Het Darwin Dilemma

‘Maar het kan nog kleiner,’ ging professor Laurent verder. ‘Zoals ik net zei, bevindt zich in het centrum van het atoom de kern. Die kern is tienduizend keer kleiner dan het atoom zelf. Dus als de kern zo groot zou zijn als een voetbal, dan cirkelen de elektronen er op een afstand van meer dan twee kilometer omheen.’
Hij liet even een stilte vallen om de journalisten de gelegenheid te geven zich de voetbal in te beelden. Na een paar seconden ging hij weer verder. ‘Dat houdt dus in dat atomen vooral uit lege ruimte bestaan en dat alle vaste materie die we om ons heen zien in feite illusionair is.’
‘Ongelooflijk,’ zei Girard. ‘Op die manier heb ik er nooit over nagedacht.’
‘We bestaan feitelijk uit vreselijk veel kleine deeltjes die afzonderlijk allemaal levenloos zijn en geen bewustzijn hebben,’ vulde Michelle aan. ‘Gedurende een mensenleven werken ze intensief samen en vormen ze een individu met al zijn gedachten, ideeën en opvattingen. Die onwetende atomen vormen samen een lichaam en een geest, maar zijn er zich totaal niet van bewust.’
‘Dat klopt,’ zei Laurent met iets van waardering in zijn stem. ‘Waar hebt u gestudeerd?’ Hij wachtte het antwoord evenwel niet af. ‘Na zo’n dertigduizend dagen, een mensenleven, verbreken de atomen hun samenwerkingsverband en worden ze weer een deel van iets anders.’
‘Van iets anders?’ vroeg Girard.
‘Ja, atomen blijven vrijwel eeuwig bestaan. De deeltjes waaruit u bestaat zijn al bijna 14 miljard jaar oud. Als ons lichaam na het overlijden vergaat, worden onze atomen weer een deel van de natuur. En ook vóórdat een atoom deel uitmaakte van ons lichaam is het een element geweest van vele andere mensen, planten, dieren en zelfs van de sterren, want daar is materie ontstaan. Dat kan allemaal omdat we uit zo verschrikkelijk veel atomen bestaan èn omdat atomen eindeloos en eindeloos opnieuw gebruikt kunnen worden. Omdat de atomen in ons lichaam ook tijdens ons leven voortdurend vervangen worden, kunnen we met zekerheid zeggen dat een flink deel van de atomen waaruit u bestaat ooit toebehoorde aan Mozart en een ander deel aan Caesar, Socrates en Jezus Christus.’
Girard zat blijkbaar nog steeds na te denken over de schaal waarop alles zich afspeelde.
‘Dus er passen tien miljoen atomen in een millimeter?’
‘Oh, en dan hebben we het nog niet eens over de allerkleinste deeltjes gehad,’ zei Laurent achteloos. ‘Alle protonen en neutronen in de kern van een atoom bestaan uit drie quarks, die op hun beurt door nog kleinere gluonen met elkaar verbonden zijn. Volgens de snaartheorie bestaan er zelfs dimensies die miljarden keren kleiner zijn dan een atoom.’
Michelle trok haar wenkbrauwen op. Dit ging ook haar te ver.
Laurent had in de gaten dat zijn gehoor het op dreigde te geven, dus hij besloot het onderwerp af te ronden.
‘Het wordt misschien wat technisch nu,’ reageerde hij een beetje onzeker, ‘maar ik hoop dat ik een beetje duidelijk heb kunnen maken hoe extreem klein de wereld van de kwantummechanica is.’
Michelle moest inwendig lachen omdat Laurent een beetje begon te stamelen. De man was gewend om dagelijks met vooraanstaande onderzoekers over zijn vak te discussiëren en nu moest hij opeens in kindertaal aan twee journalisten uitleggen hoe een atoomkern eruit zag. Maar volgens Dubois was dit hele betoog niet meer dan een inleiding op weg naar het eigenlijke onderwerp. Langzamerhand werd ze erg nieuwsgierig naar het vervolg. Wat had Laurent ontdekt? Wat was er zo baanbrekend dat de wetenschappers claimden dat ze op de stoel van God waren gaan zitten?

Fragment uit ‘Het Darwin Dilemma’ van Han Thomas.