Normvervaging

Als je invloed wil hebben op de geschiedenis dan moet je voldoen aan één voorwaarde. Je moet een naam hebben met drie initialen. JFK, MLK, FDR. En ieder heeft zijn eigen woorden. “Ich bin ein Berliner”, “I have a dream”, “A date which will live in infamy” en niet te vergeten de ‘normen en waarden’. JPB. Dankzij hem is ‘normvervaging’ is een modewoord geworden. Het wordt te pas en te onpas gebruikt. Als Jan Peter het ergens niet mee eens is, dan kan hij de normen nergens vinden. Ik denk dat hij er bang voor is, omdat het in zijn oren ongeveer zal klinken als ‘normvervagevuur’. Volgens hem moeten we terug naar de vertrouwde regels van weleer. Terug naar wat?
Het valt mij op dat we constant gewaarschuwd worden voor de vervaging, terwijl er nooit bij vermeld wordt wat die vervagende normen dan zijn. En dat is precies de reden dat het nutteloze woorden zijn. Net zoals een hond niet naar je luisteren zal, als je het beestje geen naam geeft.
Laten we eerst vast stellen wàt de norm in Nederland is. Het is een is moeilijke kwestie. Op koninginnedag in het Stadspark van Groningen heb ik deelgenomen aan een debat over de multiculturele samenleving. De vraag naar de definitie van de Nederlandse normen en waarden werd daar ook gesteld. Maar men had geen antwoord. Tot drie keer toe, en drie keer bleef het stil. Het was net of ik tijdens de stiltes een haan hoorde kraaien. Verraden door Jan Petrus. De onmacht van de drie ondervraagden vertaal ik met afwezigheid. Er zijn geen Nederlandse normen en waarden. De normen die Balkenende ziet vervagen, zijn zijn eigen normen, niet de Nederlandse.

Volgens JP’s opvattingen verhardt de maatschappij. En moeten wij, volwassen mensen, opgevoed worden met SIRE en consorten.
Wat hij niet door heeft is dat de normen niet vervagen, maar veranderen. Oude collectieve sociale normen transformeren in individualistische normen. En deze ontwikkeling wordt juist in de hand gewerkt door “De maatschappij, dat ben jij”. Een enorme paradox als je het mij vraagt. Maar in plaats van dat de Nederlander zich aansprakelijk gaat voelen voor de maatschappij, gaat hij met zijn vingertje wijzen.
‘Ik ben de maatschappij, en jij verneukt de mijne.’

De boodschap die ik Balkenende en zijn volgelingen mee zou willen geven, is de volgende: Verandering is niet per definitie slecht en conservatisme is niet per definitie goed.
Ik ben zelf aan het bepalen waar ik waarde aan hecht. Hieruit zullen, los van het feit of deze progressief zijn of niet, normen ontstaan. Waarden en normen waar ik mij aan kan houden en een maatschappij waar ik mij fijn voel.

Ik voel mij in ieder geval steeds minder fijn in conservatieve sferen van onze huidige minister president. Het wordt tijd voor een verandering van de norm. Nieuwe verkiezingen. En dan noemen we het regeringsvervaging.

[i]Cor Jan van Zwol[/i]

[i]Deze column is ook verschenen in de SoAP (Sociologisch Atropologisch Periodiek, Jaargang 37, nr.1, januari 2006). Dit is het blad van de vakgroep Sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen.[/i]

Fragment: “Als je invloed wil hebben op de geschiedenis dan moet je voldoen aan één voorwaarde. Je moet een naam hebben met drie initialen. JFK, MLK, FDR. En ieder heeft zijn eigen woorden. “Ich bin ein Berliner”, “I have a dream”, “A date which will live in infamy” en niet te vergeten de ‘normen en waarden’. JPB…