Jonge Mantelzorgers in de spotlight

Sinds een gesprek met mijn schoonmoeder, waarin zij aangaf presentaties te gaan geven aan kinderen op basisscholen over Mantelzorg, ben ik mij er nog iets meer in gaan verdiepen. Voor mij was al bekend dat er heel veel mantelzorg plaats vindt. Vele mensen hebben de zorg voor een naaste op zich genomen zonder daarbij professionele hulp te krijgen van officiële instanties. En ondanks dat dit vaak een zware en belastende taak is wordt het met veel liefde en toewijding gedaan. Hoewel ik mij er ter degen bewust van ben dat er vele mensen zijn die dit doen wil ik mij in dit geval richten op de jongeren onder ons. Wat betekent mantelzorg eigenlijk en hoeveel jongeren onder de 18 geven deze zorg? Wat voor invloed heeft het geven van deze zorg op hun leven? En wat ik vooral het belangrijkste vindt! Krijgen zij ook de zorg en aandacht die zij net zoals ieder mens heel hard nodig hebben?

De letterlijke betekenis van het woord mantelzorg is: zorg die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of psychische beperkingen in hun familie, huishouden of sociale netwerk. Zorg die meer is dan in een persoonlijke relatie gebruikelijk is. 370000 jongeren in Nederland zorgen voor een hulpbehoevend iemand. Dat is een tiende van het totale aantal mensen dat mantelzorg verleent.

Wat voor invloed heeft het op kinderen? Dat het invloed heeft kan iedereen zich bedenken. Maar hoeveel invloed hebben wij, die druk bezig zijn met ons eigen leven, vaak helemaal niet door. Het gemiddelde kind kan na school lekker buiten gaan spelen met vriendjes en vriendinnetjes. Of er komt een vriendje of vriendinnetje op bezoek. Het kan gaan sporten of andere leuke dingen gaan doen. Het kind wat de zorg heeft voor bijvoorbeeld een ouder heeft deze privileges niet of in veel mindere mate. Na schooltijd gaat dit kind naar huis en zal het ervoor zorgen dat het de betreffende persoon aan niets ontbreekt. Huishoudelijke karweitjes doen, koken, een kopje thee zetten en zelfs zorgen voor andere broertjes of zusjes. Een vriendje of vriendinnetje uitnodigen kan niet, want dat is te druk en er is geen tijd voor. Sociale activiteiten worden op een laag pitje gezet, want ook hier is geen tijd voor. Het betekent letterlijk dat het leven van een kind in teken staat van een volwassene. De omgedraaide wereld als je het zo bekijkt. Een zware en verantwoordelijke belasting die heel veel van het kind vergt.

Door deze belasting komt het regelmatig voor dat deze kinderen ook problemen ondervinden. Onderzoek heeft uitgewezen dat kinderen die mantelzorg verlenen significant vaker last hebben van een minder goed ervaren gezondheid, psychische problemen, suïcidegedachten en – pogingen, alcohol- en marihuanagebruik, spijbelen, schoolverzuim door ziekte en meer problemen thuis.

Het is naar mijn idee dan ook hoog tijd dat er meer herkenning en erkenning komt van dit probleem. Een landelijke campagne zou naar mijn idee heel goed zijn om ons meer kennis en inzicht te geven. Deze kinderen verdienen het om gezien te worden. Deze kinderen verdienen het dat er serieus wordt gekeken naar de mogelijkheden om iets voor hen te doen. Gelukkig wordt er in Nederland steeds meer aandacht besteed aan dit probleem, maar dat zou nog veel beter kunnen.

Naast Noord – Brabant en Drenthe is Friesland druk bezig met het aanpakken van dit probleem. Zo is Fawaka wat letterlijk betekent: “ Hoe is het “, druk aan de weg aan het timmeren. Fawaka richt zich op alle jonge mantelzorgers in Friesland. Fawaka verzorgt gastlessen en voorlichtingen op scholen in het voortgezet onderwijs en in het basisonderwijs in heel Friesland. Hiermee wil men het onderwerp Mantelzorg bespreekbaar maken binnen de groep jongeren, maar ook tussen leerkrachten/ mentoren. Jongeren die deelnemen zijn zich meer bewust van de risico, s van overbelasting en weten de weg naar ondersteuning beter te vinden. Leerkrachten en mentoren zijn door de informatie beter toegerust om (dreigende) overbelasting bij jonge mantelzorgers te signaleren.

Een grote stap in de goede richting. Hopelijk zal de rest van Nederland dit goede voorbeeld snel volgen. De alarmbellen mogen wel eens bij meer mensen gaan rinkelen. Kinderen zijn namelijk nog steeds de toekomst en ieder kind verdient een goede toekomst.