

fijne dagen

groet van pally

Sagita · 24 december 2012 op 12:29

Ja lekkere nostalgie hé Pally! Dat mag toch wel met de Kerst! Jij ook fijne dagen! Gewoon genieten van kleine dingen!
groet Sa!

Mien · 1 december 2017 op 07:49

Sa, samen op de homepagina, een maand in de spotlight van CX. Met warme nostalgie. Zomers en winters. Gezellie!
Kom je nog eens schrijven? Groet, Mien

    Sagita · 3 december 2017 op 14:58

    Ja leuk Mien! Echt een verrassing! Als ik weer eens aan het schrijven ga zet ik zeker ook weer wat op Column. Momenteel ben ik vooral aan het schilderen. Heb zelf een schilderclub en exposeer af en toe wat. Erg leuk!

      Mien · 4 december 2017 op 07:04

      Goede zaak Sa. Verwondering en creativiteit helpt de mens vooruit. Van sensible mindwriting naar sensible mindpainting. 😉

Arta · 1 december 2017 op 09:03

Sagita, mooi om jou een maandje bovenaan te zien staan!

    Sagita · 3 december 2017 op 15:00

    Dank je wel Arta, ja dit is echt een verrassing. Ik schreef het verhaal al ergens halverwege de jaren 90tig vorige eeuw, maar dit soort verhalen hebben kennelijk toch iets van langdurige waarde.

      Arta · 3 december 2017 op 23:26

      Deze verhalen zijn van alle tijden!
      Enne… De oproep van #22 ondersteun ik van harte! Laten we voor 25 en 26 december een paar mooie , nostalgische, tijdloze kerstverhalen schrijven!

pally · 1 december 2017 op 16:13

Het was mooi in 2012 en dat is het nog steeds, dit tere kerstverhaaltje!

Nummer 22 · 1 december 2017 op 16:36

Sagita! Mooi geschreven? Voor alle columnisten de uitdaging voor hét kerstverhaal 2017!

Karen.2.0 · 3 december 2017 op 00:11

Prachtig kerstverhaal, alles zit erin. Fijn om te lezen.

Sagita · 3 december 2017 op 15:03

Iedereen dank voor de fijne reacties en straks mooie en vredige kerstdagen en veel inspiratie in 2017!!!

Geef een reactie

Avatar plaatshouder