Soap

Toen de eerste soapserie op de Nederlandse TV werd uitgezonden, zat ik wekelijks op hetzelfde tijdstip voor de buis. Ik kan mij dat nog herinneren als de dag van gisteren. Peyton Place omvatte een jarenlange (1964-1969) reeks van afleveringen vol romantiek, drama en onbenullige vetes. Week-in-week-uit eindigde de serie op een kritiek moment, zodat de nieuwsgierigheid een onbedwingbare dwang opriep om de volgende uitzending weer te begluren. Getverderrie, ik maakte deel uit van een groep die de kijkcijfers naar grote hoogte deed stijgen. Mijn vader zat tijdens deze uitzendingen machteloos op de bank. De arme man was getroffen door een hersenbloeding, net op het moment dat hij een levensfase bereikte waarin hij (verlost van zorgen en kosten van studerende kinderen) van een mooi 50+ bestaan zou gaan genieten. Wég al die mooie perspectieven! Hij heeft de rest van zijn leven in een verdrietige toestand voltooid; linkszijdig verlamd en zwaar gehandicapt, vanuit een rolstoel en afhankelijk van de hulp van anderen. Dat was zwaar voor hem en voor zijn omgeving. Mijn moeder zette heel veel van haar levenspleziertjes aan de kant om hem te verplegen en te verzorgen, maar één van de schaarse momenten dat zij niet voor hem in de weer was, was bij het wekelijkse uurtje Peyton Place.

Pa was niet gemakkelijk en had zo zijn principes. Die werden versterkt vanaf het moment van zijn hersenbloeding. Hij was een purist en ontdekte luidruchtig elke taal- of stijlfout in woord en geschrift. Hij haatte voetbal op TV en haatte nog drie keer erg de soap Peyton Place.
Vanaf het moment dat het torentje van Peyton Place met melancholische muziek in beeld kwam, en de dramatische liefdesgeschiedenissen zich voortzetten, werd pa luidruchtig en wilde hulp voor een tocht naar de WC. Maar dat vliegertje ging na twee keer niet meer op. Hij zat op de bank, zuchtte diep en trok vanaf de derde keer consequent een zwaar velours gordijn om zijn hoofd. Demonstratief bleef hij de gehele uitzending met het gordijn rond het hoofd zitten. Dat er zo nu en dan een plant mee kwam vanuit de vensterbank, dat liet hem koud. Het werd een vast ceremonieel: Peyton Place en pa met een gordijn om zijn kop. Ik ergerde mij kapot en als men wel eens zei ‘ je lijkt op je vader’ dan was ik diep gekwetst.

Wij zijn nu meer dan veertig jaar verder. Er zijn niet meer twee zenders op de buis, maar via de schotel meer dan tweeduizend. Op de grote hoeveelheid Nederlandstalige zenders is altijd wel een soap te vinden. En, zoals dat in het leven nu eenmaal gaat, wordt de zoon ook een beetje als de vader. In dit geval, waar het om soaps gaat, is dat nogal stevig aan de orde. Ik heb namelijk een onbedaarlijke hekel aan soaps gekregen. Als ik de huiskamer binnen kom en er gaat een soap op het beeldscherm, dan roep ik luid ‘getver, zeker RTL!’, draai me om en loop terug naar mijn werkkamer. Ik kan het niet meer aanzien die romantiek, de drama’s en de onbenullige vetes, langdradig uitgesmeerd over honderden uitzendingen.

Maar soms moet je wel, zoals de afgelopen Kerstdagen die ik bij mijn schoonmoeder in Finland doorbracht. Zij leeft daar moederziel alleen, omdat haar drie kinderen allen naar het buitenland zijn vertrokken. Ze is slecht ter been; het is er koud en donker. Ze heeft een klein appartement, waar ze zich nog net zelf kan redden en komt in de winter nauwelijks nog buiten. Haar venster op de wereld is een mooie TV en dat venster staat regelmatig open. De personages van TV zijn haar bekenden en ze kent het wel en wee van allemaal. In de vele soaps die voor haar venster verschijnen gebeurt van alles en ze wil er niets van missen. ‘ Morgen maakt ze bekend van wie van de twee ze echt houdt’. Maar ‘ze’ maakt van die keuze weken werk en heeft behoorlijk kies-pijn. Ik heb de serie braaf mee gevolgd en vrijwel zeker ik stap in februari, als we weer op bezoek zijn, weer midden in de liefdesdrama’s die zich afspelen in een hotel in Beieren. Er hebben daar zoveel kruisbestuivingen plaatsgevonden dat niemand meer weet welk kind nu eigenlijk van wie is. Ze slaan elkaar bijna de hersens in en dit alles wordt afgewisseld met fraaie Alpenlandschapjes. Een romantische Tiroler seksfilm in een dramajasje met een maximaal Peyton Place niveau! De soap betekent echter veel voor de oude vrouw. Ik heb daarom braaf en vol medeleven meegekeken. Maar wat een shit, zeg!

Ik ben inmiddels weer thuis en kan gelukkig mopperend weglopen van ‘de stormen der liefde’ uit Beieren.
Ineens moest ik terugdenken mijn pa, die werd bruut gekweld door hetzelfde gevoel, maar kon niet opstaan en niet kon weglopen. De arme ziel zat geketend voor de buis en kon geen kant op. Veertig jaar later bedacht wat ik zou hebben gedaan in zijn situatie, en dat was niet moeilijk: een gordijn om mijn kop trekken!