Parels

Wat een prachtige eerste maand is het geweest, twintig inzendingen die stuk voor stuk de moeite van het lezen waard zijn. “Wat moet Hella hier nog aan verbeteren?” las ik in de reacties, en soms was dat inderdaad zo, er zaten parels tussen.
Wat me veel plezier deed, was dat de beperking van 300 woorden zo goed werkte. Jullie merkten het zelf ook: je moet echt schrappen tot de essentie, en efficiënt formuleren.
De opdracht werd heel verschillend uitgewerkt, er waren echte herinneringen, er was fictie, en vaak zal het een combinatie van die twee geweest zijn. In zekere zin is een column altijd fictie, je herschikt of belicht de gebeurtenissen zó dat je je punt maakt. Want dat is de essentie van een column, denk ik: één punt maken. En daarvoor is alles geoorloofd. Dat veronderstelt wél dat je een punt hébt. Hartstocht kun je niet veinzen.
Zelfs als je column vooral een taalkunstje is, ook als je column een Roald Dahl-verhaaltje is met een onverwachte clou (een zogenaamd flitsverhaal), moet er nog een punt gemaakt worden. Hier geldt denk ik wat voor alle schrijvers geldt: durf dieper te gaan. Zoek naar de kernzin van je verhaal en pas alles aan om tot die kern te komen. Vraag je altijd af: wat wil ik éigenlijk zeggen?
Ik wilde eerst onder iedere column afzonderlijk mijn commentaar zetten, maar toen bedacht ik dat het misschien leerzamer is als iedereen alles leest.
Zie mijn kritiek niet als een streep met het rode potlood, of FOUT! of zoiets. Ik probeer bij iedereen aan te geven hoe het nog beter had gekund.
En sommige columns konden gewoon niet beter.

Mijn eerste reünie
De kernzin is m.i. “Ik herken mezelf niet eens.” Het geheel had misschien iets benauwender gekund. Wat ik me afvroeg: als hij zo ver van de wereld is, heeft hij dan wel weet van sociale media?
“Maar daarover later” is een belofte die niet helemaal wordt ingelost.
Knap (en een goed voorbeeld van de efficiëntie van zo’n korte tekst) is de onverwachte zin: “De bewaker lacht me vriendelijk toe.”

kalverliefde
Bij de reacties op deze column staat, dat de eerste alinea wel weg gekund had. Ik denk niet dat dat waar is, ieder verhaal, hoe kort ook, heeft een begin nodig waarin de 5 W’s worden duidelijkgemaakt.
Wat er met deze inleiding mis is, is de formulering. De verteller blijft niet bij zichzelf – wat hij aan het eind zo prachtig doet met de zin “ik voel haar lichaam zachtjes wenen” – maar geeft de pen aan de schrijver, die het met de nodige afstand heeft over “dergelijke samenkomsten” waarop “steevast” dit en dat gebeurt.
Ik denk dat de kernzin (het kernwoord) is: Spijt!

knikkerkutje
Prikkelende titel ;-).
Beetje onduidelijkheid qua perspectief bij de zin “Wie is dit…, Jezus, het gedonder begint nu al!” Wie zegt of denkt dat? (Gedachten trouwens niet tussen aanhalingstekens zetten.)
De naam Wilma kan weg uit de zin “ik stond uitgerekend …”.
De overgang naar de knikkertijd vind ik mooi, en “lustrumgenoten met mooie maatpakken” is een goed voorbeeld van efficiënt formuleren.
Het rondmaken van een column door iets uit het begin te herhalen is goed gedaan, ik zou het iets minder letterlijk doen, bv met een dialoogje: Het frituurmeisje keek nieuwsgierig naar mijn naamkaartje. “Wil je er mayonaise bij, Klaas?”

de eerste kopstoot
Briljante eerste zin.
Kernzin volgens mij: “Als ik nu omkeer, zou iemand mij dan missen?” Zegt zoveel over de verteller!
Heel mooi en ontroerend.

Francien
Titel kan wel iets spannender.
Mooi vloeiend verteld, soepel van herinnering naar “nu.”
Het gevoel van nervositeit 2x benoemd, tweede keer misschien invoelbaar maken door lichaamstaal? Het zinnetje “Dat was het dus” kan wel weg.
Wat ik heel mooi vind is hoe het verleden totaal op z’n kop gezet wordt door die opmerking over de verwarming. En Ferrara en Ankie maar denken dat ze zo populair waren. In 300 woorden een compleet verhaal. Knap.

veul
Met veel humor geschreven, mooi vanauit het perspectief van Willem (“de bingo, dat ging wel door” en “meer rode aanwas dan blauwe”). Alleen “popie jopie” vind ik als woord niet echt bij Willem passen.
Complete roman in 300 woorden, geweldig. Kan me wel voorstellen dat iemand met de andere personages aan de slag wil.

overname
Dit is dus de kunst van het schrijven van een vervolg op een beroemd boek. Inzoomen op de details. Zoals “literaire vond” tegenover biljarten. Probeer ook zo in te zoomen op het innerlijk van je hoofdpersoon. “Piet gaat uiteindelijk toch een beetje met lood in de schoenen naar de reünie.” is een zin van een verteller, dat schept afstand. Maar verder goed gedaan, ik zie er wel een feuilleton in!

rot-non en de pastoor
Wat ik heel mooi vond is hoe deze column de gedachtengang laat zien van vraag naar antwoord, en hoe langzamerhand de ‘vergeten’ herinneringen toch opdoemen. Dichter op de huid kun je niet schrijven. Wat ik wel zou willen is zowel van rotnon als van de handwerkjuf een éénzinsvoorbeeld van hoe verschrikkelijk ze waren. Denk eraan dat het punt wat je met deze column wilt maken, is dat “die katholieke pestbende heel wat van onze jeugd verpest heeft.”

meesterlijk
Leuk verhaal over een wraakactie. Had wat mij betreft nog wel wat uitvergroot mogen worden, en ik had wel een zin willen lezen over de reactie van die meester op de reünie zelf.
Ben het eens met de kritiek dat de alinea over Lea wat uit de lucht komt vallen. Iets om op te letten als je een tekst tot 300 woorden moet terugbrengen: de samenhang moet wel bewaard blijven.
Grappig hoe het thema van slachtoffertjes-die-het-ver-schoppen terugkeert bij deze opdracht!

re: re: reünie
Erg leuk van vorm! En heel knap gedaan hoe Eveline zich blootgeeft, wat een heerlijk kreng is dat.
Van Stipdonk vraagt of ik ook cijfers geef. Dat deden ze wel bij de LOI-schrijfcursus, en ik was best trots op mijn cijfers. Maar hier lijkt het me niet zinvol. Iedereen doet heel verschillende dingen heel goed of minder goed, iedereen kan van elkaar leren.

vlooien dood je niet met bijbels
“Ik durf haar nauwelijks aan te kijken, maar in staccato benoemen we toch de afgelopen dertig jaar.” Oeh, wat een mooie zin! En wat een groots psychologisch drama in zo weinig woorden. Een prestatie.

neuken is niet meer wat het geweest is
Erg grappig, en leuk hoe je zo’n recht-voor-z’n-raap titel tot iets heel onschuldigs omtovert. En tintelwoorden is geweldig gevonden. Goed geschreven, mooi afgehecht, niet meer dan dat, niet echt een gevoel dat beklijft bij mij, tenminste niet zoals bij je andere column.

hem lui
Het leukst aan deze hele column vond ik de pad(wijzer) die Raakhout heet. Is ook een aanrader in een column, een soort van inside joke vertellen die de lezer het gevoel geeft dat hij héél slim is ;-). Het taalspel met Lui spreekt me ook aan.
Jammer dat het verhaal verder wat terugschrikt voor het echte drama. Ik had wel een bloederig berichtje over die reünie willen zien in de Gazellig.

over de tijd
Een gimmick: reünie in apenland. Origineel gevonden, en meester Viaan vind ik een meesterzet. Leuk hoe je als lezer tot meedenken gedwongen wordt, en ook tot herlezen.
Als verhaaltje heeft het iets inleidends, het voelt alsof de echte actie nog moet komen.

de kniekluts
Beetje te veel woorden, Trawant! Deze zin kan er bijvoorbeeld wel uit: ” Memories..Volgende week zaterdag. Ik mail dat ik kom.” Wees kritisch op je stippeltjes … en als je ze gebruikt: altijd drie, met links en rechts een spatie.
Verder vind ik hem van een Carmiggeltiaanse schoonheid. Maar dat wist ik ook wel van je. Heerlijke clou die de lezer dezelfde kniekluts laat ervaren.

eind goed al goed
Mooi desolaat van sfeer, prachtig hoe het beeld van dat afbraakterrein aansluit bij de herinnering aan de schooltijd. En hoewel de laatste zin bij eerste lezing een beetje weinig-zeggend lijkt, klikt hij opeens met de titel samen en wordt dan juist heel krachtig. (die stippeltjes kunnen wel weg) Goed gedaan.

willy
Het begin vind ik niet zo mooi geformuleerd, en ook niet zo uitnodigend. Eigenlijk kan hij als geheel (iets ingekort) wel in de tweede alinea. Die grijze, oude meisjes vind ik zo mooi! En als leeservaring heel beeldend en indringend, eerst al die gebitten en dan die griezelige duim. Dat is hoe een column werkt die beklijft.

dikke suus
Klein juffenzeurtje: “Wat wel me bij is gebleven” zou ik samentrekken tot “wat me wel is bijgebleven.”
Erg mooie zin: “mijn zelfspot was ook in proporties.”
Het is een column waarin de verteller zich blootgeeft (maakt niet uit of het waargebeurd is of fictie) en zich kwetsbaar toont. Uit de reacties blijkt wel hoe goed dat werkt in een column. Hoe persoonlijker je durft te zijn, hoe meer het algemeen blijkt aan te spreken, geweldig hoe dat werkt. En ook mooi hoe veel meer to-the-point je schrijft als het kort moet.

de kast
Briljante titel met zoveel betekenissen! Ik vind het ook een mooi, ontroerend verhaal. Ik denk wel dat het qua perspectief nog iets dichter op de huid had gemogen. “Peters herinneringen … waren voor hem zo waardevol …” dat klinkt alsof iemand héél anders dat over hem vertelt. Terwijl je in andere zinnen wél met een soort indirecte rede ons deelgenoot maakt van zijn gedachten. Probeer eens of het verhaal erbij zou winnen als je het in de ik-vorm vertelde.

knotverliefd
Leuk nieuwsgierigmakend woord, knotverliefd, en knap gedaan met die lange zin, een ware monologue intérieur die zelf wel een knotje lijkt of zo’n verknoopte papieren slinger, alleen jammer van het einde dat verraadt dat het een truc is in plaats van iets échts, iets dat de literaire truc noodzakelijk maakt in plaats van alleen show, dat meer het observeringsvermogen van de verteller laat spreken dan de goudglinsterende pen van de schrijver.

reüniëren
De titel is leuk, de bijnamen zijn leuk, het begin is prettig raadselachtig. Maar voor mijn gevoel gebeurt er te weinig en wordt er niet echt een punt gemaakt, daardoor zijn er (tot nu toe) denk ik ook geen reacties gekomen – de lezer wordt een beetje in de mist gelaten. Dat is altijd een fine line, wat leg je uit en wat laat je aan de lezer. Te veel is niet goed, maar te weinig is erger.

eau de klassonje
Fijne titel! Die houdt het begin en het eind van de column mooi bij elkaar, dat is structureel goed gedaan. Heel mooi hoe de verteller opnieuw de ‘zwakke’ medeleerling bij de hand neemt (of wil nemen). Het enige waar ik niet zo blij mee ben, zijn de zinnen in de eerste alinea, “niet omdat” en “ook niet door” – ze leiden de lezer uit het verhaal, een andere kant uit, een kant die ze juist níet uitmoeten, dat werkt averechts voor de focus die een column juist moet hebben.