Vandaag is mijn dochter een engel. Zij draagt een witte jurk met vervilte veelkleurige vlinders. De stroken rafelen en het wit van de jurk is alleen in het donker nog echt wit. Ik wil de strijd vandaag niet met haar aangaan al verwijt haar vader mij dit vast, ik ga hier niet op in. Ze moet gewoon mee en dat is al een hele klus. Haar tante komt oppassen op haar zusje en ze wil nu niet meer mee. Met een krijsend kind rij ik bijna weg. Bijna want ik knal in volle vaart op de auto van mijn broer. Hij gebaart gauw gaan en ik rij weg. Nog even ben ik bang dat ik ook in de stoet zal rijden, maar bedenk me dat ik veel te vroeg ben. Parkeer mijn auto en wacht totdat het tijd is. We gaan naar binnen en de tranen van mijn dochter zijn gedroogd. De regen doet haar dansen naar de kerk.
Er zijn al mensen binnen maar geen bekende gezichten want de stoet is nog onderweg. Als ik ga zitten hoor ik de tekst over de brug van Avignon: de vrouw die terug in tijd is gegaan. Ze wilde zo graag naar huis en nu hoeft ze niet meer te zoeken, denk ik en ik huil al voor de dienst begint. Dit terwijl mijn dochter blij staat te springen op de banken. Zachtjes trekkend naar beneden vertel ik wie wie is en wat voor beelden er in de kerk staan en vermaan haar dat ze nu toch echt moet gaan zitten.
Haar zonen en kleinzonen dragen de witte kist naar voren. Daarna komen ze wasemend bij ons zitten. Mijn dochter troost strelend haar tante. Ze zal de hele dienst niet van haar zijde wijken. Ze luistert bijna ademloos naar de preek en het gezang. Bij het noemen van de naam van Maria of Jezus en bij ieder gezang staat zij op en wijst naar de juiste beelden in de kerk. Of de verhalen van haar familie tot haar doordringen weet ik niet. Zichtbaar bewogen lijkt zij niet. Zij troost bijna moeiteloos. Toch geeft zij blijk bewust te zijn van de diepe ernst. Even glipt ze uit de bank om haar vader of een oom een bemoedigende aai te geven. Haar Spaanse danseresschoentjes klakken op de kerkvloer. Ik duw haar vleiend weer terug. Ik ben zo blij dat ze er is en ik ben zo blij dat ze hier is. Dit is het licht en dit is de liefde, preekt de pastor. En ik kijk naar haar: mijn vervilte strokenengel.
Buiten wordt de kist bedolven onder bloemen, Tibetaanse gebeden gaan in de lucht en een kleindochter leest zichtbaar bewogen haar eigen gedicht voor. Daar staat de familie in de regen zo verbonden en toch even allemaal alleen.
Het condoleren in een rijtje breekt de tranen en als de koffie met broodjes komt is het alweer bijna goed. Als alle handen geschud zijn neem ik mijn dochter mee naar huis. Thuis begint het verwerken in haar spel en in haar zelfgemaakte liedjes. Zo verbindt zij kerst – Maria, Jozef, Jezus en de Engel – met de liefde en het licht in de kerk en voor ik er erg in heb is oma niet meer gewoon dood. Want toen de pastor poogde haar te vertellen over het slapen, antwoordde ze nog resoluut: nee hoor oma is gewoon dood. Echter na de dienst is het meer dan gewoon dood, want bedacht zij oma ligt toch echt niet alleen in die kist dat is veel te koud en ongezellig. Ze is bij Maria, Jozef en Jezus. Daar is het licht en daar is de liefde.
Weken later schrijft ze een brief aan haar lieve oma: dank u wel voor al uw blijdschap en leuke liedjes, maar vooral nog bedankt voor de snoepjes, het doosje en de slingers met lollies waar ik nog dagenlang plezier van zal hebben. Zo denkt een vervilte strokenengel licht over de dood en dankbaar over liefde en een heleboel lollies.
14 reacties
Arne · 4 maart 2007 op 20:09
echt een hele mooie column Nana… 🙂 :kus:
Heel bijzonder, en dat laatste stukje is echt prachtig..! hoe kinderen nog zo licht kunnen denken, dat kunnen wij niet meer en des te mooi dat we dat nog kunnen terug zien bij de kinderen.. 🙂
Ik kijk uit naar je volgende stukje
Groet,
Arne
Anne · 4 maart 2007 op 20:35
Het is prachtig Nana, vreemd, omdat ik je niet kan plaatsen in die familie. Je bent zichtbaar betrokken maar mij is niet duidelijk of het om jouw moeder gaat of die van je vriend. Maar als het om je vriends moeder gaat, lijkt zijn afwezigheid nog vreemder. Of was hij er wel en noemde je hem welbewust niet? Nou ja, ik ga me zulke dingen afvragen, nieuwsgierig Aagje dat ik d’r ben. Want de vreemdheid heeft ergens wel een functie in het verhaal, het maakt jullie nog lichter dan jullie al zijn, en dat is juist mooi.
Enne…volgens mij hebben wij dezelfde dochter 😀
arta · 4 maart 2007 op 20:36
Wat een mooie column, Nana!
[quote]Daar staat de familie in de regen zo verbonden en toch even allemaal alleen.[/quote]
Kippevel-zin!
🙂
KawaSutra · 4 maart 2007 op 20:51
[quote]De regen doet haar dansen naar de kerk. [/quote]
Ik ben echt onder de indruk van de wijze waarop je deze levenservaring aan het papier hebt toevertrouwd. Heel knap om een dergelijk ingrijpende gebeurtenis door de ogen van ‘het kind’ te bekijken. Want juist kinderogen zien alles vaak in de juiste proporties. Overigens ook mijn complimenten voor jou die al toeschouwend niets is ontgaan, en dat onder dergelijke omstandigheden.
Prlwytskovsky · 4 maart 2007 op 21:14
[quote]Vandaag is mijn dochter een engel[/quote]
Dat is mijn schoonmoeder al jaren. 😉
Dees · 4 maart 2007 op 22:08
Prachtig…! Zonder tikje, maar puur.
pepe · 4 maart 2007 op 23:03
Ontzettend mooie column, prachtig ook hoe kinderen puur omgaan met de dood. Niks eng, niet slapen maar gewoon dood.
Nana je hebt het hier bijzonder gewoon en goed geschreven.
Mup · 5 maart 2007 op 00:44
Mooi Nana, heerlijk zoals kinderen eerlijk verwoorden wat ze voelen. Er zit veel meer in de kinderlijke eenvoud dan we denken,
Groet Mup.
EpMeijer · 5 maart 2007 op 02:04
Je kunt schilderen met woorden, Nana. Toch krijg je niet meer dan een 6.5 van me voor dit stukje. Vanwege de eerste alinea, waarin ik een tsunami van familieleden over me heen krijg: een ik, een dochter, de vader van die dochter, een tante, haar zusje en een broer. Alleen de ik en de dochter komen in de rest van het verhaal tot leven. Bij de rest kan ik me geen voorstelling maken. Doen ze er eigenlijk toe? Schrijven is schrappen.
Hartelijks,
Ep
SIMBA · 5 maart 2007 op 08:28
Ja, kinderen gaan op geheel eigen wijze met de dood om, ik vind het indrukwekkend hoe jij dit opschrijft!
pally · 5 maart 2007 op 12:24
De sfeer van het stukje is prachtig, Nana.Hoe je de beelden in de kerk (in dubbele betekenis) beschrijft. Hoe het rusteloze en pure van je dochter er in zit. Het is inderdaad niet duidelijk wie precies de overledene is.Voor mij maakt dat het alleen maar universeler.
Het begin met die botsing, broer etc, vind ik niet versterkend.
Er zouden inderdaad van dat soort details gestreept kunnen worden. Ben ik met Ep eens.
Toch een zeer bijzondere column, :wave:
groet van Pally
DreamOn · 5 maart 2007 op 21:16
Prachtige column nana, heel indrukwekkend en teder opgeschreven.
Li · 5 maart 2007 op 22:32
‘Vervilte strokenengel’ wat een prachtige titel. Ontroerend verhaal ook. Verder ben ik het met Ep eens. Als je het kleiner houdt, wordt het nog mooier dan het al is.
Li
Nana · 6 maart 2007 op 12:04
Fijn dat jullie dit een mooi stuk vonden. Ja het is te lang. Het was ook allemaal wat te veel. Ik had het kunnen herschrijven dit wilde ik niet. Dit mocht ik niet…enne ik kon het niet. Deze keer even niet.